سازمان بسیج مستضعفین
بسیج، یک نهاد اجتماعی و انقلابی است که به دستور امام خمینی در ۵ آذر سال ۱۳۵۸ شمسی، تأسیس شد. بر اساس قانون، اعضای بسیج به سه دسته، بسیجی عادی، بسیجی فعال و بسیجی ویژه تقسیم می‌شوند. نقش بسیج مردمی در مقابله با بحران‌های داخلی قابل انکار نیست. این نهاد تحت امر فرماندهی کل قوا توانسته است در مقاطع بسیار حساس از جمله در هشت سال دفاع مقدس دشمنان برون مرزی و داخلی را وادار به عقب‌نشینی و شکست نماید. برخی ماموریت‌های بسیج عبارتند از: جذب، آموزش و سازماندهی ارتش بیست میلیونی و تامین نیروی یگان‌های رزم سپاه، همکاری با ارگان‌ها از قبیل سوادآموزی، جهادسازندگی، بهداشت و درمان و ...، دفاع محلی و مقاومت مردمی.
| سازمان بسیج مستضعفین | |
|---|---|
 | |
| نام | بسیج |
| مؤسس | سید روح‌الله موسوی خمینی |
تاریخچه
این سازمان، که در گذشته با نام نیروی مقاومت بسیج شناخته می‌شد، در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ به‌طور قانونی رسمیت پیدا کرد.
شروع فعالیت
در ۵ آذر ۱۳۵۸ فرمان تشکیل «ارتش ۲۰ میلیونی» (بسیج) از جانب سید روح‌الله خمینی صادر شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ به‌صورت قانونی رسمیت پیدا کرد. ابتدا مدتی امیر مجد و پس از آن احمد سالک فرماندهان بسیج بودند. محمدعلی رحمانی از سال ۱۳۶۲ مسئولیت آن را بر عهده گرفت و تا پایان جنگ هشت ساله عراق علیه ایران در این سمت فعالیت می‌کرد. وی توانست با روشی نوین نیروهایی را از پیر و جوان از نقاط دور افتاده و روستاها تا ادارات و دانشگاه‌ها و دانش آموزان و روحانیون را سازماندهی نموده و با افزایش پایگاه‌های مقاومت از ۷٬۰۰۰ به ۲۱٬۵۰۰ پایگاه نیرویی بزرگ را به‌وجود آورد تا در جهت اجرای فرمان خمینی به عنوان ارتش بیست میلیونی به جبهه اعزام نمایند که اعزام یکصد هزار نفری سپاه محمد حاصل این سازماندهی بود. رحمانی معتقد بود که واحد بسیج باید به صورت یک نیروی مردمی و فراگیر باقی بماند وی تا سال ۱۳۷۰ در بسیج حضور داشت. پس از درگذشت روح‌الله خمینی فشار سپاه برای تبدیل واحد بسیج مستضعفین به نیروی مقاومت بسیج افزایش پیدا کرد و در نهایت با خروج رحمانی از واحد بسیج و تغییر ساختار نیروی مقاومت بسیج تشکیل شد و علیرضا افشار به عنوان اولین فرمانده نیروی مقاومت بسیج منصوب گردید.
مأموریت‌ها
ماموریت‌های بسیج در قالب ماموریت‌های نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شرح زیر تعیین شده است:
- جذب، آموزش و سازماندهی ارتش بیست میلیونی و تامین نیروی یگان‌های رزم سپاه؛
- فعالیت‌هایی در جهت حفظ و انجام و ارتقای روحیه بسیجیان، از قبیل امور فرهنگی اردو و ارتقای تحصیلی؛
- همکاری با ارگان‌ها از قبیل سوادآموزی، جهادسازندگی، بهداشت و درمان و ...؛
- حفاظت از شخصیت‌ها، اماکن حیاتی و حساس، امنیت پرواز هواپیما‌های غیرنظامی؛
- دفاع محلی و مقاومت مردمی[۱].
بسیج در نگاه امامین انقلاب
نگاه امام خمینی به بسیج
تشکیل بسیج در نظام جمهوری اسلامی ایران یقیناً از برکات و الطاف جلیه خداوند تعالی بود که بر ملت عزیز و انقلاب اسلامی ایران ارزانی شد.در حوادث گوناگون پس از پیروزی انقلاب خصوصاً جنگ، بودند نهادها و گروه‌های فراوانی که با ایثار و خلوص و فداکاری و شهادت‌طلبی، کشور و انقلاب اسلامی را بیمه کردند ولی حقیقتاً اگر بخواهیم مصداق کاملی از ایثار و خلوص و فداکاری و عشق به ذات مقدس حق و اسلام را ارائه دهیم، چه کسی سزاوارتر از بسیج و بسیجیان خواهند بود! بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق میدهد. بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی است که تربیت‌یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‌اند.
اگر بر کشوری نوای دل‌نشین تفکر بسیجی طنین‌انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهان خواران از آن دور خواهد گردید و الا هرلحظه باید منتظر حادثه ماند. بسیج باید مثل گذشته و باقدرت و اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهد. امروز یکی از ضروری‌ترین تشکل‌ها، بسیج دانشجو و طلبه است. طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاه‌ها باید با تمام توان خود در مراکزشان از انقلاب و اسلام دفاع کنند و فرزندان بسیجی‌ام در این دو مرکز، پاسدار اصول تغییرناپذیر «نه شرقی و نه غربی» باشند. امروز دانشگاه و حوزه از هر محلی بیشتر به اتحاد و یگانگی احتیاج دارند. فرزندان انقلاب به‌هیچ‌وجه نگذارند ایادی آمریکا و شوروی در آن دو محل حساس نفوذ کنند. تنها با بسیج است که این مهم انجام می‌پذیرد. مسائل اعتقادی بسیجیان به عهده این دو پایگاه علمی است. حوزه علمیه و دانشگاه باید چهارچوب‌های اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند. باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است، چراکه بسیج تنها منحصر به ایران اسلامی نیست، باید هسته‌های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد و در مقابل شرق و غرب ایستاد. شما در جنگ تحمیلی نشان دادید که با مدیریت صحیح و خوب می‌توان اسلام را فاتح جهان نمود. شما باید بدانید که کارتان به پایان نرسیده است، انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاری‌های شماست و مسئولین تنها با پشتوانه شماست که می‌توانند به‌تمامی تشنگان حقیقت و صداقت اثبات کنند که بدون امریکا و شوروی می‌شود به زندگی مسالمت‌آمیز توأم با صلح و آزادی رسید. حضور شما درصحنه‌ها موجب می‌شود که ریشه ضدانقلاب در تمامی ابعاد از بیخ و بن قطع گردد[۲]
نگاه امام خامنه‌ای به بسیج
بسیج مستضعفین در کشور یک پدیده‌ی بی‌نظیر بود که به وجود آمد. این پدیده در هیچ نقطه دیگری در هیچ کشور دیگری در عالم به این شکل سابقه نداشت، پدیده‌ی استثنایی محسوب می‌شد. این پدیده یک پدیده‌ی گرته‌برداری شده نبود، از فرهنگ ملی خود ما و از تاریخ ما این پدیده جوشید.
- پدیده بسیج، چون اصیل است ماندنی‌ست. این پدیده از بین‌رفتنی نیست. ثابت است، ماندنی‌ست، چون ریشه‌دار است، مربوط به خود این ملت، این تاریخ و این هویت ملی و ایرانی‌ست.
- بسیج یک‌شبکه سازی فرهنگی و اجتماعی و البته نظامی است. آن چیزی که امروز ابتدائا به ذهن می‌رسد، جنبه نظامی بسیج است؛ در حالی که جنبه نظامی با همه اهمیتش، بیش از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی بسیج نیست. امام این شبکه سازی را کرد؛ این ابتکار امام بود. چه زمانی؟ در دل یک تهدید بزرگ. این از خصوصیات امام بزرگوار ما بود. یکی از خصوصیات امام بزرگوار ما همین بود از دل تهدیدها ایجاد فرصت می‌کرد. اینجا هم همینجور شد. روز ۱۳ آبان در سال ۵۸، حادثه تسخیر لانه جاسوسی اتفاق افتاد. قدرت درجه اول آن روز دنیا یعنی آمریکا، شروع کرد به چنگ و دندان نشان دادن، تهدید کردن، تحریم کردن. در دل این تهدیدها امام در روز ۵ آذر -یعنی با فاصله حدود بیست‌ودو سه روز- فرمان بسیج را صادر کرد. کشوری که تازه انقلاب کرده و هیچ یک از ابزارهای دفاع از خودش را هم در اختیار ندارد تقریباً و مورد یک چنین تهدید بزرگی قرار گرفته، در یک چنین شرایطی امام ناگهان یک شجره طیبه‌ای، یک نهالی را در زمین اجتماعی و فرهنگی و نظامی کشور نشاند و آن شجره طیبه بسیج بود.
- بسیج در درجه اول، یک مکتب و یک اندیشه و یک تفکر است؛ در واقع یک شبکه‌سازی فکری و فرهنگی است. اگر بسیج کار نظامی و اجتماعی و علمی هم می‌کند، منشأ آن همان منطق و اندیشه‌ای است که پایه بسیج را تشکیل میدهد. آن منطق و پایه‌ای که بسیج بر روی آن قرار گرفته عبارت است از: ایمان و اعتماد به نفس؛ یا خداباوری و خودباوری. هرچه هم که این درخت امروز و فردا و آینده ثمره بدهد، ناشی از همین دو چیز است.
- بسیج شهامت دارد، ابتکار دارد، سرعت عمل در کارها دارد، دید وسیع دارد، دشمن‌شناسی دارد، در برابر تحرکات گوناگون حساسیت دارد؛ همه اینها و سایر خصوصیات ممتاز بسیج ناشی از همان دو خصوصیت است.
- بسیج نقطه مقابل تحقیر ملی است. سلطه‌گران برای اینکه بتوانند تسلط پیدا کنند دستکاری می‌کنند باورهای ملی را، در باورهای ملی، یک ملتی یک تاریخی دارد، یک اعتقادی دارد، یک بزرگانی دارد، یک باوری دارد، این را دستکاری می‌کنند خرابش می‌کنند، تحقیرش می‌کنند. ایران در طول سال‌های طولانی به خصوص در دوران قاجار و پهلوی تحقیر شد،. انقلاب آمد ورق را برگرداند. بعد از جنگ جهانی اول یک کنفرانسی در پاریس تشکیل شد کشورهای متعددی در آن کنفرانس شرکت کردند برای تصمیم گیری درباره‌ی وضع دنیا، شرکت‌‌کنندگان کسانی بودند که در جنگ شرکت داشتند یا آسیب دیده بودند، ایران هم جزو آسیب‌دیدگان جنگ اول جهانی بود، هیئتی را فرستاد، هیئت ایرانی را در کنفرانس پاریس راه ندادند! این‌جور تحقیر می‌کردند، ملت ایران این‌جور در یک دوره‌ای تحقیر شده است. تفکر بسیجی این حصار را می‌شکند. این سلاح نرم‌افزاری بسیار خطرناک را تفکر بسیجی از اثر می‌اندازد.
- این کاری که رژیم صهیونی در غزه و لبنان کرده، پیروزی نیست، جنایت جنگی است. حالا حکم بازداشت اینها را صادر کرده‌اند؛ این کافی نیست! حکم اعدام نتانیاهو و سران جنایت‌کار این رژیم باید صادر شود.
- جنایتهای رژیم صهیونیستی هم در لبنان، هم در غزه و فلسطین، عکس آن چیزی است که آنها می‌خواهند ایجاد می‌کند؛ یعنی مقاومت را تقویت و تشدید می‌کند. این یک قاعده کلی است، این هیچ برو برگردی ندارد.
جوان غیور فلسطینی و جوان غیور لبنانی می‌بیند که اگر در میدان مبارزه باشد، خطر هست؛ اگر در میدان مبارزه هم نباشد، باز هم خطر تهدید دشمن هست.
خب برای این جوان غیور دیگر راهی باقی نمی‌ماند جز مبارزه. او را وادار میکنید به مبارزه. این احمق‌ها به دست خودشان جبهه مقاومت را دارند توسعه می‌دهند، تشدید می‌کنند.
این یک الزام قطعی‌است و تخلف ناپذیر است و بنده امروز می‌گویم، جبهه مقاومت هر اندازه گسترش دارد، فردا این گسترش چند برابر خواهد شد.لبنان کرده، پیروزی نیست، جنایت جنگی است. حالا حکم بازداشت اینها را صادر کرده‌اند؛ این کافی نیست! حکم اعدام نتانیاهو و سران جنایت‌کار این رژیم باید صادر شود.
جنایتهای رژیم صهیونیستی هم در لبنان، هم در غزه و فلسطین، عکس آن چیزی است که آنها می‌خواهند ایجاد می‌کند؛ یعنی مقاومت را تقویت و تشدید می‌کند. این یک قاعده کلی است، این هیچ برو برگردی ندارد.
جوان غیور فلسطینی و جوان غیور لبنانی می‌بیند که اگر در میدان مبارزه باشد، خطر هست؛ اگر در میدان مبارزه هم نباشد، باز هم خطر تهدید دشمن هست.
خب برای این جوان غیور دیگر راهی باقی نمی‌ماند جز مبارزه. او را وادار میکنید به مبارزه. این احمق‌ها به دست خودشان جبهه مقاومت را دارند توسعه می‌دهند، تشدید می‌کنند.
این یک الزام قطعی‌است و تخلف ناپذیر است و بنده امروز می‌گویم، جبهه مقاومت هر اندازه گسترش دارد، فردا این گسترش چند برابر خواهد شد.
پانویس
- ↑ محمدرضا مستوفیان، عوامل حفظ و انسجام نیروهای بسیج در فرمان صلح، دانشکدۀ فرماندهی و ستاد، ص ۱۹.
- ↑ بسیج ازنگاه امام خمینی(ره)، تارنمای دانشگاه علامه طباطبایی.