زبور نام کتاب آسمانی است که بر اساس قرآن و روایات بر حضرت داوود پیامبر علیه السلام نازل شده است. این کتاب سرشار از پند و حکمت و نیایش با پروردگار است. نام زبور سه بار در قرآن و در سوره‌های نساء، انبیاء و اسراء ذکر شده است. برخی از پژوهشگران، زبوری که قرآن از آن نام برده را با مزامیر در عهد عتیق برابر دانسته‌اند. زبور به زبان عبری است و پس از تورات نزول یافته‌است.[۱] و [۲]

دلیل نامگذاری

مطابق با احادیث وارد شده،چون این کتاب به صورت مجموعه ای مکتوب بر الواح نازل شده است، زبور نام گرفته است.[۳] برخی نیز زبور را به معنی مکتوب دانسته‌اند.[۴] بعضی از پژوهشگران نیز زبور را از ریشه عبری زمره که هم به معنی قدرت و هم به معنی آواز یا سرود است؛ دانسته‌اند.

زبور در قرآن

قرآن در سوره های نساء، اسراء و انبیاء، به نام زبور اشاره کرده است.

«إِنَّا أَوْحَيْنا إِلَيْكَ كَما أَوْحَيْنا إِلى‏ نُوحٍ وَ النَّبِيِّينَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَوْحَيْنا إِلى‏ إِبْراهيمَ وَ إِسْماعيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عيسى‏ وَ أَيُّوبَ وَ يُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَيْمانَ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُورا» [۵] ما به تو وحى فرستاديم همان گونه كه به نوح و پيامبران بعد از او وحى فرستاديم و (نيز) به ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط [بنى اسرائيل‏] و عيسى و ايّوب و يونس و هارون و سليمان وحى نموديم و به داوود زبور داديم.«وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلى‏ بَعْضٍ وَ آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً» [۶] پروردگار تو، از حال همه كسانى كه در آسمان ها و زمين هستند، آگاهتر است و (اگر تو را بر ديگران برترى داديم، بخاطر شايستگى توست،) ما بعضى از پيامبران را بر بعضى ديگر برترى داديم و به داوود، زبور بخشيديم «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُون» [۷]در «زبور» بعد از ذكر (تورات) نوشتيم: «بندگان شايسته ‏ام وارث (حكومت) زمين خواهند شد!

زبور در تفاسیر

با این که در قرآن به صراحت بیان شده است که زبور را به حضرت داوود علیه السلام اعطا کرده ایم اما در برخی از تفاسیر اهل سنت، نام زبور بر مطلق کتاب های نازله و نیز ام الکتاب معنا شده است.[۸] در تفاسیر شیعه نقل شده است که زبور، شریعت خاص و آیین جدیدی را مطرح نکرده است بلكه مشتمل بر نصايح و اندرزها و راهنمايي ها و توصيه و دعاها بوده است.[۹]

زبور در روایات

ابوذر از پیامبر صلوات الله علیه نقل می کند که زبور یکی از ۱۰۴ کتابی‌است که بر مردم جهان نازل شده‌است.[۱۰]

پانویس

ّ ّ ّ ّ

  1. با استفاده و اقتباس از اعلام قرآن، ۳۴۶ و ۳۴۷
  2. معارف و معاریف، ۳/۱۱۱۳
  3. بحارالانوار، ۱۴/۳۳
  4. المیزان ج۵ ص ۲۲۰
  5. سوره نساء آیه 163
  6. سوره اسراء آیه 55
  7. سوره انبیاء آیه 105
  8. سیوطی جلال الدین، تفسیر الجلالین، بیروت، نشر موسسه النور للمطبوعات، سال 1416، چاپ اول، ص 334
  9. ر ک، تفسیر نمونه،ج 4 ص 214
  10. شیخ طبرسی، مجمع‌البیان ج ۱۰ ص ۴۷۶