شیخ طوسی
 | این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرینبار در ۱۰:۱۷، ۱۵ مه ۲۰۲۱ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ سال پیش) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید. |
ابوجعفر محمد بن حسن طوسی (۴۶۰-۳۸۵ ق)، معروف به شیخ الطائفه از فقیهان، محدثان و عالمان بزرگ شیعی در قرن چهارم هجری است. وی صاحب دو کتاب ارزشمند تهذیب و استبصار از کتب اربعه جوامع حدیثی شیعه و آثار متعددی در کلام، فقه[۱]، رجال و درایه می باشد. عظمت او در فقه به حدی بود که تا مدت طولانی فقهای شیعه را تحت تاثیر آراء خود قرار داد. خورشید تابناک او بیش از هزار سال است که بر جاى‌جاى حوزه‌هاى تشیع پرتو افکنده و دانش پژوهان و اندیشمندان بیشمارى را از نور آثار پر مغز و گرانسنگ خود بهره‌مند ساخته است.
| نام | محمد بن حسن بن علی بن حسن |
|---|---|
| لقب | شیخ طوسی و شیخ الطائفه |
| زادروز | رمضان ۳۸۵ق |
| زادگاه | طوس |
| وفات | شب دوشنبه ۲۲ محرم ۴۶۰ق. |
| آرامگاه | نجف مسجد شیخ طوسی |
| محل زندگی | خراسان، بغداد، نجف |
| اساتید | شیخ مفید، ابن حاشر بزاز، سید مرتضی |
| شاگردان | ابوالصلاح حلبی، ابوالفتح کراجکی |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| آثار | استبصار، تهذیب، رجال، الامالی، التبیان، الخلاف، الغیبة، الفهرست |
خلیفه عباسی، کرسی تدریس کلام بغداد را به او سپرد. هنگامی که کتابخانه شاپور در آتش سوخت، به ناچار به نجف[۲] رفت و در آنجا حوزه علمیه ساخت. شیخ طوسی، بعد از وفات سید مرتضی رهبری و مرجعیت شیعیان را بر عهده گرفت.
نظریات و نوشته‌های فقهی او مثل نهایه، الخلاف و مبسوط، مورد توجه فقیهان شیعه است. التبیان، کتاب مهم تفسیری اوست. شیخ طوسی در سایر علوم اسلامی مثل رجال و کلام و اصول فقه نیز صاحب نظر بود و کتاب‌های او جزء کتاب‌های مرجع علوم دینی است. او تحول در اجتهاد شیعی را آغاز کرد و مباحث آن را گسترش داد و در برابر اجتهاد اهل سنّت به آن استقلال بخشید. نامدارترین شاگرد او ابوالصلاح حلبی است.