امارت اسلامی قفقاز

امارت اسلامی قفقاز از جریانات مدعی نمایندگی جنبش مسلح چچن است. این جنبش به عنوان چتری بود كه جنبش‌های مسلح در شمال قفقاز را در سایه خود جمع می‌كرد. هدف این جنبش ایجاد یك كشور واحد آن هم در زیر لوای اسلام است. جریان دوم یك جریان ملی‌گرا است كه در جهت تشدید درگیری‌ها علیه روس‌ها در چچن می‌كوشد.

نام جنبش	امارت اسلامی قفقاز
رهبر جنبش	دوکو عمروف

امارت اسلامی قفقاز

امارت اسلامی قفقاز یک جنبش اسلامی به رهبری دوكو عمروف می باشد و برخاسته از جنبش جدایی طلب چچن است كه نظامیان روس موفق به شكست آن شدند.
رهبران این جنبش اسلامگرا مستمرا بر مشروع بودن كشتار شهروندان و غیر نظامیان روس تاكید می كنند. جنبش «امارت اسلامی قفقاز» می كوشد تا تمامی گروه های شورشی فعال در جمهوری های قفقاز روسیه مانند چچن، انگوش، داغستان، اوستیای شمالی و ... را در زیر پرچم خود قرار دهد.
وقتی عمروف خود را به عنوان رهبر «امارت اسلامی قفقاز» از جمله چچن ـ كه همچون دیگر جمهوری های موجود در قفقاز روسیه به عنوان یک ایالت تلقی می شد اعلام كرد، نابسامانی های امنیتی به تدریج وارد دو جمهوری اینگوش و داغستان گردید كه در همسایگی چچن قرار داشتند و اكثر ساكنان آن را مسلمانان تشكیل می‌دادند. هنوز هم گروه های شورشی مستمرا حملاتی علیه نیروهای امنیتی روسیه و نمایندگان این كشور در تمامی بخش های قفقاز انجام می دهند.
شایان ذكر است كه جنبش «امارت اسلامی قفقاز» كه یك جنبش شورشی به شمار می آید، به عنوان یك جنبش متحد تلقی نمی گردد ؛ زیرا بخشی از شورشیان چچنی در سال 2010 میلادی و به دنبال شایعات و اخبار ضد و نقیضی كه درباره استعفای عمروف وجود داشت، از وی جدا شدند و مسلم و حسین گاكایف یك سازمان جداگانه اسلامگرا تشكیل دادند.
در سال 2011 میلادی شورای امنیت بین الملل تصمیم گرفت تا مجازات هایی را علیه القاعده و گروه های مرتبط با آن اعمال كند و به این ترتیب جنبش «امارت قفقاز» در لیست گروه هایی قرار گرفت كه علیه آنان مجازات انجام می شد.
ایالات متحده نیز نام عمروف را در لیست تروریست های تحت تعقیب قرار داد و پنج میلیون دلار برای هر كسی كه اطلاعاتی در خصوص این جنبش چچنی بدهد، تعیین نمود؛ البته اطلاعاتی كه در نهایت به دستگیری عمروف كمك نماید.

رهبران برجسته جنبش

عربی بارایف

وی یكی از فرماندهان برجسته جنگی جنبش «امارت اسلامی قفقاز» بود كه در سال 1999 میلادی توسط روس‌ها در چچن كشته شد.
مسخادوف، رئیس جمهور چچن وی را در سال 1998 میلادی به اتهام ربودن و گردن زدن مهندسان شركت تلكام و مخالفتش با پذیرش دستورات فرماندهان نظامی چچن خلع درجه كرد كه این امر به درگیری میان نیروهای وابسته به بارایف و گارد ملی چچن در شهر جدرمیز این ایالت انجامید و بعد از شش سال از كشته شدن وی، عمروف دستور بازگرداندن رتبه نظامی عربی بارایف را صادر كرد.

خطاب

نامش «سامر صالح عبدالله السویلم» و تبعه عربستانی بود. به او لقب «خطاب» دادند. خطاب رهبر پیشین مجاهدان عرب در قفقاز بود که در آپریل سال ۲۰۰۲ میلادی با استفاده از سم کشته شد.
وی که قرار بود به عنوان نماینده شرکت «آرامکو» عربستان راهی آمریکا شود، از رویای این سفر صرف نظر نمود و به جای آن در سال ۱۹۸۷ میلادی راهی افغانستان شد تا در صف مجاهدان مسلمان علیه شوروی بجنگند.
روسیه می گوید که او در جریان جنگ اول مسکو علیه چچن که در بین سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ میلادی روی داد، پا به منطقه چچن گذارده است.
گفته می شود که خطاب به مدت ۱۵ سال علیه نیروهای روسیه فعالیت داشت که این فعالیت از افغانستان آغاز شد و پس از آن به تاجیکستان رسید. وی همچنین در اثنای مناقشه قره باغ از مبارزان مسلمان حمایت می کرد. به نوشته روزنامه‌های روسی، خطاب در بین سال های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ میلادی در افغانستان علیه شوروی می جنگید و روابط گسترده ای با سازمان «افغانی های عرب» داشت یعنی همان کسانی که در قفقاز و چچن نیز تحت فرمانش می جنگیدند.
به گفته همین منبع، وی در جریان جنگ داخلی که در بین سال های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ میلادی در تاجیکستان روی داد، در کنار مخالفان اسلامگرای دولت جنگید و در جریان مناقشه قره باغ که در بین سال های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ روی داد، به مسلمانان آذربایجانی کمک می کرد.
خطاب در جریان اولین جنگ مسکو علیه چچن که در بین سال های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ میلادی به وقوع پیوست، پا به این منطقه گذاشت و در آگوست ۱۹۹۹ میلادی با همکاری شامل باسایف از فرماندهان جنگی، عملیات های مسلحانه ای را در جمهوری داغستان روسیه که در مجاروت چچن قرار دارد، سکانداری کرد.
این عملیات ها با هدف ایجاد یک کشور اسلامی در قفقاز صورت می گرفت.

ابو حفص اردنی

نام او «فارس یوسف عمیرات» یا «أبو حفص الأردنی» است. وی در سال 1973 میلادی در منطقه الزرقا یعنی زادگاه ابومصعب الزرقاوی، رهبر پیشین القاعده در عراق به دنیا آمد و در سال 1995 میلادی پا به چچن گذارد. وی تحت فرمان مبارز عربستانی سامر صالح عبدالله السویلم كار می كرد یعنی همان فردی كه به نام خطاب شناخته می شد و در مه سال 2002 میلادی با سم به قتل رسید. ابو حفص الاردنی پس از قتل خطاب، به عنوان معاون ابوالولید الغامدی كار خود را ادامه داد.
ابوحفص الأردنی كه با لقب ابو حفص الشیشانی (چچنی) نیز شناخته می شد، در مجلس شورای نظامی عضویت داشت و به عنوان فرمانده مجاهدان در چچن بود. وی معاون ابوالولید بود و از جمله مجاهدانی به شمار می رفت كه در افغانستان، بوسنی و تاجیكستان جنگیده بودند.
وی به همراه «خطاب» چندین عملیات بزرگ را ترتیب داد و روابطی صمیمی با شامل باسایف، رهبر مشهور چچنی داشت و باسایف شخصا در جشن انتصاب وی به منصب فرمانده مجاهدان چچنی حضور داشت. ابو حفص در آپریل سال 2004 میلادی و بعد از اعلام خبر كشته شدن عبدالعزیز ملقب به «ابوالولید الغامدی» این منصب را عهده دار شد. ابوالوید، همان فردی كه نیروهای ویژه روسیه وی را به عنوان جانشین «الخطاب» عربستانی در فرماندهی مبارزان چچنی می دانستند.

شامیل باسایف

شامیل باسایف فرمانده مجلس شورای نظامی چچن و متولد 1965 است. وی در جنگ اول چچن که در بین سال‌های 1994 تا 1996 روی داد، به عنوان دشمن درجه1 روسیه معرفی شد.
مسئولان روسیه‌ای وی را مسئول دو مورد شورشی می‌دانند که در ماه‌های آگوست و سپتامبر 1999 در جمهوری داغستان در مجاورت چچن به وقوع پیوست. روس‌ها باسایف را مسئول موج انفجاراتی می‌دانند که در شهرهای مختلف روسیه انجام گرفت و قربانی آن 239 غیر نظامی بودند.
"باسایف" در فوریه سال 2000 هنگامی که مشغول هدایت عملیات فرار مبارزان چچنی از "گروزنی"، پایتخت چچن بود از روی یک مین رد شد و پای خود را از دست داد.
"باسایف" سرکرده‌گی گروه‌های مسلحی را که در آگوست سال 1999 با هدف ایجاد یک جمهوری اسلامی وارد داغستان شدند، بر عهده داشت.نیروهای روسی به تحرکات نظامی باسایف در داغستان خاتمه بخشیدند و حمله گسترده‌ای را برای تعقیب نیروهای وی در چچن انجام دادند.
شامیل باسایف فرمانده جدایی‌طلبان چچنستان در عملیات نیروهای ویژه روسیه در جمهوری اینگوشتیا کشته شد.

رضوان احمدوف

یكی از رهبران و فرماندهان چچنی بود كه در سال 2002 میلادی هنگام فرماندهی یك عملیات نظامی علیه نیروهای روسی در منطقه ویدنو كشته شد.
تیم تحت فرمان رضوان احمدوف چندین انفجار را علیه روس ها در منطقه ویدنو انجام دادند كه این موضوع به كشته شدن هشت سرباز روس انجامید.
گفتنی است كه تیم مذكور در منطقه ویدنو با استفاده از تسلیحات سنگین، حمله ای را علیه یك مركز پلیس انجام دادند.

ابو عمر السیف

محمد بن عبد الله السیف ملقب به ابو عمر السیف یک چهره شاخص مذهبی و رهبر مبارزان عرب در چچن به شمار می رفت.
وی در دسامبر 2005 میلادی به همراه همسرش توسط نیروهای روسی كشته شد. عمر السیف كه در القصیم به دنیا آمده بود، فتواهای بسیاری را در دعوت افراد به جهاد صادر نمود.
ضمنا بسیاری از پیام های صوتی و ویدئویی وی از طریق اینترنت منتشر شد به ویژه مجموعه ای از پیام ها كه عنوان آن عراق و جنگ های صلیبی بود.
ابوعمر السیف در كنار الخطاب (سامر السویلم) كه در سال 2002 میلادی به وسیله سم در چچن كشته شد، جنگید و به مفتی مبارزان چچنی مبدل گردید.
بر اساس گزارش پایگاه های اینترنتی وابسته به رادیكال ها، السیف به شیوه ای سنتی علم و دانش را فرا گرفت و بعد از آغاز درگیری ها با نیروهای روسی و در زمان رهبری سامر السویلم (خطاب) به صف مجاهدان عرب در چچن پیوست.
ابوعمر منصب مفتی شرعی مجاهدان چچنی را كسب كرد. وی تلاش های بسیاری را در گسترش علوم دینی در میان مبارزان صرف نمود و در كاستن از گسترش افكار افراط گرایانه تر و خشونت بارتر در میان مجاهدان تاثیر داشت.
به هر حال، او متاثر از علوم دینی سنتی بود كه افراد را از تكفیر، غلو و انجام كشتارهای بی هدف بر حذر می داشت. شاید وی در برخی از اشتباهاتی كه مبارزان چچنی كردند، مقصر باشد، ولی در كل گرایش های افراط گرایانه كمتری از او سراغ داریم.
وی تلاش هایی نیز در احیای اجرای شریعت در زندگی روزمره مردم در چچن داشت و این كار را با آموزش طلاب علوم دینی انجام می داد.
وی آنها را پس از آموزش به مناطق مختلف چچن می فرستاد تا در راستای گسترش علوم دینی در آن مناطق فعالیت كنند و مسائل شرعی مردم را حل كنند.
آخرین مطالبی كه از شیخ ابو عمر السیف ضبط شده و بین رادیكال ها رد و بدل می شود، یك پیام صوتی تحت عنوان «دموكراسی و انتخابات در عراق» است. وی دموكراسی را كفر نسبت به خداوند توصیف می كند و از مبارزان مسلمان در عراق می خواهد تا به حملات خود علیه آمریكایی ها تشدید بخشند.
اتهامی كه نیروهای روسی به ابوعمر السیف می زنند، این است كه وی نماینده القاعده در چچن بوده و تامین اعتبار لازم جهت انجام عملیات گروگان گیری منطقه بیسلان را بر عهده داشته است.

اصلان مسخادوف

وی در سال 1997 میلادی به عنوان رئیس جمهور چچن انتخاب شد. با وجود آنكه مسكو در بسیاری از حملات صورت گرفته علیه نیروهای روسی مسخادوف را گناهكار می دانست، ولی وی از میانه روترین رهبران چچنی به شمار می آمد.
بعد از آنكه شورشیان چچنی در سپتامبر 2004 میلادی مدرسه ای را در شهرك بیسلان در آوستیای شمالی مورد حمله قرار دادند و بیش از 300 نفر نیز در آن ماجرا كشته شدند، مقامات روسی ده میلیون دلار جایزه برای كسی كه اطلاعاتی جهت دستگیری مسخادوف و نیز شامل باسایف، فرمانده نظامی چچن ارائه دهد، تعیین كرد.
وی در سال 2005 میلادی و در جریان عملیاتی كه نیروهای ویژه روسیه در نزدیكی شهرك تولستوی یورت در حوالی گروزنی، پایتخت چچن روی داد، به قتل رسید.

مهند

عربستانی تبار بود و در دسته بندی ارائه شده توسط نیروهای امنیتی روسیه، ‌وی به عنوان نماینده عالی سازمان القاعده در چچن به شمار می رفت.
مهند در سال 1999 میلادی از طریق گرجستان وارد چچن شد و به گروهی پیوست كه ریاست آن بر عهده خطاب عربستانی بود.
بعد از كشته شدن خطاب و دو تن از اخلافش در سال 2002 میلادی مهند به عنوان هماهنگ كننده اصلی در زمینه تامین هزینه های گروه های تروریستی در خارج تعیین گردید.
مهند در واقع رقیب دوكو عمروف در تصدی مقامات رهبری گروهك های تروریستی بود. این چهره مستقیما در برنامه ریزی جهت عملیات های تروریستی كه با استفاده از افراد انتحاری در روسیه انجام می گرفت، مشاركت داشت.
سازمان اطلاعات روسیه مهند را در سال 2011 میلادی به قتل رساند.

ابو الولید الغامدی

عربستانی تبار با نام كامل «عبدالعزیز بن سعید بن علی الغامدی» است. وی با لقب «ابوالولید» شناخته می شود و آپریل 2004 میلادی در چچن كشته شد.
سازمان اطلاعات روسیه وی را رهبر جنگجویان و مبارزان عربی می دانست كه از سال 2002 میلادی در چچن حضور داشتند و می جنگیدند.
نیروهای ویژه روسیه، ابو الولید را جانشین الخطاب و به عنوان فرمانده مبارزان چچنی می دانستند.