جاد الحق علی جاد الحق
جاد الحق علی جاد الحق (1335 - 1416 ق.) شیخ الازهر و مفتی سابق مصر. او مقامات عالیه زیادی را در اختیار داشت و در هر جایگاهی که داشت خدماتی داشته است. وی قاضی، مفتی، وزیر و سپس شیخ الازهر شد. یکی از برجسته ترین تلاشهای وی در این زمینه علاقه به تحقیق در زمینه های مختلف ریشه ها و شاخه‌های دین و معارف اسلامی بود که نتایج و فواید بسیاری از جمله گسترش تأسیس موسسات مذهبی، دانشکده ها و دفاتر متعدد در مصر و خارج از مصر را در پی داشت.
تولد و تحصیل
در روز پنجشنبه 13 جمادی الاخیرا 1335 هجری قمری مطابق با 5 آوریل 1917 میلادی در شهر بطرة منطقه طلخا در استان الدقهلیة در یک خانواده پرهیزکار متولد شد. او در کودکی بدست استادش البهنساوی قرآن را کتابت و حفظ نمود[۱] و در سال 1930 میلادی وارد مدرسه احمدی در طنطا شد تا موفق به اخذ گواهینامه ابتدایی در سال 1934 میلادی شد. سپس تحصیلات متوسطه خود را ادامه داد ، سپس آن را در الازهر به پایان رساند و در آنجا گواهینامه متوسطه را در سال 1939 میلادی اخذ نمود و پس از آن به دانشکده اسلامی پیوست و در سال 1363 ق / 1943 میلادی موفق به اخذ گواهینامه بین المللی شد سپس وی موفق شد در رشته تخصصی قضاوت از این دانشکده گواهینامه بین المللی و اجازه قضاوت در دادگستری شرع در سال 1945 میلادی اخذ کند[۲].
مناصب
قضاوت
وی پس از فارغ‌التحصیلی در سال (1366 ق / 1946) به عنوان دبیر فتوا در دارالافتا مصر در سال 1373 ق / 1953 منصوب شد ، سپس به عنوان قاضی در دادگاه های شرع بازگشت سال 1374 ق / 1954، سپس در (1376) به دادگاه های مدنی رفت. ق 1356/ 1956 پس از لغو دادگاه های شرعی وی به کار خود در دادگستری ادامه داد تا زمانی که به عنوان مشاور دادگاه های تجدیدنظر در سال 1396 ق / 1976 منصوب گردید.
فتوا
وی در رمضان 1398 هجری قمری / اوت 1978 به عنوان مفتی بزرگ مصر منصوب شد. وی برای احیای مجدد و حفظ میراث فقهی تلاش های فراوانی کرد. وی شروع به انتخاب فتاوا با اصول فقهی، جمع آوری آنها از سوابق دارالافتاع مصر و انتشار آنها در بالغ بر بیست مجلد که ثروت فقهی ارزشمندی است. زیرا نمایانگر مسائل معاصر است که در دوره خاصی از تاریخ ملت مصر به آن توجه می‌شود و در عین حال مبتنی بر منابعی است که احکام قانونی از آنها گرفته شده است. وی همچنین در سال 1980 به عنوان عضو مجمع بحوث اسلامی انتخاب شد.
فتوای وی که توسط دارالافتاء از سال 1313 هجری قمری / 1895 تا سال 1403 هجری قمری / 1982 صادر شده است و در مجلدات هشتم، نهم و دهم از سلسله مجلدات فتاوا در دوره ای که وی به عنوان مفتی مصر بوده آمده است؛ این فتاوی در حدود 1328 فتاوا بوده است.
ریاست الازهر
وی در ربیع الاول 1402 ق / ژانویه 1982 به عنوان وزیر اوقاف منصوب شد و پس ازمدت کوتاهی به عنوان شیخ الازهر در جمادی الاول 13 ، 1402 ق / 17 مارس 1982 انتخاب شد. در سپتامبر 1988 وی به عنوان رئیس مجلس جهانی إسلامی دعوة وکمک انتخاب شدسایت المصری الیوم.
آثار
«الفقه الإسلامی مرونته وتطوره» «بحوث فتاوى إسلامیة فی قضایا معاصرة» «أحکام الشریعة الإسلامیة فی مسائل طبیة عن الأمراض النسائیة» «رسالة فی الاجتهاد وشروطه» «رسالة فی القضاء فی الإسلام» «مع القرآن الکریم» «النبی صلى الله علیه وسلم فی القرآن» «الدعوة إلى الله» «ونفس و ماسواها» [۳].
آثار
وی در سحرگاه جمعه 25 شوال 1416 هجری قمری مطابق با 15 مارس 1996 میلادی در پایتخت کشور مصر قاهره درگذشت.