جشن استقلال الجزایر
جشن استقلال کشور الجزایر در تاریخ ۵ ژوئیه ۱۹۶۲م در حقیقت جشن سالگرد استقلال الجزایر از استعمار فرانسه است و روز ملی این کشور نامیده می‌شود که پس از ۱۳۲ سال به لطف انفجار انقلاب آزادیبخش بزرگ به عنوان بزرگترین انقلاب قرن بیستم به وقوع پیوست.[۱] الجزایری ها به کشور خود «بلد میلیون شهید» یعنی سرزمین یک میلیون شهید می گویند و علت آن هم این است که مردم این کشور برای بیرون راندن اشغالگران فرانسوی که به مدت 132 سال در این کشور حضور داشتند، بیش از یک میلیون قربانی دادند.
| نام | روز ملی الجزایر |
|---|---|
| برپایی | ملت الجزایر |
| زمان | ۵ ژوئیه ۱۹۶۲م |
| تناوب | سالانه |
نکته جالب در خصوص استقلال الجزایر این است که این کشور در همان تاریخی که فرانسه آن را اشغال کرد یعنی پنجم جولای، در همان تاریخ نیز به استقلال دست یافت اما فاصله این دو تاریخ 132 سال تلخ و سخت بود. نیروهای فرانسوی 14 تیر 1209 هجری شمسی برابر با پنجم جولای 1830میلادی با حدود 40هزار نیروی نظامی وارد الجزایر شدند و به مدت 9 سال وارد جنگ های سختی در نقاط مختلف این کشور شدند و در نهایت کنترل آن را به دست گرفتند.
علل انقلاب
دلیل اصلی انقلاب آزادیبخش بزرگ، خستگی مردم الجزایر از ظلم و ستم، بی عدالتی، شکنجه، قتل، بردگی و دروغ فرانسه بود و اینکه مردم خواستار آزادی بودند. این تنها فرانسه نبود که الجزایر را اشغال کرده بود، بلکه اکثر کشورهای اروپایی در آن به‌طور مساوی شرکت داشتند. در ۱ ماه می سال ۱۹۴۵ مردم الجزایر خواستار آزادی مصالی الحاج و استقلال الجزایر شدند. آنها آزار و شکنجه را محکوم کردند و پرچم ملی را که به همین مناسبت در مغازه یک بازرگان به نام بشیر آمروون دوخته شده بود، برافراشتند. تظاهرات مسالمت آمیز بود ولی فرانسوی‌ها ادعا کردند که «یک طرح انقلابی» را در بجایا کشف کرده‌اند، به ویژه هنگامی که دو پلیس در الجزیره کشته شدند.[۲] [۳]
هنگامی که جشن رسمی در ماه مه ۷ اعلام شد، مأموران سازماندهی جشنواره‌ها جشن را آغاز کردند و الجزایری‌ها پس از دریافت مجوز دولت فرانسه برای شرکت در جشن پیروزی متحدان، مقدمات راه اندازی جشنواره خود را ترتیب دادند و خواستار آزادی و استقلال شدند.
دستگیری و شکنجه
واکنش سرکوبگرانه به تظاهرات صلح آمیز که از سوی الجزایری‌ها برگزار شد، اعمال قتل‌عام‌های ۸ می ۱۹۴۵ به شیوه سرکوب و کشتار جمعی، استفاده از نیروهای زمینی، هوایی و نیروی دریایی و نابودی روستاها، شهرها و شهرها بود. این قتل‌عام‌ها باعث کشته شدن بیش از ۴۵٬۰۰۰ الجزایری گردید که اولین آنها بوزید شال ۲۲ ساله بود؛ همچنین باعث ویرانی روستاها و اموال مردم شد. آمارهای خارجی حاکی از برآوردی بین ۵۰٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰ کشته غیرنظامی است. این کشتار وحشتناک از سوی فرانسویان به‌عمل آمد.
به این ترتیب مردم الجزایر فهمیدند که هیچ راهی برای آزادی و صلح وجود ندارد. فرانسه به اندازه کافی دروغ می‌گوید و میلیون‌ها نفر را کشته‌است و از همه شیوه‌های شکنجه و استفاده از سلاح‌های ممنوعۀ بین‌المللی، از جمله بمب‌های اتمی، موش‌های آزمایشی در صحرا استفاده کرده‌است. پس از هفت سال جنگ و پس از ۱۳۲ سال جهاد و مبارزه با این استعمار وحشتناک، که در آن بیش از ۱۰ میلیون کشته و میلیون‌ها نفر بی خانمان شدند، انقلاب ۱ نوامبر سازماندهی شد و استقلال از فرانسه به دست آمد.[۴]
استقرار یک میلیون شهرک نشین اروپایی در الجزایر
فرانسوی ها زمین های حاصلخیز را در الجزایر از آنها می گرفتند و به شهرک نشینان اروپایی می‌دادند. شمار این شهرک نشینان زمان استقلال الجزایر که اکنون به آن ها «الاقدام السوداء»( چکمه سیاهان )می گویند، به حدود یک میلیون نفر رسیده بود.
مقام های الجزایری می گویند نوع عملکرد فرانسه در این کشور بسیار خاص و فراتر از به استعمار درآوردن آن بود. فرانسوی ها علاوه بر اشغال خاک الجزایر، در بعد عقیدتی نیز وارد عمل شده و سعی در تغییر اعتقادات و باورهای مردم داشتند و در این چارچوب بسیاری از مساجد را به کلیسا یا مقر نیروهای نظامی خود تبدیل کردند.
تلاش فرانسوی ها برای از بین بردن هویت اسلامی الجزایری ها
الجزایری‌ها می گویند: فرانسه طی این مدت علاوه بر غارت ثروت های این کشور ،سعی در از بین بردن هویت قومی، دینی و ملی مردم نیز داشت. آن ها کاربری بسیاری از مساجد را تغییر می‌دادند و به مقر نیروهای نظامی خود یا کلیسا تبدیل می‌کردند. یکی از نمونه های بارز آن مسجد معروف «کتشاوه» در شهر الجزیره است که تاریخ آن به دوران عثمانی ها باز می‌گردد و آن ها این مسجد را به کلیسا تبدیل کردند اما اکنون بازسازی شده و بار دیگر مردم در آن نماز به جای می آورند.
فرانسوی ها تا حد امکان سعی در کمرنگ کردن صبغه عربی و اسلامی جامعه الجزایر را داشتند و تلاش می‌کردند زبان عربی و فرهنگ عربی و اسلامی را در این کشور از بین ببرند .آثاراین مسئله با وجود گذشت بیش از 56 سال از پیروزی انقلاب الجزایر همچنان مشهود است و مردم در کوچه خیابان ها همچنان اعداد را به زبان فرانسوی بیان می‌کنند و حتی با رسم الخط لاتین می نویسند.«بوحمدین » پیر مرد 75 ساله در خصوص آن دوران می گوید، آن زمان اجازه آموزش زبان عربی داده نمی شد و آموزش آن به نوعی جرم محسوب می شد. جدا از این، در سال‌های نزدیک به استقلال، شمار بیسوادان در الجزایر بسیار افزایش یافته بود و شاید شمار باسواد های الجزایری به دلیل سیاست های خاص اشغالگران بسیار کم شده بود.
بر اساس آمارهای موجود، در زمان استقلال الجزایر در سال 1962میلادی، 85درصد مردم این کشور بیسواد بودند و این در حالی است که گفته می شود متوسط بیسوادی در الجزایر در زمان ورود فرانسوی ها به این کشور در سال 1831میلادی، 14درصد بود.
الجزایری ها هیچ گاه برای خارج کردن اشغالگران ناامید نشدند
مقاومت الجزایری‌ها ضد اشغالگران از همان ابتدای ورود نیروهای فرانسوی آغاز شد اما به دلیل پراکنده بودن قیام ها و شدت عمل به خرج دادن نیروهای فرانسوی و کشتار گسترده مردم ، نتیجه بخش نبود. این قیام ها در تمام 132 سال اشغال الجزایر ادامه داشت. یکی از نام هایی که الجزایری ها پیوسته از آن به نیکی یاد می‌کنند«امیر عبدالقادر » است که مبارزه جانانه ای با فرانسوی ها کرد اما پس از سال‌ها با شکست مواجه شد .هم اکنون نیز در مرکز شهر الجزیره، میدانی به نام او نامگذاری شده و تمثالی از او نیز در این میدان نصب شده است.
جشن پیروزی
انقلاب اول نوامبر 1954 نقطه عطفی در تاریخ معاصر الجزایر قیام های پراکنده الجزایری ها همچنان ادامه داشت تا اینکه در دهه پنجاه قرن گذشته ، شماری از جوانان الجزایری جمع شده و تصمیم به سازماندهی یک قیام فراگیر کردند و اینگونه نیمه شب اول نوامبر 1954 برابر با دهم آبان 1333 شمسی انقلاب جدیدی آغاز شد.در این تاریخ گروه های کوچکی از انقلابی ها همزمان با هم، با سلاح های قدیمی و تفنگ های شکاری و تجهیزات بسیار ابتدایی ،به عملیات نظامی ضد مقرهای ارتش فرانسه در نقاط مختلف این کشور دست زدند. بیانیه ای انقلابی میان مردم توزیع و هدف از انقلاب ، تحقق استقلال و برپایی دولت مستقل دمکراتیک در چارچوب اصول اسلامی عنوان شد. در این بیانیه از همه مردم و طبقات اجتماعی خواسته شده بود برای آزادی کشور به مبارزان بپیوندند.
«جمیله بوپاشا» مجاهد انقلابی که بارها از سوی فرانسوی ها شکنجه شد، در مورد آن روزها گفت، آن زمان مردها با روش‌های مختلف سعی در آسیب زدن به اشغالگران داشتند اما خائنانی وجود داشتند که به فرانسوی ها کمک می‌کردند در نتیجه کار برای مجاهدان مرد دشوار شده بود.پس از آن شمار زیادی از زنان وارد این مبارزات شدند و دوشادوش مردان در این قیام سهم داشتند، سلاح جابجا می‌کردند، محل تجمع فرانسوی ها را با بمب هدف قرار می‌دادند و از مبارزان زخمی پرستاری می‌کردند.
از سال 1954 که درگیری میان نیروهای جبهه آزادیبخش ملی الجزایر با نیروهای فرانسوی آغاز شد، درگیری ها همچنان ادامه داشت و فرانسه پس از سال‌ها ، بالاخره ناچار به مذاکره با انقلابی ها شد .در ماه مارس 1962جلساتی برای توقف جنگ برگزار شد و در 19 مارس این سال جنگ متوقف شد و اول ماه جولای برای همه پرسی جهت تعیین سرنوشت انتخاب شد.مردم الجزایر با شرکت در این همه پرسی خواستار استقلال کشور خود شدند و اینگونه مردم به هدف و آرزوی دیرینه خود رسیدند.
نیروهای فرانسوی پنجم ماه جولای 1962 پس از 132 سال دقیقا در همان روزی که وارد الجزایر شده بودند، از آن عقب نشینی کردند و در این روز احمد بن بلا پس از آزاد شدن از زندان های فرانسه، به عنوان نخستین رئیس جمهوری کشور مستقل الجزایر برگزیده شد.
«لوئیزه احریز» از زنان انقلابی الجزایر، رمز پیروزی الجزایری ها را استقامت در راه رسیدن به اهدافشان و تلاش های شبانه روزی و همچنین اعتقاد راسخ به اینکه حق بر باطل پیروز می شود، دانست .
هم اکنون بسیاری از خیابان ها در پایتخت و دیگر شهرها به نام مبارزان و شهدای این انقلاب نامگذاری شده است و وزارتخانه ای به نام وزارت مجاهدین وجود دارد که وظیفه حفظ میراث آن دوران و حمایت از مبارزان را بر عهده دارد و روز پنج جولای به عنوان روز استقلال این کشور تعطیل رسمی است.
الجزایر جشن‌های ملی سالانه را در سطح کشور الجزایر به منظور بزرگداشت سالگرد استقلال برگزار می‌کند، بنحوی‌که جشن‌های مردمی همراه با پروتکل‌های رسمی‌مانند برافراشتن پرچم الجزایر در ساعت صفر در سراسر این جمهوری، پخش برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی به زبان‌های عربی و فرانسوی به این مناسبت انجام می‌گیرد. همچنین فیلم‌هایی در مورد انقلاب آزادیبخش بزرگ و مقاومت مردمی و نیز بزرگداشت شخصیت‌های ملی، و قدردانی از دانش آموزان برجسته در آسیا و همین‌طور مراسم عفو زندانیان و غیره.. از این جمله می‌باشد.[۵]