میر برهان الدین محمد باقر استرآبادی، مشهور به میرداماد معلم ثالث و متخلص به اشراق، فیلسوف، متکلم و فقیه برجسته دوره صفویه [۱] و از ارکان مکتب فلسفی اصفهان بود.

میرداماد
میرداماد
نام میرداماد
نام کامل میر برهان‌الدین محمدباقر بن محمد حسینی استرآبادی
لقب میرداماد • معلم ثالث
زادروز ۹۷۰ق
زادگاه استرآباد (گرگان کنونی) ایران
وفات ۱۰۴۱ق
آرامگاه نجف • حرم علی بن ابیطالب
محل زندگی اصفهان
اساتید حسین بن عبدالصمد حارثی
شاگردان ملا صدرا • سید احمد عاملی • سلطان العلماء • حکیم ملا عبدالرزاق لاهیجی • ملا محسن فیض کاشانی • حکیم قطب‌الدین لاهیجی • سید احمد علوی • ملاخلیل قزوینی • علی نقی کمره‌ای و ...
دین اسلام
مذهب شیعه
آثار القبسات • تقویم الایمان • الرواشح السماویه • الایقاضات • صراط المستقیم • الافق المبین • الحبل المتین • جذوات • شارح النجاة و ...

میرداماد فرزند میرشمس الدین محمد استرآبادی مشهور به داماد و از سادات حسینی گرگان است. محمد استرآبادی با دختر علی بن عبدالعالی معروف به محقق کرکی ازدواج کرد و به همین خاطر او را داماد نامیدند. میرداماد این لقب را از پدر خود به ارث برده است درباره سال تولد او، اطلاعات کافی در دست نیست. اما کتاب نخبه المقال فی اسماء الرجال تولد او را سال 969 ذکر کرده است.

معمولا در بین اهل علم رسم این است که طلاب و دانشجویان، «استاد» را انتخاب می‌‌کنند، ولی روش میرداماد این بود که او شاگردانش را پس از قبولی در امتحان انتخاب می‌‌کرد. او استاد ملاصدرای شیرازی فیلسوف معروف است و تألیفات متعددی در رشته های مختلف دارد که مشهورترین آنها کتاب قبسات در فلسفه است.

نام و نسب

سید محمد باقر فرزند محمد داماد استرآبادی مشهور به «میرداماد» از علمای بزرگ وحکمای برجسته عهد صفوی است. نسب میرداماد به امام حسین(ع) [۲] می رسد. وی لقب «داماد» را پدرش به وام گرفته بود، پدر او، سید محمد داماد استرآبادی به سبب داشتن افتخار دامادی محقق کرکی فقیه بزرگ عهد شاه طهماسب صفوی ملقب به «داماد» گردید. بعدها این لقب به فرزندش محمد باقر نیز اطلاق شد. [۳]

پانویس

  1. ر.ک:مقاله صفویه
  2. ر.ک:مقاله امام حسین(ع)
  3. فوائد الرضویه، 419; تاریخ عالم آرای عباسی، ج 1، ص 146