محمد زاهد الكوثری

محمد زاهد بن حسن الحلمی الكوثری مربوط به روستای الکوثری در کرانه رود شیز در قفقاز است و گفته شده است که او به یکی از تبار چرکسی از قبیله شبثوق چرکس باستانی می رسد.

محمد زاهد الكوثری

نام	محمد زاهد بن حسن الحلمی الكوثری
القاب و سایر نام‌ها	شیخ الکوثری
زاده	1296ترکیه
درگذشت	1371مصر
آثار	مقالات الكوثری. صفعات البرهان علی صفحات العدوان. العقیدة وعلم الكلام من اعمال الامام محمد زاهد الكوثری. الفقه واصول الفقه من اعمال الامام محمد زاهد الكوثری. تانیب الخطیب على ما ساقه فی ترجمة ابی حنيفة من الاكاذیب.
دین و مذهب	اسلام، تسنن
فعالیت‌ها	رئیس شورای آموزش ترکیه

تولد

او در روستای حاجی حسن قریشی در نزدیکی دوزگا در حدود سه مایلی شرق آستانه در ترکیه به دنیا آمد و آن روز سه شنبه 27 یا 28 شوال 1296 هجری قمری مطابق با 14 اکتبر 1878 میلادی بود.

تربیت، علم آموزی و جهاد

وی در مسجد الفتح آستانه تحصیل کرد و ریاست شورای تدریس را بر عهده گرفت و در طول جنگ جهانی اول به دلیل مخالفت با طرح آنها مبنی بر جایگزینی علوم جدید با علوم دینی در بیشتر کلاس ها مورد آزار و اذیت قرار گرفت. چون حکومت کمال آتاتورک زمام امور را در دست گرفت و ایده ئولوژی کمونیستی را ترویج می دادند درصدد بودند تا او را دستگیر کنند که به ناچار در سال 1341 هجری قمری مصادف با 1922 م از راه دریا به اسکندریه سفر کرد. او مدتی بین مصر و شام در رفت و آمد بود سپس به عنوان کارمند در بایگانی در قاهره مشغول به کار شد تا اسناد ترکی موجود در آن را به عربی ترجمه کند و به زبان های عربی، ترکی، فارسی و چرکسی تسلط کامل داشت.

دیدگاه ها

جواز سفر برای زیارت قبر پیامبر ص: از این رو کوثری معتقد بود ابن تیمیه در اکثر فتاوایش تابع هوای نفس خویش بود و دین خداوند را به بازیچه گرفت. جواز توسل به پیامبر (ص) چه در زمان حیات و چه در زمان ممات: لذا وی کتابی به نام محق التقول في مسألة التوسل در این باره نوشت. سماع موتی: قائل است که مردگان دارای شنوایی و درک هستند. کوثری معتقد است ابن تیمیه مضر ترین شخص به اسلام و مسلمین است به طوری که اسلام در طول دوران اخیر ضرر رسانده تر از ابن تیمیه در تفرقه بین مسلمانان ندیده است. در جای دیگر می آورد: اگر ابن تیمیه همچنان شیخ الاسلام شمرده شود باید با اسلام خداحافظی کرد (یعنی فاتحه اسلام باید خوانده شود). معتقد است اگر کسی مثل ابن قیم، الگو و پیشوا برای اهل علم و علما باشد، بر علم سلام است (یعنی فاتحه علم باید خوانده شود). بی مذهبی پل بی دینی: کوثری ضد بی مذهب بود و اعتقاد داشت مذاهب اسلامی موجب سعادت دنیا و رسیدن به بهشت می شود. عقیده تنزیه: کوثری در بحث توحید به اهل‌حدیث خرده می‌گرفت و برخی از آنان را مُشَبِّه و مُجَسِّم می‌خواند. برای نمونه، او ابن‌خزیمه را مجسّم و جاهل به اصول دین می‌دانست و کتاب التوحید او را «کتاب‌ الشرک» می‌خواند. انتقادات تند کوثری بر شاه ولی الله دهلوی:او درباره شاه ولی الله دهلوی می نویسد: آگاهی های او از کتابهای متقدمین کم است و کمیت او در شناخت رجال احادیث و تاریخ علوم و مذاهب می لنگد تا جایی که در بسیاری از مباحث علمی دچار لغزش می گردد. در ادامه می نویسد: وی در اعتقادات و فقه پیرو حنفیان پیشین بود، اما از زمانی که به حجاز سفر کرد و حلقه شاگردان شیخ ابوطاهر بن ابراهیم کورانی شافعی درآمد، از راه صحیح حنفیان خارج شد و در توحید ازدیدگاه صحیح استادش در هند شيخ احمد بن عبد الاحد سرهندى معروف به امام ربّانى ( توحید شهودی ) متمایل به وحدت وجود از طریق نظریه تجلی گردید. کوثری می گوید که این نظریه منجر به اتحاد و حلول می شود و این دیدگاه در نزد اندیشمندان باطل است. وی در ادامه دهلوی را متهم به لامذهبیت می کند که تقلید را رها کرده و گونه ای از حشویه حنفیه نادر و منحرف را در اعتقادات و فقه تبلیغ می نماید که منجر به گسترش لامذهبیت در شبه قاره گردید.

آثار

مقالات الكوثری.

صفعات البرهان علی صفحات العدوان.

العقیدة وعلم الكلام من اعمال الامام محمد زاهد الكوثری.

الفقه واصول الفقه من اعمال الامام محمد زاهد الكوثری.

تانیب الخطیب على ما ساقه فی ترجمة ابی حنيفة من الاكاذیب.

نظرة عابره فی مزاعم من ينكر نزول عیسى علیه السلام قبل الاخرة.

الاشفاق على احكام الطلاق فی الرد على من یقول: ان الثلاث واحده.

اللامذهبیة قنطرة اللادینیة.

محق التقول فی مسالة التوسل.

الاستبصار فی التحدث عن الجبر والاختيار.

تحذير الخلف من مخازی ادعياء السلف.

النكت الطريفة فی التحدث عن ردود ابن شیبة على ابی حنیفة.

إحقاق الحق بابطال الباطل فی مغیث الخلق، ویلیه: اقوم المسالک فی روایة مالک عن ابی حنیفة وروایة ابی حنیفة عن مالک.

التحریر الوجیز فیما یبتغیه المستجیز.

الترحیب بنقد التانیب.

من عبر التاریخ فی الكید الاسلام.

فقه اهل العراق وحدیثهم.

نبراس المهتدی فی اجتلاء ابناء العارف دمرداش المحمدی.

رفع الاشتباه عن حكم كشف الراس ولبس النعال فی الصلاة.

ارغام المرید فی شرح النظم العتید لتوسل المرید.

تعطير الانفاس بذكر سند ابن اركماس.

حنین المتفجع وانین المتوجع.

الفوائد الوافیة فی علمی العروض والقافیة.

الافصاح عن حكم الاكراه فی الطلاق والنكاح.

ملخص تذهیب التاج اللجينی فی ترجمة البدر العينی في اول شرح البخاری.

لمحات النظر فی سیرة الامام زفر رضی الله عنه.

حسن التقاضی فی سیرة الامام ابی یوسف القاضی.

بلوغ الاماني في سيرة الامام محمد بن الحسن الشیبانی.

الامتاع فی سیرة الامامین الحسن بن زياد و صاحبه محمد بن شجاع.

الحاوی فی سیرة الامام ابی جعفر الطحاوی .

تعلیق و حاشیه نویسی

الغرة المنیفة للسراج الغزنوی الهندی فی تحقیق نحو مائة وسبعین مسالة، ردا علی الطریقة البهائیة للفخر الرازی.

دفع شبه التشبیه باكف التنزیه لابن الجوزی.

تبیین كذب المفتری فیما نسب الى الامام ابی الحسن الاشعری لابن عساكر.

التبصیر فی الدین وتمییز الفرقة الناجیة عن الفرق الهالكین لابی المظفر الاسفرایینی.

الفرق بین الفرق لعبد القاهر البغدادی.

التنبیه والرد علی اهل الاهواء والبدع لابی الحسین الملطی.

الانصاف فیما یجب اعتقاده ولا یجوز الجهل به للقاضی الباقلانی.

العقیدة النظامیة لامام الحرمین الجوینی.

الاسماء والصفات للبیهقی.

اختلاف الموطآت للدارقطنی.

بيان زغل العلم للذهبی.

المصعد الاحمد لابن الجزری.

الانتصار والترجيح للمذهب الصحیح لسبط ابن الجوزی.

السیف الصقیل فی الرد علی ابن زفیل (فی الرد علی نونیة ابن القیم) للتقی السبكی، والتعلیقات معروفة باكمالة الرد ومسماة بتبدید الظلام المخیم من نونیة ابن القیم.

مراتب الاجماع لابن حزم، ونقده لابن تیمیة.

النبذ فی اصول الفقه الظاهری لابن حزم.

الاختلاف فی اللفظ والرد على الجهمیة والمشبهة لابن قتیبة، والتعلیق یسمى لفت اللحظ الى ما فی الاختلاف فی اللفظ.

رسالة ابی داود فی وصف سنته.

مناقب ابی حنیفة و ابی یوسف و محمد بن الحسن للذهبی، ومعها ايضاً تعلیق الاستاذ ابی الوفاء.

ذیول طبقات الحفاظ للحسینی وابن فهد والسیوطی.

العالم والمتعلم.

رسالة ابی حنیفة الی عثمان البتی.

الفقه الابسط للامام ابی حنیفة.

اللمعة فی الوجود والقدر وافعال العباد لابراهیم بن مصطفى الحلبی المذاری.

كشف اسرار الباطنیة لمحمد بن مالک الحمادی.

الروض الزاهر فی سیرة الملک الظاهر للبدر العینی.

شروط الائمة الستة لمحمد بن طاهر المقدسی وشروط الخمسة للحازمی، والتعلیقات علیها مسماة بالتعلیقات المهمة علی شروط الائمة.

كشف المغطی من فضل الموطا لابن عساكر.

العقل وفضله لابن ابی الدنيا.

الحدائق فی الفلسفة العالیة للبطلیوسی.

حقیقة الانسان والروح للجلال الدوانی.

منیة الالمعی فیما فات الزیلعی للعلامة قاسم بن قطلوبغا.

الانتقاء فی تاریخ الائمة الفقهاء، مالک والشافعی وابی حنیفة لابن عبد البر.

خصائص مسند احمد لابی موسى المدینی.

شرح الحكیم محمد بن ابی بكر التبریزی علی المقدمات الخمس والعشرین.

من دلالة الحائرین لموسی بن میمون.

شرح مقامة (الحور العین) لنشوان الحمیری.

الروض النضیر فی شرح المجموع الفقهی الكبیر للسیاغی الصنعانی.

نثر الدر المكنون فی فضائل الیمن المیمون للسید محمد الاهدل.

الدر الفرید الجامع لمتفرقات الاسانید للسید عبدالواسع الیمانی.

بیان مذهب الباطنیة و بطلانه من كتاب قواعد عقائد آل محمد لمحمد بن الحسن الدیلمی.

طبقات ابن سعد من الطبعة المصریة.

نصب الرایة فی تخریج احادیث الهدایة للحافظ الزیلعی، تقدمته واسعة وجداول التصويب غير وافیة، فتحتاج الى اكمال.

فتح الملهم فی شرح صحيح مسلم للعلامة شبیر احمد العثمانی.

ترتیب مسند الامام الشافعی للحافظ محمد عابد السندی.

احكام القرآن جمع الببهقب من نصوص الامام الشافعی.

مناقب الامام الشافعی للحافظ عبدالرحمن بن ابی حاتم الرازی الشافعی.

ذیل الروضتین للحافظ ابی شامة.

فهارس البخاری لفضیلة الاستاذ الشیخ رضوان محمد رضوان.

اشارات المرام من عبارات الامام ابی حنیفة النعمان لكمال الدین البیاضی.

كشف الستر عن فرضیة الوتر لعبد الغنی النابلسی.

العالم والمتعلم لابی بكر الوراق الترمذی.

الاعلام الشرقیة للاستاذ زكی مجاهد.

انتقاد المغنی عن الحفظ والكتاب للاستاذ حسام الدین القدسی.

النهضة الاصلاحیة للاسرة الاسلامیة للاستاذ مصطفى الحمامی.

منتهی آمال الخطباء له ايضاً.

براهین الكتاب والسنة للعلامة العارف بالله الشيخ سلامة العزامی.

قانون التاويل لحجة الاسلام الغزالی.

الثمرة البهیة للصحابة البدریة لمحمد سالم الحفناوی.

كتاب بغداد لابن طیفور.

فتاوی تقی الدین السبكی.

ایضاح الكلام فیما جری للعز بن عبد السلام.

تاریخ القوقاز.

دفع شبه من شبه وتمرد ونسب ذلک الى السید الجلیل الامام احمد للتقيی الحصنی.

تعلیقه علی مادة (الجركس) فی تعریب دائرة المعارف الاسلامیة.

آثاری در مورد او

منهج الامام الکوثری فی محاربة البدع العقدیة — دين محمد محمد میرا صاحب.

ضوابط الاجتهاد التنزیلی عند الشيخ محمد زاهد الکوثری — محمد المصلح.

اثر الامام الکوثری فی نصرة وتاييد المذاهب الفقهیة السنیة — صلاح محمد ابو الحاج.

الامام محمد زاهد الکوثری واسهاماته فی علم الرِّوایة والاسناد — محمد عبدالله آل رشید.

الامام الكوثری وسجالاته العلمیة فی الصحف والمجلات مع الکشف عما لم یجمع من مقالاته — اياد احمد الغوج.

العلامة محمد زاهد الکوثری وموقفه من النزعة الظاهریة فی عصره — عبد الرزاق وورقیة.

مجمل آثار وآراء زاهد الکوثری — عمار جیدل.

جهود الشيخ محمد زاهد الکوثری فی خدمة السنة المشرفة: عرض ودراسة — ابوبكر بن الطیب كافی استاذ الحديث وعلومه ورئيس قسم الكتاب والسنة بجامعة الامير عبدالقادر للعلوم الاسلامیة بقسنطینة بالجزائر.

جهود الشیخ الکوثری فی خدمة السنة والمذاهب الفقهیة السنیة والدفاع عن العقیدة الاسلامية (23-24 نوفمبر 2007 : دوزجة): وهی البحوث المقدمة باللغة العربیة لمؤتمر محمد زاهد الکوثری الدولی/ قدم له عبدالله محمد عبدالله اسماعیل.

درگذشت

وی در 19 ذی القعده 1371 هجری قمری برابر با 11 اوت 1952 میلادی در سن هفتاد و پنج سالگی درگذشت. نماز میت وی به امامت شیخ عبدالجلیل عیسی شیخ عرب زبان به صورت جماعت اقامه شد. وی را در نزدیکی قبر ابوالعباس طوسی در قراقه شافعی به خاک سپردند.