جعفر بن محمد (صادق)

امام صادق (ع) (۸۳ - ۱۴۸ق)، امام ششم شیعیان است و در بین آنان به امام جعفر صادق معروف می باشد. مدت امامت آن حضرت ۳۴ و طول عمر ایشان ۶۵ سال بوده است. آن حضرت در سن ۳۱ سالگی به امامت رسید. امامت ایشان همزمان با سال‌های پایانی حکومت بنی امیه و سال‌های آغازین حکومت بنی عباس بود. از آنجا که حکومت بنی امیه در این سالها رو به ضعف و سقوط می‌رفت و بنی عباس نیز استقرار پیدا ننموده بودند و علاوه بر آن در ابتدای حکومت خود برای جلب نظر بیشتر منش سرکوب را نداشتند، به امام صادق (ع) فرصتی دست داد که نهضت علمی و فرهنگی بزرگی را شروع نماید و پایه های علمی مکتب شیعه را محکم کند، تا جایی که از مذهب شیعه اثنی عشری با عنوان مذهب جعفری و از آن حضرت با عنوان رئیس این مذهب یاد می شود.

امام جعفر صادق

نام	محمد بن جعفر
کنیه	ابو عبدالله
لقب	صادق
ولادت	۱۷ ربیع الاول سال ۸۳ قمری
پدر	امام باقر (ع)
مادر	ام فروه (فاطمه)
فرزندان	امام
مدت امامت	34 سال
طول عمر	65 سال
زادگاه	مکه
تاریخ شهادت	سال ۱۴۸ هجری قمری
علت شهادت	مسومیت توسط زهر
قاتل	منصور عباسی لعنه الله
مدفن	مدینه، قبرستان بقیع

ولادت امام صادق(ع)

ابو عبدالله جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (ع)، فرزند امام باقر (ع)، بنا به نقل برخی منابع، در ۱۷ ربیع الاول سال ۸۰ هجری و به نقل منابع دیگر، در سال ۸۳ هجری و در مدینه به دنیا آمد. مادر آن حضرت، فاطمه (ام‌فروه) دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر مى‌ باشد.

کنیه امام صادق(ع)

معروف ترین کنیه آن حضرت، _{ابا عبدالله} است که در زبان روایات و احادیث منقول از سوی ایشان بدان بسیار بر می خوریم. ابا اسماعیل و ابا موسی دو کنیه دیگر ایشان هستند که اباموسی را فقط شیعه به کار می برد، و این کنیه‌ها به اعتبار فرزندان امام بوده که این اسامی را دارا بودند.

همسران امام صادق(ع)

فاطمه دختر حسین بن علی بن حسین که مادر سه فرزند وی بوده است.

حمیده که مادر سه فرزند دیگر وی بوده است.

زنانی دیگر که مادران بقیه فرزندان وی بوده‌اند.

فرزندان امام صادق(ع)

شیخ مفید برای وی ۱۰ فرزند را نام می‌برد:

اسماعیل، عبدالله، ام فروة، که مادرشان فاطمه دختر حسین بن علی بن حسین بود.

موسی که همان امام کاظم (ع) است ، اسحاق همسر سیده نفیسه از بنی الحسن و محمد که مادرشان حمیده بربریه بود.

عباس، علی، اسماء و فاطمه که از مادرهای مختلفند.

طبرسی می‌نویسد: موسی و اسحاق و فاطمه و محمد از یک مادرند که نام وی حمیده بربریه بوده است.

اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق بود و ایشان علاقه بسیاری به او داشت و گروهی از شیعیان تصور می‌کردند او جانشین امام است. اما وی در زمان حیات امام صادق(ع) از دنیا رفت و در بقیع مدفون شد. روایت شده که امام صادق(ع) در وفات او سخت متأثر بود و بی‌تابی بسیاری می‌کرد و بدون کفش و عبا پیشاپیش جنازه وی راه می‌رفت و تا پیش از دفن چند مرتبه دستور داد جنازه او را بر زمین گذارند و کفن او را برداشتند. حضرت به صورت او می‌نگریست و به اطرافیان هم می‌فرمود تا به وی نظر کنند تا آن‌ها که گمان امامت او را پس از حضرتش داشتند یقین کنند که از دنیا رفته است.

القاب امام صادق(ع)

برای آن حضرت القاب متعدد و متنوعی است که هر کدام به نوعی صفت و حقیقتی را در ایشان نشان می‌دهد. معروف ترین لقب ایشان صادق است، به معنی راستین و راستگو. و از دیگر القاب ایشان می توان موارد زیر را نام برد:

فاضل

دارای فضیلت و برتری از جهات مختلف).

قائم

به معنی ثابت و پایدار، قیام کننده، برپا و استوار.

طاهر

به معنی پاک از هر پلیدی

کامل

کسی که از عیب ها منزه و دور و برکنار است.

منجی

نجات بخش و رستگار کننده، عامل رستگاری و نجات.

صابر

بردبار، متحمل، مقاوم، در برابر دشواری ها، استوار و پایدار.

لسان الصدق

زبان راست، و راستگوی در سخن.

کلمة الحق

کلمه حق.

پیامبر (ص) فرموده است: به هنگامی که پسرم جعفر بن محمد بدنیا آمد، او را صادق بخوانید، بدان خاطر که در تداوم امامت، فرزندی به دنیا می آید که به همین نام (جعفر) موسوم می شود، بدون حقی دعوی امامت می کند و او را جعفر کذاب می نامند.

سیمای امام صادق(ع)

در مناقب ابن شهر آشوب آمده است: امام صادق(ع) قدى متوسط داشتند، چهره‌اى درخشان و موهاى سیاه و بینى بلند و زیبا، جلو سرشان مو نداشت و موهاى سینه تا شکمش کم بود، روى صورتش خالى سیاه داشت و روى بدنش خال هاى قرمز داشت‌.

شهادت امام صادق(ع)

در الفصول المهمة و مصباح کفعمی و نیز در کتاب‌های دیگر آمده است که به امام زهر خوراندند. ابن شهرآشوب در مناقب نوشته است ابوجعفر منصور او را زهر خورانید، زیرا با کینه های که منصور از او داشت و بیمی که از روی آوردن مردم بدو در دل وی راه یافته بود، آسوده نمی نشست. منصور کسی بود که حتی به کسانی که برای به خلافت رساندن او کوشش کردند، نیز رحم نکرد و حتی ابو مسلم خراسانی را که در برپایی دولت عباسیان تلاش بسیار کرده بود، به قتل رساند.