احمد العسال
احمد العسال (۱۶ مه ۱۹۲۸ تا ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۰)، دانشمند و واعظ اسلامی مصری از علمای مدافع اخوان المسلمین و مشاور رئیس دانشگاه بین المللی اسلامی در اسلام آباد پاکستان است. او ابتدا به عنوان استاد، سپس رئیس دانشگاه اسلامی پاکستان و عضو اتحادیه جهانی علمای مسلمان شد. او همچنین سابقه طولانی در امر تبلیغ و دعوت به اسلام داشت و فعالیت خود را از دهه ۱۹۵۰ آغاز کرد و تا پایان عمر به آن مشغول بود. در سال 1958 در رشته تدریس عمومی از دانشکده شریعت دانشگاه الازهر فارغ التحصیل شد، سپس در سال 1960 در دفتر شیخ سابق الازهر یعنی شیخ محمود شلتوت مشغول به کار شد.
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می‌باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۱۰:۱۱، ۷ مارس ۲۰۲۲؛
تولد و تحصیلات
در روستای فرساق در مرکز باسیون در استان غربیه مصر به دنیا آمد. پدرش بسیار دوست داشت که او در کودکی حافظ قرآن شود. پس او قرآن را در سن ۱۰ و نیم سالگی به طور کامل حفظ کرد و جایزه ملک فاروق را در سن کمتر از 12 سالگی دریافت نمود. و آن جایزه‌ای است که حاکم به حافظان کمتر از 12 سال اعطا می‌کرد. همزمان با حفظ قرآن، تحصیلات دوره ابتدایی را به پایان رساند. پس از آن پدرش او را در معهد دینی استان طنطا برد و در آنجا با دکتر یوسف القرضاوی آشنا شد و با هم در یک دوره در آن معهد آموزش دیدند.
سوابق اجرایی
او پس از دو سال کار در دفتر شیخ الازهر به قطر سفر کرد تا از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۵ زبان عربی را در مدارس متوسطه آنجا تدریس کند و در سال ۱۹۶۸ دکترای فلسفه اسلامی خود را از دانشگاه کمبریج لندن دریافت کرد و سپس تا سال ۱۹۷۰ روی نسخه‌های خطی در دانشگاه کمبریج مشغول به کار شد.
او از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۴ ریاست گروه فرهنگ اسلامی دانشگاه امام محمد بن سعود در عربستان سعودی را بر عهده داشت و در سال ۱۹۸۴ ریاست گروه تبلیغ دانشگاه امام محمد بن سعود را بر عهده داشت و از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۲ به عنوان استاد دانشگاه بین المللی اسلامی اسلام آباد منصوب شد و به عنوان معاون رئیس و سپس مشاور دانشگاه اسلامی اسلام آباد منصوب شد.
سوابق علمی
در سال ۱۹۶۸ دکترای اصول فقه از انگلستان کسب کرد.
در دانشگاه بین‌المللی اسلامی پاکستان به عنوان معاون سپس رئیس و بعد از آن به عنوان مشاور خدمت کرد.
در فرهنگ اسلامی تخصص دارد و سابقه طولانی در نوشتن برنامه‌های درسی اسلامی دارد.
تالیفات زیادی در زمینه‌های مختلف اسلامی دارد.
در انگلستان موسسه «دار الرعاية الاسلامية» که یک موسسه آموزشی تربیتی است را تأسیس کرده است.
به همراه دکتر یوسف القرضاوی در دانشگاه الازهر تدریس داشته است.
با اخوان
او در مورد پیوستن به اخوان می گوید: «عجیب این است که من و شیخ یوسف القرضاوی بعد از خروج از موسسه در خیابان راه می‌رفتیم و مبلّغ اخوان را دیدیم که در خیابان ایستاده بود و شعار «الله اکبر و شکر خدا» می داد و می‌گفت: «خدا هدف ماست، پیامبر الگوی ماست، قرآن قانون ماست و جهاد راه ماست و مرگ به خاطر خدا بالاترین آرزوی ماست» ما از شنیدن این اصول بر خود لرزیدیم، بنابراین نزد او رفتیم و با جریان آشنا شدیم. آن وقت در کلاس سوم مقدماتی الازهر بودیم و در معهد استاد خوبی استاد البهی الخولی به ما درس می‌داد و او عضو اداره ارشاد اخوان‌المسلمین بود. او با دوست شد و هفته‌ای دو بار در روزهای یکشنبه و سه شنبه با ما می نشست. وقتی وارد دبیرستان شدیم، من و شیخ یوسف در خطابه استاد شده بودیم. در آن زمان امین الوصیف که مسئول بخش تبلیغ بود، هر پنجشنبه ما را در روستاهای اطراف طنطا پخش می‌کرد تا روز جمعه خطبه‌های جمعه را بخوانیم. سال‌ها گذشت تا اینکه مصیبت ۴۸ رخ داد و اخوان‌المسلمین منحل شد.»
سختی‌ها و دستگیری‌ها
اولین دستگیری او در حالی بود که در کلاس پنجم دبیرستان بود، زمانی که او و برخی از نیروهای اخوان دست به اعتصاب و تظاهرات زدند تا گروه منحل نشود و او و شیخ قرضاوی و برخی دیگر از نیروهای اخوان در پی این تظاهرات دستگیر شدند، و آنها از بخش اول به هایکستب و سپس به بازداشتگاه الطور تبعید شدند و وقتی متوجه شدند که دانش‌آموزان دبیرستانی هستند شرمنده شدند و به هایکستب برگردانده شدند و سپس آنها را دوباره به الطور برگردانند. شیخ محمد الغزالی در آن زمان مسئول اخوان در زندان بود. شیخ عبدالعزیز عبدالستار با آنها در بازداشت بود. پس از نزدیک به ۹ ماه که آزاد شد، مدت امتحانات به پایان رسیده بود، اما دکتر طه حسین (وزیر معارف آن زمان)،در اقدامی استثنایی جلسه امتحانات بازداشت شدگان را انجام داد، با این حال باز به این امتحانات هم نرسید. ولی از او و دکتر قرضاوی دوباره امتحان گرفتند. پس از آن به دانشکده شریعت رفت.
در سال 1953 میلادی توسط مردان انقلابی دستگیر و سپس آزاد شد ولی دوباره دستگیر و تا اوایل 1956 میلادی در زندان نظامی به‌سر برد. پس از رهایی به دانشکده بازگشت و تحصیلات خود را به پایان رساند. پس از فارغ التحصیلی دولت مانع اشتغال حکومتی برای او شد. او نیز در مدارس خصوصی مانند مدرسه «مصر الجدیدة» کار می‌کرد.
وضعیت او در زندان
او درباره زمان حبس خود در زندان نظامی چنین می‌گوید: «ما را از قرآن محروم کردند، با این حال هر یک از ما هر آنچه که می دانستیم به دیگران آموزش می‌دادیم. بازداشت در زندان نظامی بسیار خشن بود، آنها ما را از همه چیز چه قرآن و چه کتاب منع می‌کردند. حتی ما را ممنوع الملاقات کردند. ولی ما داشته‌های علمی خود را به یکدیگر منتقل می‌کردیم تا جایی که برخی از ما زبان انگلیسی را بر روی پتو سیاه و صابون لوکس یاد گرفتیم. من به یاد دارم که اولین دیدار ملاقاتی من در زندان نظامی پس از هفت ماه بود."
دانشگاه بین المللی اسلامی پاکستان
دکتر العسال در مورد چگونگی پیوستنش به دانشگاه اسلامی پاکستان می‌گوید: «شیخ الباقوری در دوران تحصیل مرا خوب می شناخت. وقتی یک بار مرا در وزارت اوقاف دید به من گفت: «الان کجایی احمد؟ گفتم: به خدا ما ممنوع از کار کردن هستیم. او به من گفت: "اندکی صبر و شکیبایی مشکلات زیادی را برطرف خواهد کرد". در وزارت اوقاف که برای مجوز امامت جماعتی شرکت کرده بودیم ما را رد کردند. اما شیخ باقوری دستور داد ما را به سمت اداری منصوب کنند. بنابراین من و شیخ قرضاوی در اداره اوقاف در بخش مجله منبر الاسلام مشغول به کار شدیم. سپس شیخ الباقوری ما را به دفتر شیخ شلتوت در اداره الازهر منتقل کرد.
کار ما این بود که رادیو و روزنامه ها را دنبال کنیم و گزارش اداره الازهر را بسازیم تا آن را به رئیس جمهوری تسلیم کنیم، و سپس از شیخ شِلتوت خواستیم که از این محل خارج شود زیرا ما «خسته» بودیم، پس شیخ عبدالله الترکی مدیر علوم اسلامی قطر را آوردیم و او موافقت کرد که سفر کند، اما وقتی به دوحه سفر کردیم متوجه شدیم که جنبش ملی گرایانه ذهن دانشجویان را خسته کرده است و به آنها گفتند که اسلام تمام شده است، بنابراین ما به آنها گفتیم «نه». اسلام تمام نشده و عربیت تمام نشده است و عرب گرایی جهل است و اسلام قرآن است که سنت است که محمد (درود بر او) است و ما سخنرانی کردیم، سمینارها، کنفرانس ها و جلسات در طول سال مدرسه، و ما نقطه ها را بر روی نامه ها قرار داده پس از خواندن تمام فکر از قرآن، و ما پاسخ به این فکر، آنها می‌گفتند زبان، تاریخ، وحدت درد و امید، ما به آنها گفتیم که زبان بدون قرآن یک زبان عربی نیست، و تاریخ ما بدون تاریخ رسول خدا و همراهان او تاریخ نیست.
وقتی تابستان امسال به مصر برگشتیم از آنجا مطلع شدند و من و شیخ یوسف دستگیر شدیم و دستگیری دردناکی بود و هیچ از ما چیزی نمی دانست و ما را به ساختمان اطلاعاتی برد و از ما پرسیدند، بنابراین به آنها گفتم ما ازهاری هستیم، پس غیر از انتشار دعوت چه کنیم و در مصر یک گفته مردمی داریم که «کسانی که زندگی یک مسیحی را می خورند با شمشیر او کتک می خورند»؟ شیخ یوسف پاسخ داد و گفت این حرف درست است، بعد رفتیم بیرون و دوباره به دوحه رفتیم، بنابراین از تمدید گذرنامه و وام خودداری کردند تا اینکه دوباره به مصر برمیگردیم تا اینکه دوباره دستگیر شدیم، بنابراین از بازگشت به مصر خودداری کردیم و برای تکمیل دکترایم به انگلستان رفتیم و من از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۰ در آنجا ماندم.
دکتر یوسف در قطر ماند و در آنجا در انگلستان صدای اسلامی فشار شدیدی به خود گرفت و بعد خانه ای خریدیم که به خانه مراقبت اسلامی تبدیل شدیم و حالا 20 شعبه در انگلستان دارد، و بعد برادران از من خواستند که به لیبی بروم و کودتایی دادافی شد بنابراین من به سودان رفتم و کودتایی در گرفت، بنابراین برادران به من توصیه کردند که به سراغ آنها نرفتم و بعد دکتر عبدالعزیز الفهد به من زنگ زد تا در عربستان کار کنم، بنابراین به آنجا رفتم و در دانشکده آموزش و پرورش دانشگاه ریاض فرهنگ اسلامی خواندم و تا زمانی که از من خواست در آنجا ماندم. پروفسور عمر تلمنی استعفا دادم و بلافاصله به قاهره اومدم اما آنها در دوران بازداشت سادات سعی کردند مرا دستگیر کنند، مرا در خانه پیدا نکردند و بعد دوباره به دانشکده دعوا اسلامی در ریاض برگشتم و از دانشکده دعوا برادران از من در اسلام آباد پرسیدند، بنابراین من به عنوان معاون رئیس دانشگاه جهانی اسلامی و رئیس آن کار کردم و طرف افغان مسیر خود را طی کرد تا اینکه خدا افغانستان را از دست روس ها آزاد کرد، و تا سال ۲۰۰۳ در اسلام آباد ماند."
وفات
وی صبح روز شنبه ۲۰ تیر ۱۳۸۹ در خانه اش در اسکندریه درگذشت و پس از نماز بعد از ظهر در مسجد الحوصری شهر ۱۵ مهر نماز می سپارد و در ۱۵ مهر در گورستان های انجمن شریعت به خاک سپرده شد.
مطالعه بیشتر
محمد الغزلی
لینک های خارجی
الدکتور أحمد العسَّال یروی ذکریاته مع شهر رمضان, إخوان أون لاین, 23 سبتمبر 2006
الشیخ العسال یروی ذکریاته الرمضانیة للجزیرة توک
کتاب:الإسلام وبناء المجتمع