مسلم بن عقیل در کانون دانش و تقوا و در خانه وحی پرورش یافت، عمویش امیرالمومنین(ع) با نبوغ و علم گسترده اش او را تربیت کرد، پیوسته با امام حسن (ع) [۱] و امام حسین(ع) [۲] سرور جوانان اهل بهشت [۳] همراه بود و از رفتار آنها تاثیر پذیرفت و شخصیت مثالی شان در اعماق دل و جان وی نقش بست.

مسلم بن عقیل
مسلم بن عقیل
نام مسلم بن عقیل
نام کامل مُسْلِم بن عَقیل بن ابی طالب
محل زندگی مدینه
اقدامات مهم نماینده امام حسین(ع) در کوفه
دین اسلام
مذهب شیعه
ولادت ۶۳۲ م
درگذشت روز عرفه • سال ۶۰ قمری
محل دفن کوفه • جنب مسجد کوفه

مسلم بن عقیل، نخستین پرچم دار و پیشگام در قیام حسینی است که در ابلاغ رسالت سرورشهیدان امام حسین (ع) به مردم کوفه و بیعت گرفتن از آن ها نقش مهمی ایفا کرد، اما کوفیان بعد از اینکه عبیدالله بن زیاد ستمگر، ترس و وحشت در بین صفوف آن ها ایجاد کرد به سرعت برگشتند و از اطراف مسلم پراکنده شدند؛ هر چند این فرمانده علوی چون کوهی سرفراز به تنهایی مقاومت کرد و صف ستمگران و طغیان گران مستبد را در هم کوبید. حیات مسلم بن عقیل تصویر درخشانی از جهاد در راه بالابردن کلمه توحید در برابر سرکشی امویان ظالم است.

خاندان پاک مسلم بن عقیل

ابوطالب، عموی بزرگوار پیامبر و بزرگ مکه و طایفه بنی هاشم، چهار پسر داشت به نام های: عقیل، طالب، جعفر و علی (ع)[۴].

مسلم، فرزند عقیل بود و عقیل نیز فرزند بزرگ ابوطالب. با این حساب، مسلم بن عقیل، برادرزاده علی بن ابی طالب (ع) و پسر عموی سید الشهدا (ع) است. او نیز مانند همه افراد این خاندان که بزرگوار، کریم، شجاع، پاک و با شخصیت بودند، از برجسته ترین خصلت های انسانی برخوردار بود و در میان جوانان بنی هاشم، یکی از رشیدترین و مؤمن ترین چهره ها به شمار می رفت.

پیامبر خدا (ص)، او و پدرش را ستوده است. در سخنی که از عقیل و پدرش یاد می کند، از مسلم هم ستایش می کند و خطاب به علی (ع) می فرماید: «فرزند او (مسلم) کشته راه محبت فرزند تو خواهد شد. چشم مؤمنان بر او شک می ریزد و فرشتگان مقرّب پروردگار بر او درود می فرستند.» [۵]

اسامی و القاب مسلم بن عقیل

نام آن حضرت مسلم است، امام حسین (ع) در نامه ای که برای کوفیان توسط حضرت مسلم می فرستد، وی را به ثقه توصیف می کند. امام (ع) در این نامه می نویسد: «کسی را به سوی شما می فرستم که برادر، پسر عمو و مورد اطمینان از اهل بیتم محسوب می شود».

در زیارت نامه آن حضرت به واژه ای اشاره شده است که می تواند لقبی از القاب ایشان باشد. در آنجا چنین آمده است: «السلام علیک ایّها العبد الصالح …». بنابر این، عبد صالح از القاب آن حضرت محسوب می شود. [۶]

نام فرزندان مسلم بن عقیل

در کتاب‌های تاریخی چند فرزند پسر و دختر برای جناب مسلم بن عقیل نام می‌برند که چهار تن از پسران ایشان در حادثه‌ی کربلا و پس از آن به شهادت می‌رسند. با این بیان که دو تا از فرزندان مسلم به نام‌های عبدالله و محمد در کربلا شهید می‌شوند. [۷] مادر عبدالله، رقیه کبری دختر حضرت على(ع) بود، [۸] و مادر محمد کنیز بود. [۹]

در منابع کهن تنها نام چهار یا پنج یا هفت تن از آنها برده شده است که عبارت اند از: عبدالله، محمد، علی، مسلم، حمیده(عاتکه)، ابراهیم و عبدالرحمن. [۱۰]

شهادت مسلم بن عقیل

در مورد چگونگی شهادت مسلم بن عقیل باید گفت: پس از اسارت وی و بردنش به دارالاماره، ابن زیاد به بُکیر بن حمران[ که در جنگ با مسلم مجروح شده بود، دستور داد تا برای آرامش و خنک شدن دل خود، کشتن او را بر عهده بگیرد. بُکیر، وی را به بالای قصر برد. مسلم بن عقیل در حالی که تکبیر می ‏‌گفت، استغفار می‌‏کرد و بر انبیا و فرشتگان درود می‏‌فرستاد.

می‏‌گفت: خداوندا، میان ما و این گروه که بر ما ستم روا داشتند، ما را تکذیب کردند و کشتند، تو خود حکم بفرما. وقتی به بالای قصر رسیدند، بکیر سر آن حضرت را از بدن جدا کرد و پیکرش را از بالای پشت بام به پایین قصر انداخت. سپس وحشت زده نزد عبیدالله بازگشت و گفت: هنگامی که مسلم را به قتل رساندم، ناگهان دیدم مردی سیاه چهره و زشت در برابرم ایستاده و انگشتان خود را به دهان گرفته است، من با مشاهده آن بسیار ترسیدم!

مسلم بن عقیل در روز چهارشنبه نهم ذی حجه سال ۶۰ هجری در کوفه به شهادت رسیدسر مبارک مسلم را همراه با سر هانی بن عروه به شام [۱۱] فرستادند. یزید [۱۲] دستور داد تا آن‌ها را بر سر در یکی از دروازه ‏‌های شهر دمشق آویختند. پیکرش را نیز در بازار قصاب‏‌های کوفه بر روی زمین کشاندند و سپس در همان جا به دار آویختند. [۱۳]

آرامگاه حضرت مسلم بن عقیل

جنب مسجد [۱۴] معظم كوفه و در ركن جنوب شرقى آن، مرقد مطهر سفير امام حسين(ع) و اولين شهيد نهضت عاشورا، حضرت مسلم بن عقيل بن أبي طالب (ع) واقع است. حضرت امام حسين (ع) در سال 60 هجرى پسر عموى خويش، مسلم بن عقيل را به عنوان سفير خويش به عراق [۱۵] فرستاد. حضرت مسلم در جنگى نابرابر در روز هشتم ذي حجه همان سال در شهر كوفه به شهادت رسيد.

صحن بارگاه چهار در دارد كه سه تاى آنها به مسجد معظم كوفه راه دارند و در چهارم رو به خيابان است.

بر قبر مطهر گنبد طلايى باشكوهى با ارتفاع (28متر) قرار دارد. هر يک از آجرهاى اين گنبد با طلاي خالص به مقدار دو مثقال و نيم پوشانده شده است. تعداد اين آجرها (10315 عدد) بوده و ضلع هر آجر 20 سانتيمتر مى‌باشد.

مساحت صحن كه آرامگاه هانى بن عروه [۱۶] نيز در آن است (5344 متر مربع) مى باشد و در آن چند حجره قرار دارد.

مساحت ضريح مطهر (19,6 متر مربع) مى باشد. و جنب ضريح مطهر رواق قرار دارد. سقف رواق آينه كارى و ديوارهاى آن کاشیکاری شده است. پشت ضريح مطهر آرامگاه مختار بن أبى عبيده ثقفى [۱۷] قرار دارد. [۱۸]

پانویس

  1. ر.ک:مقاله امام حسن (ع)
  2. ر.ک:مقاله امام حسین(ع)
  3. ر.ک:مقاله بهشت
  4. ر.ک:مقاله علی (ع)
  5. ) عبدالله مامقانی، تنقیح المقال، ج 3، ص 214
  6. الارشاد محمدبن محمد
  7. شیخ مفید، الاختصاص، ص 83، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق؛ ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ج ‏4، ص 112، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق
  8. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج ‏1، ص 397، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1417ق
  9. سبط بن جوزی‏، تذکرة الخواص من الأمة فی ذکر خصائص الأئمة، ص 229، قم، منشورات الشریف الرضی‏، چاپ اول، 1418ق
  10. لیث صفوی تاریخ خلیفه بن خیاط ص135
  11. ر.ک:مقاله شام
  12. ر.ک:مقاله یزید
  13. الفتوح، ج ۵، ص ۶۲
  14. ر.ک:مقاله مسجد
  15. ر.ک: مقاله عراق
  16. هانى بن عروة ميزبان و پشتيبان حضرت مسلم در كوفه بود. وى به همراه حضرت مسلم به دست مزدوران بنى أميه به شهادت رسيد.
  17. مختار ثقفى در سال 64 هجرى براى خون خواهى حضرت سيد الشهداء و انتقام از قاتلين ايشان و با شعار ( يالثارات الحسين) عليه بنى أميه قيام كرد.
  18. آرامگاه حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام - پایگاه رسمی آستان ... https://www.imamali.net › ...