وصیت
نام وصیت
آیه وصیت سوره بقره • آیه۱۸۰

وصیت، سفارش نامه‌ای است که شخص قبل از مرگ می‌نویسد تا بعد از مرگ وصی بر طبق آن عمل کند. این واژه ریشه قرآنی دارد و در قرآن نیز به آن تأکید شده است. وصیت در واقع احترامی برای صاحب مال است که بعد از مرگ نیز فرد می‌تواند در یک سوم اموال خودش تصرف داشته باشد. در حدیثی از پیامبر(ص) در مورد اهمیت وصیت مرگ انسان بدون وصیت، همانند مرگ جاهلی دانسته شده است. نوشتن وصیت، مستحب مؤکد است و در مواردی مانند وجود دین مالی و شرعی، واجب می‌شود.

معنای لغوی وصیت

وصیِت از ریشه «وَصِیَ» است که در لغت به معنای گیاهان به‌هم وصل شده و بافته شده آمده و «أرض واصیة» یعنی زمینی که سراسر پوشیده از گیاه به‌هم متصل. [۱]

معنای اصطلاحی وصیت

وصیت در اصطلاح علم اخلاق با پند و موعظه سفارش کردن بر دیگری، جهت فرمان بردن و عمل نمودن است [۲] و در اصطلاح فقه این است که انسان ، تملیک و واگذاری عین مال یا منفعت آن را بعد از وفات خودش به شخص دیگر یا عموم مردم سفارش کند؛ به‌طوری‌که تصرف در اموال وی بعد از مرگش برای دیگران مباح باشد. [۳] وصیت عبارت است از برنامه‌های عهد و إیصال(رساندن)، و آن همان چیزی است که به آن وصیت می‌شود؛ و وصیّ کسی است که متّصف به تعهّد و إیصال باشد؛ این معنی بر موصی(وصیت کننده) که تعهد می‌کند، نیز صدق کرده، و همچنین بر موصی الیه نیز صدق می‌کند، که قبول إجراء تعهد نموده و تحقّق رساندن وصیت به دست ایشان است. [۴]

پانویس

  1. لسان العرب، ج۱۵، ص۳۹۵
  2. مفردات راغب، ج۱، ص۵۲۵
  3. مجمع البحرین، ج۴، ص۵۱۲
  4. مصطفوی، حسن؛ ‌التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‌، تهران، ‌بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ‌۱۳۶۰ش، ج‌۱۳، ص۱۲۸