فضائح الباطنیة وفضائل المستظهریة (کتاب)
«فضائح الباطنية وفضائل المستظهرية هو كتاب من تأليف الإمام الغزالي الطوسي (ت. 505 هـ)، في الرد على الباطنية.
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۱۳:۳۵، ۱۲ ژانویه ۲۰۲۲؛
| نام نويسنده | ابو حامد غزالى |
|---|---|
| موضوع | اصول |
| زبان کتاب | عربى |
| ناشر | دار المنهاج |
| سال نشر | 1409 ق |
| تعداد جلد | تک جلدی |
| تعداد صفحات | 192 صفحه |
| مکان چاپ | بيروت |
للكتاب عدة مسميات أخرى، فقد ذكرها السبكي والمرتضى بإسم المستظهري في الرد على الباطنية وذكره ابن العماد بإسم الرد على الباطنية وذكرها الغزالي نفسه بإسم المستظهري.[1] وألف الغزالي الكتاب بإسم الخليفة العباسي المستظهر بالله.[2]
تعريف[عدل]
ألف الغزالي هذا الكتاب نحو سنة 488 هـ واستند فيها إلى كتب جدلية مناوئة للإسماعيليين أقدم عهدا. وقيل أن الخليفة المستظهر بالله هو الذي كلفه بتصنيف هذا الكتاب.[3]
المخطوطات[عدل]
توجد مخطوطة للكتاب في المتحف البريطاني في القسم الشرقي (7882 .Or) تم نسخه في ربيع الآخر سنة 665 هـ. كما توجد نسخة أخرى في مكتبة القرويين بفاس، ضمن مجموعة كتب سنة 981، ذكرها ألفرد بل في فهرسه (رقم 1578).[4]
الطبع[عدل]
أول نشرة للكتاب جاءت على يد المستشرق كولدتسهير سنة 1334 هـ / 1916 م، مع مقدمة وتحليل لمضمون النص بالألمانية، واستندت على مخطوطة المتحف البريطاني. غير أن هذه النشرة كانت ناقصة وتعادل حوالي ثلث الكتاب الكامل، فجاء عبد الرحمن البدوي ونشر النص كاملا استنادا على مخطوطة المتحف البريطاني والمخطوطة الفاسية، وطبعت سنة 1383 هـ / 1964 م بالدار القومية للطباعة والنشر بالقاهرة.[5]
الرد[عدل]
رد عليه الداعي المطلق علي بن محمد بن الوليد الأنف القرشي (ت. 612 هـ) في كتاب أسماه «دامغ الباطل وحتف المناضل». وقد ذكر البدوي هذا الرد في مقدمته للكتاب لكنه لم يجد نسخة منه، والكتاب طبع بعد ذلك بتحقيق مصطفى غالب (بيروت: مؤسسة عز الدين، 1982 م.)
الترجمة[عدل]
ترجم المستشرق أسين پلاثيوس أجزاء من الكتاب إلى الإسبانية. وترجمها إلى الإنكليزية الأب مكارثي اعتمادا على نشرة البدوي، ونشرت الترجمة سنة 1980 م.
کتابی است که امام غزالی طوسی (متوفی 505 ق) در پاسخ به الباطنیه تألیف کرده است .
کتاب چند نام دیگر، او به ذکر Sobki و مرتضی در نام از Almstzara در پاسخ به باطنی و ذکر پسر از سرتیپ در نام از پاسخ به باطنی و ذکر در نام از AL - غزالی خود Almstzara . [1] غزالی این کتاب را به نام خلیفه عباسی المستحر بالله نوشته است . [2]
تعریف
غزالی این کتاب را در حدود سال 488 هجری تألیف کرده و در آن به کتب جدلی ضد اسماعیلیه متقدم تکیه کرده است. گفته شد که خلیفه المستظهر اللّه او را مأمور تألیف این کتاب کرده است. [3]
نسخه های خطی
نسخه خطی آن در موزه بریتانیا در قسمت شرقی (یا 7882) موجود است که در ربیع الاخر سال 665 هجری قمری نسخه برداری شده است. نسخه دیگری نیز در کتابخانه القراویین فاس در گروهی از کتابها در سال 981 موجود است که آلفرد بل در فهرست خود (شماره 1578) ذکر کرده است. [4]
چاپ
اولین چاپ این کتاب توسط خاورشناس کلدشر در سال 1334ق/1916م با مقدمه و تحلیل محتوای متن به زبان آلمانی و بر اساس نسخه خطی موزه بریتانیا منتشر شد. اما این جزوه ناقص و معادل حدود یک سوم کتاب کامل بود، پس عبدالرحمن البداوی آمد و تمام متن را بر اساس نسخه خطی موزه بریتانیا و نسخه خطی فاسی منتشر کرد و چاپ شد. در سال 1383 هجری قمری / 1964 م در دارالتطبعه و نشر ملی در قاهره. [5]
پاسخ
الداعی المطلق علی بن محمد بن الولید العنف القرشی (متوفی 612 ق) در کتابی به نام «دمغ البیل و حذف المجاهد» به او پاسخ داد . البداوی این پاسخ را در مقدمه کتاب ذکر کرده است، اما نسخه ای از آن نیافت و کتاب پس از آن توسط مصطفی غالب چاپ شد (بیروت: مؤسسه عزالدین، 1982م).
ترجمه
آسین پلاتیوس شرق شناس بخش هایی از کتاب را به اسپانیایی ترجمه کرد . بر اساس نشریه البدوی توسط پدر مک کارتی به انگلیسی ترجمه شد و ترجمه آن در سال 1980 میلادی منتشر شد.