آیت الکرسی
آیَتُ الکُرسی، نام یک یا چند آیه از قرآن است که خواندن آن بسیار ثواب داشته و شخص را از بلایا دور میکند. پیامبر اکرم(ص) آیةالکرسی را با عظمتترین و سید آیات قرآن کریم دانستهاند. ائمه معصومین: به تلاوت آن در زمانها و مکانهای گوناگون سفارش کردهاند و آن را چون تابلوی زیبایی که همواره فراروی انسان است، قرار دادهاند.
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در
وجه تسمیه آیه الکرسی
آيه 255 سوره بقره/2 به «آيةالكرسى» مشهور است كه از واژه «كرسى» مذكور در همين آيه گرفته شده[۱]: وجود رواياتى منقول از پيامبر(ص)، امامان(ع) و صحابه درباره اين آيه نشان مىدهد كه شهرت آن به آيةالكرسى به صدر اسلام و حتى عصر پيامبر برمىگرد[۲]د.
شأن نزول آیة الکرسی
در مورد شأن نزول آیة الکرسی امام صادق(ع) میفرماید: «یهود معتقد بودند وقتى خداى توانا آسمانها و زمین را آفرید در حالىکه بر فراز کرسى نشسته بود که روى دو زانوى خود تکیه کرده بود و بدین وسیله رفع خستگى نمود؛ لذا آیة الکرسی بر ردّ اعتقاد آنان نازل شد[۳]».
اهمیت و جایگاه «آیة الکرسى»
در اهمیت و فضیلت آیة الکرسی احادیث زیادی با ثوابهای گوناگون نقل شده است، که برای نمونه دو مورد بیان میشود: پیامبر اکرم(ص) میفرماید: «برگزیده قرآن سوره بقره و برگزیده بقره، آیة الکرسى است، در آن پنجاه کلمه است و در هر کلمهاى پنجاه برکت است[۴]». همچنین امام صادق(ع) میفرماید: «براى هر چیز نخبهاى است و نخبه و قلّه قرآن، آیة الکرسى است هر کس یکبار آنرا بخواند خداوند هزار ناگوارى از ناگواریهاى دنیا و هزار ناگوارى از ناگواریهاى آخرت را از او بر میگرداند، آسانترین ناگوارى دنیا فقر و سهلترین ناگوارى آخرت عذاب قبر است و من به امید ارتقای درجه و مقامم آنرا میخوانم[۵]». در روایات به خواندن آیة الکرسی در منزل[۶]، در تعقیب نمازها[۷]، موقع خواب[۸]، هنگام خارج شدن از منزل[۹]، زمان سوار شدن بر مرکب[۱۰]، وقت زیارت قبور مؤمنان[۱۱] و... سفارش شده است.
حدود آیة الکرسی
در مورد حدود آیة الکرسی دو دیدگاه وجود دارد و قائلان به هر دیدگاه، دلایلی ارائه کردهاند که به اختصار بیان میشود.
آیة الکرسی، یک آیه است؛ یعنی از «اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ» تا «وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ» است:
- ظاهر بسیارى از روایات همین را تأیید میکند، بویژه اینکه آنچه مشهور است و در روایات آمده عبارت «آیة الکرسى» است که کلمه «آیة» مفرد است و تنها شامل یک آیه میشود[۱۲]. و اگر تا «هُمْ فِیها خالِدُونَ» بود باید تعبیر به آیات میشد.
- اضافه شدن آیه به کرسى هم، مؤیّد دیگر است؛ زیرا آیهای که مشتمل بر لفظ «کرسى» است، آیه 255 سوره بقره بوده، ولی در آیات بعد از آن، لفظ کرسى نیامده است[۱۳].
- تمام مفسران شیعی و سنی؛ فضائل و خواص آیة الکرسى را ذیل آیه 255 سوره بقره بیان کردهاند، سپس به تفسیر دو آیه بعد از آن پرداختهاند.
برخی نیز آیة الکرسی را تا آیه 257 (هُمْ فِیها خالِدُونَ) دانستهاند.
الف. متعارف بودن بین مسلمانان.
ب. در روایات سفارش شده است که آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن خوانده شود[۱۴].
آنچه درباره آیة الکرسی مناسب به نظر میرسد این است که؛ با توجه به روایاتی که عنوان «آیة الکرسی» در آن ذکر شده، به همان آیه 255 سوره بقره میگویند، اما در برخی روایات علاوه بر سفارش به خواندن آیة الکرسی، به خواندن دو آیه بعد از آن هم سفارش شده است، ولی نه به عنوان آیة الکرسی؛ از اینرو، میان عرف مؤمنان جا افتاده است که آیة الکرسی به سه آیه 255 تا 257 سوره بقره گفته میشود.
پانویس
- ↑ البحر المحيط، ج 2، ص 606.
- ↑ الميزان، ج 2، ص 337.
- ↑ کلینی، الکافی، محقق، مصحح، غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، ج 2، ص 661، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه: بلاغى، محمد جواد، ج 2، ص 626، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
- ↑ عیاشی، محمد بن مسعود، کتاب التفسیر، تحقیق، رسولى محلاتى، سید هاشم، ج 1، ص 136، تهران، چاپخانه علمیه، چاپ اول، 1380ق.
- ↑ مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 2، ص 626؛ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 1، ص 20، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق.
- ↑ شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 45 – 46، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بیتا.
- ↑ الکافی، ج 2، ص 539.
- ↑ طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 345، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 295، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.
- ↑ دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 176، قم، شریف رضی، چاپ اول، 1412ق.
- ↑ جعفری، یعقوب، کوثر، ج 1، ص 581 – 582؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 2، ص 276، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
- ↑ همان.
- ↑ الکافی، ج 2، ص 621.