زینب
نام زینب
الفاب عقیله بنی هاشم • عالمه غیر معلمه • کامله • فاضله عارفه • موثّقه • عابده آل علی • معصومه صغری •امینهاللّه • نائبهالزهرا • نائبهالحسین • عقیله النساء • شریکه الشهداء • بلیغه • فصیحه و شریکهالحسین
کنیه ام الحسن • ام کلثوم
نام پدر امام علی (ع)
نام مادر حضرت زهرا(س)
زادگاه مدینه
محل زندگی مدینه
دین اسلام
مذهب شیعه
درگذشت ۱۵ رجب • ۶۲ق
مدفن دمشق

حضرت زینب نوه گرانقدر پیامبر اکرم (ص) و دختر امیرالمومنین(ع) و حضرت فاطمه الزهرا(س) است.ایشان بانوی خردمندی است که قدرت شگرفی در پاسداری از آرمانهای قیام عاشورا داشت.

یکی از شخصیت های بی نظیر و مؤثر در دنیای اسلام است که در روز ۵ جمادی الاول سال پنجم یا ششم هجری قمری (پس از صلح حدیبیه و دو سال بعد از ولادت امام حسین بن علی (ع)) در محلّه بنی هاشم شهر مدینه منوّره به دنیا آمد.

نقش ویژه او در واقعه کربلا و دوران اسارت پس از آن است. صبر و پایداری آن بانو در واقعه عاشورا علی رغم از دست دادن عزیزترین کسانش موجب شد که به عنوان اسوه صبر جاودان شود. خطبه های کوبنده آن حضرت در بند اسارت در کوفه و شام، باعث پرده برداری از چهره ظالمانه و ننگین حکومت اموی شد.

نام و القاب حضرت زینب(س)

بر اساس روایات متعدد، پیامبر اکرم(ص) نام حضرت زینب را برای دختر حضرت فاطمه(س) انتخاب کردند که این نام توسط جبرئیل از سوی خداوند به پیامبر (ص) گفته شده بود.[۱]

نام مبارک آن حضرت، " زینب " در لغت به معنای درخت نیکو منظر و خوشبو و یا به معنای «زین أب» یعنی افتخار و ‏زینت پدر است ‎. کنیه گرامیشان، ام الحسن و ام کلثوم است.

برای ایشان، القاب فراوانی نقل شده است، همانند عقیله بنی هاشم، عالِمه غیر معلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، کامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینهاللّه، نائبهالزهرا، نائبهالحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکهالحسین. [۲]

حضرت زینب(س) را به سبب سختی های بسیاری که در زندگی دید، ام المصائب نیز لقب داده اند. درگذشت جدش پیامبر(ص)، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین(ع) ، شهادت برادرش امام مجتبی(ع)، واقعه کربلا و به اسارت رفتن در کوفه و شام از جمله وقایع سخت و تلخ زندگی وی به شمار می آید. [۳]

ازدواج و همسر حضرت زینب (س)

حضرت زینب (س) با عبداللَّه جعفر (پسر عموی خود) ازدواج کرد. برخی از مورخین تاریخ این ازدواج را سال هفدهم هجری می‏ دانند. [۴]

فرزندان حضرت زینب (س)

در برخی منابع از چهار پسر به نام های:علی، عون، عباس، محمد و یک دختر به نام ام کلثوم به عنوان فرزندان زینب(س) و عبدالله نام برده شده است. [۵]

عون و محمد در واقعه کربلا به شهادت رسیدند. [۶]

معاویه برای فرزندش یزید از ام کلثوم دختر حضرت زینب(س) خواستگاری کرد؛ ولی امام حسین (ع) او را به همسری پسر عمویش قاسم بن محمد بن جعفر بن ابی طالب درآورد. [۷]

وفات حضرت زینب (س) و محل دفن ایشان

حضرت زینب کبری (س) پس از تحمل آلام، محنت ها و مصائب گوناگون در سن ۵۶ سالگی دیده از جهان فرو بستند.

در تاریخ وفات حضرت زینب کبری (س) اختلاف نظر وجود دارد، اما مشهور این است که آن حضرت در ۱۵ رجب سال ۶۲ هجری روز یکشنبه وفات کرده است. [۸]

برخی نیز درگذشتش را ۱۴ رجب دانسته اند. [۹]

پانویس

  1. شریف القرشی، السیده زینب، ۱۴۲۲ق، ص۳۹
  2. جزائری، الخصائص الزینبیه، ۱۴۲۵ق، ص۵۲-۵۳
  3. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷
  4. زینب کبری عقیله بنی هاشم ،حسن الهی،ص۷۶
  5. ابن الاثیر، أسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۳
  6. مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۲۵
  7. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷
  8. زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص۵۹۱
  9. قرشی، السیده زینب، ص۲۹۸