شرطة الخمیس
شرطة الخمیس مصطلح علماى رجال مى باشد.
تاریخچه
شرطة الخمیس، نام یک سازمان نظامی بود که زیر نظر امام علی علیه السلام در عراق و اولین بار در جنگ جمل بنیان شد. افراد این سازمان نظامی گروهی از یاران همیشه مسلح امام بودند که با آمادگی کامل در همه جا به ایشان در امور مربوط به حکومت کمک می کردند. این گروه علاوه بر حضور در جنگ، وظایف مهمی در زمان صلح همچون اجرای حدود الهی، حفظ امنیت شهر کوفه، حفاظت از جان امام علی (ع) و جمع‌آوری نیرو برای دفاع را بر عهده داشتند. [۱]
معنای شرطه
شرطه در لغت به معنی گروه، گروهان و شرط و پیمان است[۲] و در اصطلاح به اولین گروه از لشکر گفته می‌شود که در جنگ حاضر شده و آماده مرگ باشند. [۳]
معنای خمیس
خمیس به معنای لشکر است و چون لشکر دارای پنج قسمت: مقدمه، ساق، میمنه (جناح راست) میسره(جناح چپ) و قلب است، از این جهت نامش را خمیس گذاشتند.[۴][۵]
شرطه الخمیس در اصطلاح
شرطة الخمیس در اصطلاح، تعدادی از یاران امیرالمومنین بودند[۶] که جنگیدن تا کشته شدن را بر عهده گرفتند و امیرالمؤمنین(ع) ضامن بهشت شان شد[۷].
تعداد شرطةُ الخمیس
نقل ها در باره تعداد شرطه الخمیس متفاوت است. مثلا برخی نوشته اند که تعداد افراد شرطة الخمیس در زمان حضرت علی علیه السلام، پنج یا شش هزار نفر بود كه جلالت فوق العاده ای داشتند. [۸] و یا شیخ مفید تعداد این افراد را شش هزار نفر نوشته است.[۹] طبری گفته است که تعداد آنان ۴۰ هزار نفر بوده است.[۱۰] ابن سعد شمار ایشان را پس از شهادت امام علی (ع) ۱۲هزار نفر معرفی کرده است.[۱۱]
اعضای شاخص
به استناد برخی از منابع، سلمان، ابوذر، مقداد، عمار، سهل بن حنیف انصارى، عثمان حنیف انصارى، جابر انصارى، اصبغ بن نباته، سهل بدرى، از جمله ایشان بوده اند. [۱۲] [۱۳]
خصوصیت ها و وظایف
شرطة الخمیس دارای ویژگی‌هایی بوده‌اند. از جمله همیشه مسلح، آماده و همراه امام علی(ع) بودند. در جنگ‌ها پیشرو سپاه بودند و پایداری داشتند. [۱۴] همیشه گوش به فرمان و آماده بودند و در اجرای فرمان امام(ع) تعلل نمی‌کردند و با آن‌حضرت تا پای جان بیعت کرده و از قبایل مختلف بودند. این گروه در هنگام صلح نیز آماده و همراه امام(ع) بودند و وظایف و ماموریت‌های مهمی همچون اجرای حدود [۱۵][۱۶][۱۷] منقری، وقعة الصفین، ص۳۸۵ حفظ امنیت شهر کوفه ابن ابی الحدید، [۱۸] [۱۹] حفاظت از جان امام علی (ع) [۲۰] و جمع‌آوری نیرو برای دفاع [۲۱] بر عهده آنان بود. پس از حملات سپاهیان شام به عراق (در ماجرای غارات)، امام علی (ع) این گروه را برای دفع آنان فرستاد. [۲۲]
پانویس
- ↑ https://fa.wikishia.net/view/%D8%B4%D8%B1%D8%B7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%85%DB%8C%D8%B3
- ↑ فرهنگ عمید، ص۶۷۰.
- ↑ فرهنگ عمید، ص۶۷۰.
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 254
- ↑ علیاری تبریزی، بهجة الآمال، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۵۰؛ مجلسی، ملاذ الاخبار، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۴۰.
- ↑ شیخ مفید، الاختصاص، سال ۱۴۱۳ هجری قمری، ص۲
- ↑ بحرالعلوم، الفوئد الرجالیة، سال ۱۳۶۳شمسی، ج۳، ص۳۶.
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 254
- ↑ شیخ مفید، الاختصاص، سال ۱۴۱۳ هجری قمری، ص۲
- ↑ طبری محمد بن جریر، تاریخ، سال ۱۹۶۷میلادی، ج۵، ص۱۵۸
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، سال ۱۹۹۰میلادی، ج ۵، ص۳۲۱
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 254
- ↑ مدرس خیابانی میرزا محمد علی، ریحانة الادب، تهران، سال 33- 1326 شمسی، 6 جلدی، ج 3، ص 187.
- ↑ قمی، العقد النضید، سال ۱۴۲۳ هجری قمری، ص ۱۶۲
- ↑ شیخ کلینی، کافی، ج۱، ص۳۴۶
- ↑ شیخ صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۳، ص۲۵
- ↑ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۳۱۶
- ↑ شرح نهج البلاغه، سال ۱۳۷۸شمسی، ج۳، ص ۱۹۱
- ↑ مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، سال ۱۴۰۴ هجری قمری، ج۳۹، ص ۱۳۲
- ↑ ذهبی، تاریخ الاسلام، سال ۱۴۰۷ هجری قمری، ج۵، ص ۵۴۹
- ↑ ابن مزاحم منقری، وقعه صفین، سال ۱۳۸۲ هجری قمری، ص۴ و ۹۶ و ۱۲۱ و ۱۳۲
- ↑ ثقفی کوفی، الغارات، سال ۱۳۵۳شمسی، ج۲، ص۴۸۹