احادیث تقریبی (مقاله)

اختلافات بین مسلمانان-تشیع و تسنن- صغروی است نه کبروی

در نهج البلاغه از امام علی علیه السلام نقل شده است که :‌

آن حضرت خطاب به یهودی که به طعنه اظهار داشت :‌ ما دفنتم نبیکم حتی اختلفتم فیه:

هنوز پیامبرتان دفن نشده بود که بین شما مسلمانان نسبت به جانشینی او اختلاف افتاد و به دو گروه تقسیم شدید،

فرمود :‌ انما اختلفنا عنه لا فیه

تو اشتباه می‌کنی ، ما درباره خود پیامبرمان اختلاف نکردیم ، اختلاف ما در باره دستوری بود که از پیامبر ما رسیده است که آیا چنین است یا چنان‌

این سخن امام علیه السلام بیانگر آن است که اختلاف بین مسلمانان در مساله خلافت امری صغروی است نه کبروی

بدین معنا که همه مسلمانان نسبت به نبوت رسول اکرم و حجیت تمام گفتارش اذعان داشته و اختلافات مطرح شده ناشی از صدور یا عدم صدور یا صراحت و عدم صراحت گفتارشان در مساله جانشینی آن حضرت می باشد

امام علیه السلام سپس به سستی مبانی فکری و اعتقادی یهود آن هم زمانی که پیامبرشان موسی علیه السلام در قید حیات بود اشاره نموده و فرمود :" ... و لکنکم ما جفت ارجلکم من البحر حتی قلتم‌ لنبیکم اجعل لنا الها کما لهم آلهة فقال انکم قوم تجهلون"

اما شما هنوز پایتان از دریا خشک نشده بود که به پیامبر خود گفتید برای ما مانند این بت پرستان بتی بساز ، و پیامبرتان گفت همانا شما قومی هستید که نادانی می‌کنید

بنابراین بر اساس این سخن امام علی علیه السلام منکرین امامت را نمی توان بدلیل سوء برداشت شان از مساله امامت در زمره کافران دانست

بلکه آنان نیز مسلمانانی هستند که به اسلام و رسالت پیامبر اکرم ایمان داشته و تفاوت آنان با شیعیان – معتقدین به امامت معصومین علیهم السلام- در نوع نگاه و برداشت شان از نصوص می باشد.

شهید مطهری در تبیین سخن امام علی علیه السلام می فرماید:

اميرالمؤمنين جواب خيلى عجيبى مى‏دهد، مى‏فرمايد: انَّمَا اخْتَلَفْنا عَنْهُ لا فيهِ وَ لكِنَّكُمْ‏ ما جَفَّتْ ارْجُلُكُمْ مِنَ الْبَحْرِ حَتّى‏ قُلْتُمْ لِنَبِيِّكُمُ اجْعَلْ لَنا الهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ فَقالَ انَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلونَ:

ما درباره پيغمبر اختلاف نكرديم، اختلاف ما درباره دستورى بود كه از پيغمبر ما رسيده بود؛ ولى شما هنوز پايتان از آب دريا خشك نشده بود كه از پيغمبرتان خواستيد كه همان اصل اول توحيدتان را زير پا بگذاريد، گفتيد براى ما بتى بساز مثل اينها.

پس خيلى تفاوت است ميان آنچه براى ما رخ داد [و آنچه براى شما رخ داد.]

ما درباره خود پيغمبر اختلاف نكرديم بلكه درباره اين اختلاف كرديم كه مفهوم و مفاد دستور پيغمبر چيست.

ايندو با هم خيلى فرق دارد كه كارى كه به هر حال آن را انجام مى‏دادند توجيهش در خارج اين طور باشد (نه اينكه در واقع اين طور بود) كه بگويند [آنها كه مرتكب اين خطا شدند]خيال مى‏كردند مقصود پيغمبر اين بوده و در نتيجه گفته پيغمبر را به اين صورت توجيه كردند

و يا اينكه بگويند نصّ آيه قرآن با اين صراحت را كنار گذاشتند يا قرآن را تحريف كردند.

منابع

پانویس