الاصول العامة للفقه المقارن (کتاب)
| نام کتاب | ملکیة الارض والثروات الطبیعیة فی الفقه الإسلامی دراسة فقهیة مقارنة |
|---|---|
| نویسنده | محمد مهدی آصفی |
| زبان کتاب | عربی |
| سال نشر | 1431ق ـ 2010 م |
| ناشر | مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی،مرکز تحقیقات علمی |
| تیراژ | 2000 نسخه |
| نوبت چاپ | اول |
| قطع | وزیری |
| تعداد صفحات | 432جلد اول 408-جلد دوم 400 |
در این نوشتار مبانی اصول فقه شیعه و اهل سنت برای اجتهاد و استنباط حکم شرعی مطرح شده و اصول مشترک و مورد قبول آنها و همچنین موارد اختلاف نظر فقها و اصولیین شیعه، امامیه و مذاهب فقهی اهل سنت تبیین گردیده است.
تعداد جلدها و سرفصل موضوعات
این کتاب در دو جلد نوشته شده است:
جلد اول
- بررسی اصول احتجاج و تعریف حجت شرعی در فقه و تبیین منجزّیت و محذریت حجت ؛
- تعریف اصول فقه، هدف و موضوع آن؛
- حکم شرعی و تعریف حکم تکلیفی و وضعی و اقسام آنها به روش شناسی تحقیق در علم اصول فقه؛
- بررسی اصول فقه اهل سنت و منابع و ادله فقهی آنان یعنی قرآن کریم، سنت نبوی، اجماع، دلیل عقلی و ادله حجیت هر یک از این منابع و ادله فقهی را از منظر فقهای اهل سنت؛ تعریف خاص فقهای اهل سنت از سنت نبوی و استناد آنان به سنت صحابه پیامبر اسلام؛
- کیفیت حجیت دلیل عقلی به عنوان طریقی قطعی برای رسیدن احکام شرعی و اقسام دلیل قطعی مانند خبر متواتر، خبر محفوف به قرائن قطعی، اجماع بنای عقلاء، سیره متشرعه و ارتکاز آن و طرق غیر قطعی برای رسیدن به حکم شرعی مانند خبر واحد و اختلاف نظر فقهای اهل سنت در حجیت آن و یا عدم حجیت آن و شرایط حجیت خبر واحد و ادله این فقها از قرآن، سنت، اجماع و دلیل عقلی؛
- ادله حجیت اجماع از کتاب، سنت و عقل؛
- ادله حجیت دلیل عقلی؛
- ادله حجیت قیاس نزد فقها و اصولیین اهل سنت و ارکان قیاس از منظر آنان از.
مباحث پایانی جلد اول از این نوشتار است.
جلد دوم
- استحسان به عنوان یکی از ادله فقهی نزد اهل سنت و ادله حجیت آن؛
- بحث و بررسی کارکرد استحسان در مرحجات باب تزاحم، نسبت بین استحسان و عرف، استحسان و مصلحت و رابطه آن با برخی از حالات نفسانی ادله حجیت استحسان از منظر کتاب، سنت و اجماع از منظر اصولیین اهل سنت؛
- بررسی حجیت مصالح مرسله و استدلال فقهای اهل سنت به سنت و سیره صحابه در استفاده از مصالح مرسله، دلیل عقلی، استدلال آنان به حدیث لاضرر در حجیت مصالح مرسله؛
- فتح ذرایع و سد ذرایع و مفهوم آن و ادله حجیت آن از قرآن، سنت و عقل نزد اصولیین اهل سنت،
- حجیت عرف، حجیت شرایع قبل از اسلام، حجیت مذهب و سیره صحابه، حجیت استصحاب، حجیت برائت شرعی و عقلی، حجیت احتیاط شرعی و عقلی، حجیت تخییر شرعی، حجیت احتیاط عقلی و شرعی و ادله حجیت آنها از منظر کتاب، سنت، عقل و اجماع؛
- بررسی حجیت قرعه
خاتمه بحث
- ارائه تعریف اجتهاد از لحاظ لغوی و اصطلاحی و اقسام آن (اجتهاد عقلی واجتهاد شرعی)؛
- تجزیه در اجتهاد و امکان و وقوع آن؛
- مراتب مجتهدین، رابطه بین اجتهاد و انسداد و انفتاح، احکام و شرایط مجتهد، تخطئه و تصویب از منظر شیعه و اهل سنت، احکام تقلید، شرایط تقلید، اعتبار اعلمیت و عدالت در مجتهد از مباحث دیگر این نوشتار است.
مولف
مولف این اثر ارزشمند علامه محمد تقی حکیم است و توسط آقای وفی الشناوه تحقیق شده است.