ابن کثیر که نامش عبدالله بن کثیر بن عمرو بن عبدالله بن زاذان بن فیروز بن هرمز مکی و کنیه‌اش ابومعبد می‌باشد. به جهت نسبتش به بنی عبدالدار، الداری نیز گفته می‌شد. به جهت نسبت (این نام) به دارین که مکانی است در بحرین و از آن جا عطر گرفته می‌شد.

ابن کثیر

نام	عبدالله بن کثیر مکی
کنیه‌ها	ابومعبد،ابوسعید،ابوبکر،ابوعباد،ابومحمد،ابوصلت
القاب	قاری، مکی، داری ، دارانی
آرامگاه	مکه

نام پدر	عمرو بن عبدالله بن زاذان بن فیروزان بن هرمز
نام مادر

وی در سال 45(ه.ق) در مکه به دنیا آمد و در عراق^[۱] اقامت گزید، وی بعد از سال‌ها در اواخر سنین کهولت به مکه بازگشته و در همان جا در سال 120(ه.ق) بدرود حیات گفت. وی را این گونه توصیف نموده‌اند: بلند بالا و تنومند، گندمگون، چشم زاغ، دارای سر و محاسن سفیدی بود که گاهی آن را با حنا رنگ می‌کرد.

دارای زبانی فصیح و بلیغ بوده و به آرامش و وقار آراسته بود. ابن کثیر در مکه سمت امامت و پیشوایی قرائت قرآن داشت، وی قرآن را بر عبدالله بن ثابت، ابن ثابت مخزومی قرائت نمود و وی بر ابن کعب و عمر^[۲] بن خطاب قرائت کرد و آنان بر خود پیامبر(ص) قرائت نموده بودند. طبرسی می‌گوید: او در دوران حیات خویش، قاری و معلم قرآن بود. وی از ایرانیانی بود که کسرای ایران او را با کشتی‌هایی که به یمن فرستاده بود، برای فتح حبشه گسیل داشت.

نام و نسب

ابومعبد عبدالله بن کثیر (۴۵-۱۲۰ق)، ایرانی تبار^[۳] ، متولد مکه^[۴] و فرزند عمرو بن عبدالله بن زاذان بن فیروزان بن هرمز ^[۵] از نسل ایرانیانی بود که انوشیروان، پادشاه ایران، آنان را مأمور عقب راندن حبشیان کرد.^[۶] وی به سال ۴۵ق. در مکه زاده شد^[۷] و بدان سبب که از موالی عمرو بن علقمه کنانی بود^[۸] ، برخی از او با عنوان ابومعبد کنانی یاد کرده‌اند.^[۹]

به‌جز ابومعبد^[۱۰] ، ابوسعید، ابوبکر، ^[۱۱] ابوعباد، ^[۱۲] ابومحمد و ابوصلت ^[۱۳] هم کنیه‌های او هستند. وی از تابعین شمرده می‌شود. ^[۱۴]

در منابع تاریخی با القابی چون قاری، مکی، داری ^[۱۵] و دارانی ^[۱۶] از او یاد می‌شود. عنوان «داری» ابهام‌هایی را درباره وی پدید آورده است. برخی این عنوان را نشان انتساب وی به قبیله بنی‌عبدالدار ^[۱۷] یا نسبت ولاء (پیمانی که بر پایه آن، شخصی در حمایت قبیله‌ای دیگر قرار می‌گیرد) او با این قبیله ^[۱۸] و گروهی نشان شغل و حرفه وی در مکه، یعنی عطاری، دانسته‌اند؛ زیرا مکیان، عطار را داری می‌نامیدند. ^[۱۹] برای این نسبت احتمال‌های دیگر نیز آورده‌اند: انتساب به محلی نزدیک دریا که از آن‌جا عطر آورده می‌شد، ^[۲۰] نشان سرمایه‌داری، چرا که برای تأمین مخارج زندگی نیازمند بیرون رفتن از خانه نبود، ^[۲۱] و نشانه زهد، زیرا غالبا در خانه مشغول عبادت بود. ^[۲۲]

پانویس

↑ ر.ک:مقاله عراق
↑ ر.ک:مقاله عمر
↑ تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵؛ المنتظم، ج۷، ص۲۰۳
↑ وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۱
↑ سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۳۱۸
↑ المنتظم، ج۷، ص۲۰۳؛ تاریخ الاسلام، ج۷، ص۴۰۴
↑ وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۱.
↑ الاستیعاب، ج۳، ص۹۱۵
↑ سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص
↑ الطبقات، خلیفه، ص۴۹۶.
↑ الفهرست، ص۳۱
↑ سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۳۱۸.
↑ تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵
↑ التیسیر، ج۱، ص۳؛ تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵
↑ التیسیر، ج۱، ص۳؛ تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵
↑ الفهرست، ص۳۱
↑ تهذیب الکمال، ج۱۵، ص۴۶۸-۴۶۹.
↑ تهذیب التهذیب، ج۵، ص۳۲۲
↑ الطبقات، خلیفه، ص۴۹۶؛ الفهرست، ص۳۱
↑ الانساب، ج۲، ص۴۴۳
↑ الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۲۲۰
↑ الانساب، ج۲، ص۴۴۳

[1] ر.ک:مقاله عراق

[2] ر.ک:مقاله عمر

[3] تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵؛ المنتظم، ج۷، ص۲۰۳

[4] وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۱

[5] سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۳۱۸

[6] المنتظم، ج۷، ص۲۰۳؛ تاریخ الاسلام، ج۷، ص۴۰۴

[7] وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۱.

[8] الاستیعاب، ج۳، ص۹۱۵

[9] سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص

[10] الطبقات، خلیفه، ص۴۹۶.

[11] الفهرست، ص۳۱

[12] سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۳۱۸.

[13] تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵

[14] التیسیر، ج۱، ص۳؛ تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵

[15] التیسیر، ج۱، ص۳؛ تهذیب الاسماء، ج۱، ص۲۶۵

[16] الفهرست، ص۳۱

[17] تهذیب الکمال، ج۱۵، ص۴۶۸-۴۶۹.

[18] تهذیب التهذیب، ج۵، ص۳۲۲

[19] الطبقات، خلیفه، ص۴۹۶؛ الفهرست، ص۳۱

[20] الانساب، ج۲، ص۴۴۳

[21] الوافی بالوفیات، ج۱۷، ص۲۲۰

[22] الانساب، ج۲، ص۴۴۳

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]