ملا اختر محمد (منصور) دومین رهبران طالبان و یکی از شاگردان ملا اختر محمد (منصور) رهبر پیشین طالبان است که امور رهبری را عملاً در حیات ملا محمد عمر آغاز نمود و بعد از اعلان مرگ وی از جانب اشخاص معتبر اهل الحل والعقد امارت اسلامی، علمای کرام، شخصیت‌های جهادی و شخصیت‌های ملی دیگر منحیث زعیم جدید امارت اسلامی تعین گردید.

زندگی نامه

ملا اختر محمد منصور فرزند محمد جان در سال ۱۳۴۷ هـ ش ـ ۱۹۶۸ م در روستای بند تیمور ولسوالی میوند ولایت قندهار و در یک خانواده‌ی مذهبی و علم دوست متولد شد. وی در هفت سالگی به تحصیل علوم دینی گرایش یافت و توانست در مدت کوتاه دروس ابتدایی و دینی خود را با موفقیت به پایان برساند و برای ادامه تحصیل در دروس متوسطه به مدرسه‌های مشهور سفر کند. او پیش از رسیدن به تعلیمات عالیه دینی و با ناتمام گذاردن تحصیل در سطوح عالی و در دهه‌ی دوم عمر خود همزمان با تسلط کمونیست‌ها بر افغانستان، به همراه افغان‌های مجاهد، راه جهاد مسلحانه علیه شوروی‌ها و کمونسیت‌ها را انتخاب کرد.

وی در سال ۱۹۸۵م جبهه شهید قاری عزیزالله را در ولایت قندهار برای فعالیت‌های جهادی خود انتخاب کرد و در منطقه‌ی پاشمول ولسوالی پنجوایی تحت سرپرستی شخصیت جهادی مشهور همچون ملا محمد حسن آخوند که در زمان حاکمیت امارت اسلامی معاون ریاست الوزراء بود به فعالیت‌های جهادی خود علیه اشغالگران شوروی و کمونیست‌های افغانستان ادامه داد.

در عملیات‌های زیادی علیه اشغالگران شوروی و حامیان داخلی آنان نقش فعال داشت و یک بار در سال ۱۹۸۷م در ساحهء سنزری ولسوالی پنجوایی ولایت کندهار در جریان عملیات مستقیم بر یک مرکز ستراتیژیک روس‌ها چنان زخمی‌گردید که جسد وی سیزده زخم برداشته بود برای بار دوم در سال ۱۹۹۷م در زمان حاکمیت امارت اسلامی در میدان هوایی مزار شریف زخمی شد و توسط مخالفین اسیر شد.
ملااختر محمد منصور در زمان حاکمیت امارت اسلامی توسط جنرال مالک در شمال کشور افغانستان دستگیر و و به مدت 6 ماه اسیر بود و پس از آن توانست فرار کند.

مناصب ملااختر محمد در زمان رهبری ملا عمر

معاون امارت اسلامی و مسئول عمومی همه امور امارت اسلامی؛
عضویت شورای رهبری امارت اسلامی مسئولیت جهادی ولایت قندهار؛
مسئول عمومی میدان هوایی و دفاع هوایی قندهار پس از پیروزی های حرکت اسلامی طالبان در زون جنوب غرب و تصرف ولایت قندهار؛
وزیر هوانوردی و سیاحت پس از تصرف کابل پایتخت کشور افغانستان در سال ۱۹۹۶م با حفظ مناصب قبلی.

اقدامات ملااختر محمد منصور در وزارت هوانوردی دولت ملا محمد عمر

اقدامات او شامل:

باسازی فرودگاه‌ها و هواپیماهایی که در حین اشغال طالبان بوجود آمده بود از جمله فرودگاه بین‌المللی کابل و همه تأسیسات مربوط به آن؛
برقراری خط بین‌المللی آریانا افغان برای پروازهای داخلی و خارجی با استاندارد جهانی؛
تجهیز فرودگاه ولایات قندهار، هرات، ننگرهار، مزار شریف و قندوز برای پروازهای خصوصی و نظامی تجهیز آن به وسایل پیشرفته ؛
بازسازی بخش‌های مختلف نظامی و شخصی امارت اسلامی؛
برقراری پروازهای شبانه روزی داخلی افغانستان و پرواز های سفر به حج از طریق شرکت هوایی آریانا افغان؛
ایجاد پروازهای ترانزیتی از سایر کشورها در فضای افغانستان در فرودگاه‌های بین‌المللی مهم افغانستان مانند کابل، کندهار، ننگرهار، مزار و هرات؛
خرید 5 هواپیمای روسی و تعمیر ۴۴ هواپیما ترابری و بالگردهای نظامی آسیب دیده.

چگونگی تصدی ملااختر محمد(منصور) به رهبری طالبان

اعضای شورای رهبری امارت اسلامی افغانستان در اجتماع بزرگان و عالمان خود در یک گردهمایی که از اعتبار اهل الحل والعقد برخوردار بود بعد از بحث‌های طولانی، مصلحت سنجی و مشورت‌ها در غیاب او رای به رهبری جدید گروه طالبان دادند.

با انتخاب «ملا منصور» به رهبری طالبان اعتراضات زیادی از سوی بعضی از مقامات عالیرتبه طالبان نسبت به نحوه وی انتخاب وی مطرح شد. معترضان انتخاب «ملا منصور» را بر خلاف رسوم و قوانین طالبان می‌دانستند. ادامه اختلافات بر سر رهبری طالبان موجب درگیری‌های مسلحانه‌های نیز شد. درگیری‌هایی که در بعضی ولایات همچون هرات همچنان ادامه داد. در این زمان طالبان به دوشاخه رهبری ملا اختر محمد و شاخه ملا رسول تقسیم شد. پاکستان شاخه ملا منصور را به رسمیت شناخت و ملا‌رسول به همراه 12 تن از فرماندهان مشهور این گروه از پاکستان به ولایت فراه فرار نمود. و تحرکات نظامی سیاسی خویش را با رویکر مخالفت با پاکستان اعلام نمود. در سال 2016 میان دو شاخه ملا منصور و ملارسول در هرات جنگ آغاز شد، نزدیک به 300 تن از دو طرف کشده شدند. و در ماه می ۲۰۱۶ وزارت دفاع آمریکا از کشته شدن ملااختر محمد منصور در جریان یک حمله هواپیمای بدون سرنشین این کشور خبر داد. ^[۱]

روش انتصاب ملا اختر محمد در عمل به سنت

از دیدگاه اهل سنت و همچنین گروه طالبان، انتخاب توسط شوری یا اهل الحل والعقد را بهترین و درست‌ترین راه برای انتخاب زعیم در اسلام می‌دانند.
اطلاق اهل الحل والعقد بر آن گروهی واشخاصی می شود که دارای علم، تجربه و درایت باشد و معمولاً بر آن اجتماع اطلاق شوری می‌شود. از روش‌های مختلف انتخاب خلفای راشدین عموماً سه مرحله برای انتخاب رهبر از طریق شوری استنباط می‌گردد، که مرحله‌ی اول آن ترشیح، دوم انتخاب و سوم بیعت می‌باشد.

ترشیح یا نامزدی باید از جانب خود شخصی نباشد ملا اختر محمد در اولین نشست نیز از جانب شورا بحیث یگانه کاندید نامزد گردید و در نشست دوم نیز صراحتاً برای شوری گفت که من خواهان رهبری نیستم بعد از بحث‌های طولانی، وی توسط همین شوری که مشتمل بر علمای کرام، شیوخ و اعضای شورای رهبری امارت اسلامی بود که همه صاحبان تجربهء علمی و جهادی اند بحیث زعیم انتخاب گردید و به تعقیب آن اول همه اعضای شوری همراه وی بیعت کردند سپس بعد از آن سایر مسئولین، مجاهدین عام و مؤمنان سلسله بیعت را با وی آغاز کردند.

شخصیت رهبری او از نگاه گروه طالبان

دارا بودن شخصیت خیلی مدبر، مؤثر و مسلط ملا اختر محمد (منصور) (رهبر دوم) امارت اسلامی افغانستان، ار نظر اعضای موسس امارت اسلامی؛
برخورداری نامبرده از خصوصیات قیادت و رهبری شامل: تقوی، اخلاص، بصیرت، درایت سیاسی و نظم اداری وی در عملی کردن امور؛
صاحب در تنفیذ و تعقیب امور مربوط به فعالیت‌های جهادی امارت اسلامی و ادامه رو راه ملا محمد عمر؛
تحقق اهداف جهادی، استقلال کشور از اشغال خارجی و استحکام نظام شرعی در آن.

برخی از دیدگاه‌های فکری و مذهبی او از نگاه طالبان

ملااختر محمد منصور از لحاظ مذهبی تابع اهل سنت و مقلد مذهب امام ابو حنیفه است؛
آشنا به نزاکت، وقت، زمان و جریانات سیاسی؛
سنجیدگی، وقار و متانت، سادگی و بی تکلفی در سبک زندگی؛
تعقیب اخبار و رسانه‌ها و ارائه سفارشات و توصیه‌های ویژ به نویسندگان جهادی و کارمندان فرهنگی و انتشاراتی امارت اسلامی ^[۲]

فوت ملااختر منصور

اداره امنیت ملی افغانستان با انتشار بیانیه رسمی كشته شدن ملااختر محمد منصور را تائید كرد. او در ساعت 3 و 45 دقیقه بامداد روز شنبه یکم خرداد 1395 (ماه می ۲۰۱۶ ) بر اثر حمله پهپادهای آمریكایی در منطقه مرزی بین قندهار افغانستان و بلوچستان در منطقه «دالبندین» در ایالت بلوچستان پاكستان كشته شده است. ^[۳]

برخی منابع از جمله ملا عبدالروف یكی ازاعضای گروه طالبان و«عبدالمنان نیازی» سخنگوی گروه انشعابی‌طالبان به رهبری «ملامحمدرسول» كشته شدن منصور را تائید كرده‌اند. ^[۴] گروه طالبان افغانستان اعلام کرد:ولی محمد که در حمله هوایی هواپیمایی بدون سرنشین آمریکایی کشته شده است همان ملا اختر منصور رهبر سابق طالبان است. جسد “ملا اختر منصور” در قبرستان”سپین بولدک” در افغانستان دفن گردید. گروه طالبان در ادامه افزوده است: در حمله هوایی هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی در منطقه نوشکی در ایالت بلوچستان پاکستان دو نفر مورد هدف قرار گرفتند یکی محمد اعظم راننده تاکسی و دیگر که از وی با نام «ولی محمد» نام برده می شود و او همان ملا اختر منصور رهبر طالبان است. سپین بولدک شهر مرزی است که در جنوب ولایت قندهار در شمال کویته پاکستان واقع است.^[۵]

[1] ttp://www.dailyafghanistan.com
/opinion_detail.php?post_id=156512

[2] ttp://www.payam-aftab.com/fa/doc/news/45017/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%82%D9%84%D9%85

[3] ttp://www.dailyafghanistan.com/opinion_detail.php?post_id=156512

[4] ttps://www.irna.ir/news/82095640/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D9%84%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1

[5] ttps://af.shafaqna.com/FA/133209

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

ملا اختر محمد منصور صاحب

فهرست