راوندیه

نسخهٔ تاریخ ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۲ توسط Hadifazl (بحث | مشارکت‌ها)

رواندیه پیرو عبد اللّه راوندى بودند و البته با ابن راوندى متکلّم مشهور ارتباطی ندارند. بیشتر این فرقه از غلاة و اهل خراسان بودند. بعضى ایشان را پیرو ابوالحسین احمد بن یحیى راوندى و به قولى یاران عبد اللّه بن حرب کندى کوفى راوندى از مردم خراسان که به «تناسخ ارواح» معتقد بود، دانسته ‏اند. [۱]

عقاید

این فرقه از فرق شیعه عباسى هستند که مى‏ گفتند پیامبر پس از خود عمویش عباس بن عبد المطلب را به امامت منصوص کرد. همچنین منصور را خداى خود خطاب مى‏ کردند و فرماندار مکّه را مظهر جبرائیل، و فرمانده نگهبانان خلیفه را محل تجلى روح حضرت آدم مى ‏پنداشتند.

در کلام طبری

طبرى مى ‏نویسد: راوندیان، تصوّر مى ‏کردند که عثمان بن نهیک مظهر آدم و هثیم بن معاویه، مظهر جبرائیل بودند. راوندیان، ظاهرا آراء «مزدک» را درباره اشتراک زنان قبول داشتند. آنان درباره خود معتقد بودند که داراى نیروى اعجازآمیز مى‏ باشند، و بعضى از ایشان از روى حماقت خود را از جاهاى بلند پرتاب کرده قطعه ‏قطعه مى‏ شدند.

به قول نوبختى در زمانی که راوندیان به الوهیت منصور معتقد بودند و مى ‏گفتند او پروردگار ما است بدان سان که پیامبران و فرستادگان خود را به دست هر یک از آفریدگان خویش خواسته کشته است و ما را نیز شهید خواهد کرد، چنان که بعضى را به فرو ریختن خانه بر سر ایشان و عدّه‏ اى را در آب و گروهى را در چنگال درندگان و شمارى را به مرگ ناگهانى و علت هاى دیگر میرانده است و کسى را یاراى پرسش و اعتراض بروى نیست. نوبختى اضافه می کند که ابو هاشم عبد اللّه بن محمد بن حنفیه وصیت کرد که پس از وى محمد بن على بن عبد اللّه بن عباس جانشین او شود، گویند محمد بن على امام و خداوند ارجمند والا و داناى بر هر چیز است و هر کسی او را بشناسد هر کاری می تواند انجام دهد و این غلاة و گزافه‏گویان، راوندیه نام دارند.

مواجهه با منصور خلیفه عباسی

نوشته اند که منصور خلیفه عباسی برخورد خوبی با راوندیان نداشت و نه تنها به احترام و طاعت آن ها اعتنایی نکرد، بلکه حتی دویست تن از برگزیدگان آن ها را به زندان انداخت. این حادثه باعث شد تا منصور از چشم ایشان بیفتد و دیگر او را خدا ندانند، بلکه او را خلیفه ‏اى غاصب به حساب آورند. بنابراین برای قتل منصور نیرنگی به کار بردند و با تابوتی خالی در مسیر زندان حرکت کردند و برای این که کسی از مقصود آن ها با خبر نشود وانمود کردند که مرده ‏اى را براى تدفین به گورستان مى ‏برند، همین که به زندان رسیدند، درها را شکستند و بزرگان خود را آزاد کردند و در ادامه به کاخ خلیفه حمله کردند و اگر معن بن زائده شیبانى به یارى خلیفه نمى‏ شتافت، منصور در آن میان کشته مى ‏شد. [۲] [۳] [۴] [۵] [۶] [۷]

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 200
  2. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 200 با ویرایش، جا به جایی و اصلاح عبارات.
  3. اشعری قمی سعد بن عبد الله، المقالات و الفرق، تحقیق محمد جواد مشکور، چاپ تهران، سال 1963 شمسی، ص 181.
  4. نوبختی، فرق الشیعه، ترجمه و تحقیق محمد جواد مشکور، چاپ تهران، نشر علمی و فرهنگی، ص 33- 52.
  5. مسعودی مروج الذهب، چاپ مصر، دو جلدی، سال 1342 شمسی، ج 3.
  6. طبری محمد بن جریر،تاریخ الامم و الملوك، ابو جعفر محمد بن جریر طبرى، ج 3، ص 129- 133.
  7. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، چهارده جلدی، چاپ مصر، سال 1349 شمسی، ج 13، ص 235.