حضرت ابراهیم
 | این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرینبار در ۰۷:۵۵، ۱۹ ژوئن ۲۰۲۱ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ سال پیش) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید. |
حضرت ابراهيم (ع) مشهور به ابراهیم خلیل یکی از انبیای عظام الهی و از پیامبران اولوالعزم است. دین توحیدی به آن حضرت منتسب است و ایشان پدر ارجمند حضرت اسماعیل (ع) و حضرت اسحاق (ع) مي‌باشد که به واسطه آن دو، نسب بسیاری از انبیاء من جمله حضرت موسی(ع)، حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد(ص) و آله به آن حضرت باز می گردد.
| نام | حضرت ابراهیم (ع) |
|---|---|
| نام در قرآن | ابراهیم |
| نام در کتاب | صحف |
| ولادت | |
| زادگاه | اور کلدیس • بین‌النهرین |
| مدت عمر | |
| محل مبعوث شدن | |
| وفات | • |
| نام پدر | |
| نام مادر |
نام حضرت ابراهيم (ع)
شکل‌های گوناگون نام ابراهیم در منابع دینی و غیر دینی، با افزایش، ادغام، یا جابجایی حروف و هجاها می‌تواند حاکی از شهرت و رواج آن در منطقه هلال خصیب باشد. شکل ابرام در نخستین موضعی که عهد عتیق به آن اشاره کرده [۱] ، همچون نام‍‌های یعقوب و یوسف در سده‌های ۲۰ و ۱۹ق‌م، در میان آموری‌ها و سایر اقوام منطقه دیده شده است. [۲] جوالیقی نیز شکل‌های اِبراهام، اِبراهْم، اِبراهِم را ذکر کرده و آنرا نامی کهن و غیر عربی دانسته است.[۳] ظاهراً کهن‌ترین منبعی که این نام را به شکل ابراهیم ضبط کرده قرآن است.
معنای ابراهيم
درباره معنای اَبرام، نخستین بخش آن (اَب) به معنای پدر، لغتی سامی است. همچنین دومین بخش رابه معنای دوست داشتن و یا به معنای بلند مرتبه یا عالی دانسته‌اند. بر این مبنا، معنای پدر عالی یا متعالی را برای اَبرام نمی‌توان نامحتمل شمرد [۴] . همچنین معنایی که برای اَبراهام (شکل گویشی آن: اَوْرَهام) - پدر امت های بسیار - آمده است گویا فقط ریشه عامیانه دارد، اگرچه می‌تواند با «رُهام» عربی به معنای کثیر و بی‌شمار هم‌ریشه باشد. اما معانی و شکل های دیگری هم که برای ابراهیم آورده‌اند، درست نمی‌نماید. به عنوان نمونه نووی از قول ماوردی، معنای آن را در سریانی پدر رحیم آورده و وهب‌بن منبه، اَبْرهه را صورت حبشی ابراهیم و به معنای سپید چهره دانسته است که چنین معنایی صحیح به نظر نمی رسد. [۵]
خاندان و خاستگاه حضرت ابراهيم (ع)
بنابر روایت عهد عتیق ابراهیم به قبایل آرامی که از جزیرة العرب به کرانه‌های فرات کوچیده بودند نسب می‌برد [۶] . برخی از محققان، نیاکان ابراهیم را از آموریانی دانسته‌اند که از جزیره عربی به عراق[۷] و شام[۸] تاختند [۹] . آرامی ها، در حرّان نزدیک به سرچشمه‌های رود بلیخ و خابور مستقر بودند و ظاهراً در اواسط نیمه دوم هزاره سوم ق‌م، به سبب رونقی که در شهر اور پدید آمده بود، گروههایی از آنان به آن شهر مهاجرت کرده بودند؛ اما هنگامی که اور با هجوم قبایل آموری و حملات عیلامی ها ویران شد، آرامیان مهاجر دوباره به موطن اصلی خود بازگشتند. پدر ابراهیم در رأس یکی از خاندان‌هایی قرار داشت که در این مهاجرت از اور رهسپار حرّان شدند [۱۰] . با توجه به آنچه باستان‌شناسان درباره هجرت آرامیان گفته‌اند، می‌توان دریافت که خاندان ابراهیم در اوایل هزاره دوم ق‌م به این منطقه کوچ کرده‌اند [۱۱] . مورخان و نویسندگان متقدم نیز از حرّان به عنوان موطن پدر ابراهیم سخن رانده‌اند. [۱۲]