اسلام در استرالیا
اسلام در استرالیا مدخلی است به زبان فارسی که در پژوهشگاه مطالعات تقریبی در راستای نگارش کلان پروژه معرفی جریان‌های جهان اسلام نوشته شده‌است.
استرالیا سرزمین پهناوری است که بیش از هفت میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد. بیشتر جمعیت این کشور را مهاجرین تشکیل می‌دهند. این کشور دارای ۱۳۰ ملیت مقیم است که مسلمانان ۶۷ ملیت از این ترکیب جمعیتی را به خود اختصاص داده‌اند.
اسلام پس از مسیحیت و بودائیسم، سومین دین بزرگ در استرالیا محسوب می‌شود. هم‌اکنون مسلمانان استرالیا در شهرهای اصلی همچون سیدنی، ملبورن و پرت متمرکزند. به طوری که در شهر سیدنی ۲/۵۳ درصد، ملبورن ۷/۳۴ درصد و مابقی آنان به ترتیب در شهرهای پرت، بریزبین، آدلاید، کانبرا، تاسمانی و داروین زندگی می‌کنند.
آماری از مسلمانان استرالیا
در سال ۲۰۰۶ تعداد مسلمانان استرالیا حدود دویست و هشتاد هزار نفر اعلام گردید. اما به تبع افزایش جمعیت مسلمانان جهان در سال‌های اخیر، شمار مسلمانان استرالیا نیز افزایش یافت.
جمعیت مسلمانان استرالیا حدود ۵۰۰ هزار تن است که بخشی از آنان را ایرانیان تشکیل می‌دهند. تخمین زده می‌شود، با توجه به روند گسترش اسلام در این کشور، جامعه مسلمانان استرالیا از 500 هزار نفر کنونی به ۷۱۴ هزار نفر در سال ۲۰۳۰(رشد ۸۰ درصدی) فزونی خواهد یافت. این در حالی است که جمعیت غیرمسلمان در استرالیا حدود ۱۸ درصد کاهش داشته‌است.
بر اساس آمارهای سال ۲۰۰۰، ۴۴ درصد مسلمانان این کشور زیر ۲۰ سال هستند و ۸۵ درصد آنها در استرالیا متولد شده‌اند. بیشتر خارجیان عمدتا مسلمانانی از لبنان و ترکیه هستند.
شهر سیدنی به نسبت سایر شهرها مسلمانان بیشتری را در خود جای داده‌است.
تاریخچه اسلام در استرالیا
حضور مسلمانان در استرالیا قدمت دیرینه‌ای دارد. جوامع بومی و مسلمان در استرالیا به مدت سه قرن است که در این کشور زندگی می‌کنند و در این جامعه نهادینه شده‌اند.
از سال ۱۷۰۰ میلادی ماهیگیران مسلمان اندونزی به این منطقه وارد شده و به تدریج تجارت با استرالیا گسترش یافت. تحقیقات اخیر نیز حکایت از وجود برخی نقوش اسلامی در مناطق بومی نشین شمال استرالیا دارد.
اولین گروه از مسلمانان، شتربانانی از افغانستان بودند که بین سال‌های ۱۸۶۰ تا ۱۹۲۰ میلادی توسط انگلیسی‌ها به این قاره وارد شدند. انگلیسی‌ها هنگام ورود به این منطقه برای شناسایی راه‌ها و کشف طلا در صحراهای استرالیا، مجبور به استفاده از ساربانان افغان بودند و برای نخستین بار ۱۲ ساربان و ۱۲۰ شتر از افغانستان به این کشور مهاجرت کردند. افغان‌ها برای انجام فرایض دینی خود، مکان‌های عبادی در مناطق مختلف از جمله در میان صحراها بنا کردند که آثار برخی از آنها تاکنون باقی است. این افراد به تدریج روابط خود را با بومیان گسترش دادند و با بومیان وصلت کردند.
در اواخر سال ۱۸۸۰ مسلمانان مالزیایی به شمال استرالیا وارد شده و به عنوان کارگر در صنعت مروارید به کار گمارده شدند. این افراد نیز رابطه تنگاتنگی با بومیان برقرار کردند و بر این اساس امروزه بومیان مالایی زیادی در مناطق شمالی استرالیا به چشم می‌خورند. بر این اساس به تدریج مردم استرالیا با این دین آشنا شده و اسلام در این کشور گسترش یافت.
در حال حاظر بیشتر مسلمانان استرالیا از مهاجران ترک هستند که پس از جنگ جهانی دوم به استرالیا سفر کردند. رتبه بعدی از آن لبنانی‌هایی هست که در پی جنگ‌های داخلی به استرالیا سفر کردند.
گرایش به اسلام در استرالیا
تحقیقات نشان می‌دهد گرایش به اسلام در میان بومیان این کشور بالاست و سعی دارند تلفیقی بین ارزش‌های اسلام و سنت‌‌های دیرینه خود ایجاد کنند. بر اساس آمار ملی سال ۲۰۰۱ میلادی، ۶۴۱ نفر بومی به اسلام گرویدند که این آمار در سال ۲۰۰۶ با ۶۰ درصد افزایش به ۱۰۱۴ تن رسید. این آمار نشان از توسعه روند اسلام گرایی در این کشور دارد.
دلایل گرایش به اسلام در استرالیا
یکی از دلایل مهم گسترش اسلام در استرالیا، عملکرد مسلمانان و تعامل سازندۀ آنان با فرهنگ و تمدن این کشور به شمار می‌رود.
از دلایل دیگر استقبال استرالیایی‌ها از اسلام، معرفی صحیح این دین مبین به آنان، از جمله توجه قرآن به حقوق انسان، مبارزۀ پیامبر گرامی اسلام و یاران ایشان با هرگونه تبعیض جنسیتی محسوب می‌شود.
زنان در این کشور گرایش زیادی به اسلام دارند. شاید یکی از علت ها این باشد که در این کشور بسیاری از زنان بومی مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرند. تأکید اسلام بر حجاب برای این زنان امنیت و مصونیت به بار می‌آورد.
بومیان استرالیا همچنین به این دلیل به اسلام گرایش می‌یابند که این دین بر چندفرهنگ‌گرایی و احترام به تمامی انسان‌ها مبتنی است. در اسلام نژاد، جنسیت و قومیت عامل برتری نیست.
به طور کلی نتایج مؤسسه پژوهش‌های آسیایی دانشگاه ملبورن نشان می‌دهد، احترام به پیروان دیگر ادیان، مبارزه با تبعیض میان انسان‌ها به‌ویژه زنان و حمایت از محیط زیست موجب شده است که هزاران استرالیایی به سمت اسلام متمایل شود و این واقعیتی است که نمی‌توان آن را پنهان کرد.
مساجد و مراکز اسلامی در استرالیا
از آنجا که در این کشور، در ابتدا خانواده‌ها و جوامع روستایی به زندگی اسلامی در این کشور شکل دادند بر این اساس اولین مساجد و سازمان‌های اسلامی نیز توسط این افراد پایه‌گذاری شد. در این کشور مساجد متعددی وجود دارد. به عنوان مثال در سیدنی ۲۰ مسجد و مرکز اسلامی مشغول به فعالیت‌اند. همچنین در این کشور مدارس دولتی و خصوصی اسلامی نیز وجود دارد.
اعمال و مراسم مذهبی در استرالیا
در این کشور مسلمانان آزادانه اعمال و فرایض مذهبی را به جا می‌آورند. مانند مراسم شب‌های قدر، محرم و صفر و رمضان.