مذهب مالکی

مذهب مالکی یکی از مذاهب چهارگانه فقهی اهل سنت است. مؤسس این مذهب، مالک بن اَنَس از طبقه سوم فقهای تابعی مدینه است. او حدود سال‎های ۹۰ تا ۹۷ ق متولد شد و بنابر قولى در سال ۱۷۹ ق هجرى وفات کرد. مالک از عباسیان ناراضی بوده، و همین موضوع، دلیل گرایش امویان اندلس به‌او گشت.

مذهب مالکی
نام رایجمذهب مالکی
موسسمالک بن انس

اساتید:

در زمان مالک‌بن‌انس، مکتب امام صادق (ع) پر بود از علما و افراد بسیاری از گوشه و کنار جهان اسلام خود را جهت ملاقات بـه‌ایشان رسانده و براى دیدن حضرت،لحظه‌شماری مى کردند. مالک نیز براى مدت زمانى در محضر امام حاضر شده و حدیث دریافت می‌کرد. مالک پس از آن از اساتید دیگرى مانند: عامربن‌عبداللّه بن‌زبیر بن‌العوام، زیدبن‌اسلم، سعید مقبرى، ابو حازم، صفوان‌بن‌سلیم و دیگران استفاده نمود. همچنین براى فراگیرى علم، ملازم اشخاصی مانند ربیعة‌بن‌فروخ، ابن‌شهاب زهری، نافع مولی عبدالله بن‌عمر ابن‌هرمز و ابوالزناد، وهب‌بن@هرمز، ربیعة الراى بود.

آثار:

اثر مهم فقهی مالک کتاب «الموطَّاء» است که به درخواست منصور دوانیقی به نگارش آن پرداخت. اثر دیگر او «رساله الی الرشید» است.

دیدگاه‌های مالک:

مالک بن انس معتقد بود ظاهر قرآن بر سنت مقدم است. وی همچنین به قدیم بودن قرآن اذعان داشت و جبری مسلک بود. مالک طعن بر اصحاب رسول خدا (ص) را زشت شمرده و آن را جرم بزرگ می‌شمرد. او نظام «استخلاف» را صحیح مى‌دانست.

منابع فقهی

کتاب، سنت، فتاوی صحابه، اجماع، قیاس، استحسان، مصالح مرسله، استصحاب و عمل اهل مدینه جزو منابع استنباط دین در مذهب مالکی می‌باشد.

محل سکونت مالکی‌ها

مذهب مالکی امروزه در قسمت‌های شمالی آفریقا، الجزایر، تونس، و در قسمت‌های کوهستانی مصر، سودان، کویت، قطر، بحرین جمعیت بیشتری دارد و در فلسطین و عربستان - هم به ویژه منطقه احساء - به صورت محدودتر ادامه حیات می‌دهد. مالکی‌ها در عقاید کلامی پیرو اشعریه هستند.

اصحاب حدیث

اصحاب حدیث، اهل حجاز بوده و پیروان مالک بن انس، محمد بن ادریس شافعی، سفیان ثوری، احمد بن حنبل و داوود بن علی اصفهانی‌اند. اصحاب حدیث، اهتمام در بدست آوردن احادیث و نقل آنها داشته و بنای احکام را بر نصوص دینی گذارده‌اند. آنها تا زمانی که خبر و یا اثری وجود دارد، هیچ نوع قیاسی را به کار نمی‌برند.

منابع مقاله

ره توشه حج، جمعی از نویسندگان، نشر مشعر. سایت Mazaheb Eslam. فقه تطبیقی مذاهب پنج گانه جعفری، حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی، از محمد جواد مغنیه. چهار امام اهل سنت و جماعت، محمد رئوف توکلی.

منابع

دانشنامه اسلامی نقل از سایت رحما


پانویس