خلیفه (به عربی: خليفة) شخص نخست و پادشاه یک خلافت به‌شمار می‌رود. این واژه، عنوان و لقبی است که در قانون جوامع اسلامی یا شریعت به رهبر امت اسلامی داده می‌شود. خلافت، اصطلاحی سیاسی - مذهبی به معنای جانشینی پیامبر اکرم (ص)در امر سیاست، حکومت و دیانت. شخصی که این منصب را به دوش می کشد خلیفه نامیده می شود.

خلیفه
خلیفه
نام خلیفه

خلافت در آموزه‌های شیعه، جانشینی پیامبر(ص) در همه امور دنیوی و اخروی است. خلفای رسول الله(ص) در مذهب تشیع، دوازده امام معصوم(ع) از اهل بیت آن حضرتند و تنها تفاوتی که با او دارند، این است که وحی بر آنها نازل نمی‌شود. پس از وفات پیامبر اسلام، خلافت رسمی، (به جز دوره‌ کوتاه حکومت امام علی(ع) و امام حسن مجتبی (ع))، عملاً به غیرمعصومان رسید و در حدود سیزده قرن اشخاص و خاندان‌های متعددی در گستره جهان اسلام خود را مصداق خلیفه پیامبر(ص) معرفی کردند.

مسلمانان همچنین به خلیفه، امیرالمؤمنین، امام الامه، امام مؤمنین و در زبان گفتگو و مکالمه رهبر مسلمین نیز می‌گویند. پس از خلفای راشدین این عنوان توسط امویان، عباسیان، فاطمیان[۱]، عثمانی[۲] و آل سعود نیز استفاده گردید.

پانویس

  1. ر.ک:مقاله فاطمیان
  2. ر.ک:مقاله عثمانی