میکائیل

میکائیل جزء چهار فرشته مقرب درگاه الهی است که به امر خداوند مامور روزی همه خلایق می باشد. در احادیث نقل شده است که میکائیل از فرشتگان رحمت و از حاملان عرش الهی و همراه با جبرائیل جزء نخستین فرشتگانی بودند که بر آدم سجده کردند. همچنین شرح صدر پیامبر (ص) به‌وسیله این دو فرشته انجام می‌گرفت.

نام میکائیل در قرآن

نام میکائیل فقط یک بار در قرآن و به نام میکال آمده و دشمنی با او یکی از دلایل کفر برشمرده شده است. خداوند فرمود: «مَنْ كَانَ عَدُوًّا لِلَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللَّهَ عَدُوٌّ لِلْكَافِرِينَ» یعنی هرکسی هر كه با خدا و فرشتگان و رسولانش و جبرئيل و ميكائيل دشمن باشد [كافر است‏]، و بى‌‏ترديد خدا دشمن كافران است.»

منزلت میکائیل

میکائیل دارای منزلت عظیمی است. او همراه با سه فرشته دیگر چهار فرشته ای هستند که تدبیر امور عالم به دست آن ها است. پیامبر (ص) فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ أَرْبَعَةً اخْتَارَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ إِسْرَافِيلَ وَ مَلَكَ الْمَوْتِ یعنی خداوند از هر چيز چهار تا را برگزيد: از فرشتگان جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و فرشته مرگ را و...

فرشتگان تدبیر

امام رضا (ع) در تعبیری از جبرائیل، میکائیل، اسرافیل و عزرائیل، با عنوان چهار فرشته تدبیر کننده به (المُدَبِّرَاتِ الْأَرْبَعَة) یاد کرده است.

سرور فرشتگان

همچنین در برخی از منابع فلسفی و عرفانی از این چهار ملک به عنوان سرور دیگر فرشتگان و یا چهار ملک مقرب یاد شده است

ملک رزق

نام میکائیل در منابع دینی به عنوان ملک رزق معرفی شده است که به همه خلایق روزی می دهد. ؛

فرشته رحمت

بسیاری از مفسران اهل سنت و عده‌ای از شیعیان، با استناد به روایات، او را فرشته رحمت دانسته‌اند.[۳]

منزلت میکائیل

میکائیل از فرشتگان مقرب خداوند است که در قرآن از او با نام «میکال» یاد شده است. همچنین بر پایه برخی روایات، لوح محفوظ، چهار رکن دارد و میکائیل مظهر رکن اراده در آن است.

مظهر اسم رب و حامل عرش الهی

میکائیل مظهر اسم «رب» و از حاملان عرش الهی است.

رووس ملائکه

میکائیل در کنار جبرئیل، اسرافیل و عزرائیل، چهار فرشته مقرب درگاه الهی هستند که از آنها به «رؤوس ملائکه» تعبیر می‌شود.

دومین فرشته مقرب درگاه الهی

در روایات از او پس از جبرئیل به عنوان دومین فرشته مقرب الهی یاد شده است.

آفریده شدن از یک تسبیح

در برخی ا احادیث آمده است که میکائیل، جبرئیل و اسرافیل از یک تسبیح آفریده شدند.

===پیشوای ملائکه===

امام علی(ع) در حدیثی می‌گوید میکائیل امام ملائکه است و فرشتگان در بیت المعمور به او اقتدا می‌کنند. امام سجاد(ع) نیز در حق او این‌گونه دعا می‌کند که «خدایا بر میکائیل درود بفرست که در پیشگاه تو بلندمرتبه است».

معناشناسی میکال

واژه میکال ریشه عبری دارد و بعدا وارد زبان عربی شده است یهودیان و مسیحیان از او به نام میشل یاد می کنند.

ماموریت های میکائیل

مامور رزق و روزی

همان طور که بیان شد میکائیل ماموریت های فاخری دارد که مهم ترین آن ماموریت این فرشته در رساندن ارزاق وروزی به دست خلایق است. رسول خدا(ص) فرمود: ... أَمَّا مِیكَائِیلُ فَصَاحِبُ كُلِّ قَطْرَةٍ تَسْقُطُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَنْبُتُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَسْقُط...صاحب هر قطره بارانی که می‌بارد، هر برگ درختی که رشد می‌کند و هر برگی که فرو می‌افتد، میکائیل است بنابراین باید گفت که ماموریت اصلی میکائیل حفظ نباتات و نزول باران و برف بر زمین و روزی رسانی به تمام موجودات است.

همکاری با فرشتگان در دیگر ماموریت ها

با این حال این فرشته مقرب خداوند با دیگر فرشتگان در انجام امر الهی همکاری می کند. در تایید این ادعا روایتی از امام صادق(ع) نقل می شود که فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَعَثَ أَرْبَعَةَ أَمْلَاكٍ فِی إِهْلَاكِ قَوْمِ لُوطٍ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ كَرُوبِیل‌. خداوند تبارک و تعالی، چهار فرشته جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و کروبیل را مأمور کرد تا قوم لوط را هلاک کنند.

مامور پل صراط

در قیامت مأمور گذاشتن پل صراط بر روی دوزخ است.

فرشته نزول باران

برخی از روایات، او را فرشته موکل بر نزول باران دانسته است.

مشارکت در دیگر ماموریت ها

مأموریت‌های دیگری نیز برای او ذکر کرده‌اند، از جمله؛ مشارکت در هلاکت قوم فرعون مشارکت در هلاکت قوم لوط(ع) بشارت دادن ابراهیم(ع) به ولادت اسحاق دریافت اخبار از اسرافیل و انتقال آنها به جبرئیل محفاظت از پیامبر (ص) در لیلةالمبیت یاری مسلمانان در جنگ بدر آوردن براق برای پیامبر (ص) در معراج نماز گزاردن بر پیامبر (ص) ؛

میکائیل در ادیان دیگر

در منابع مسیحی و یهودی، میکائیل از فرشتگان مقرب و بزرگ است که گاهی از او به «میشل» نیز یاد می‌شود. میکائیل نزد یهودیان، مدافع همیشگی قوم یهود تلقی شده و رتبه‌ای بالاتر از جبرئیل دارد. کتاب مقدس در فصل دهم و دوازدهم از کتاب دانیال، میکائیل را رئیس فرشتگان معرفی می‌کند که به کمک دانیال آمده و او را یاری می‌دهد تا بر دشمنانش پیروز گردد. در رساله یهودا نیز میکائیل به‌عنوان رئیس ملائکه درباره جسد موسی(ع) با شیطان نزاع می‌کند و به او می‌گوید یهوه تو را توبیخ نماید. در مکاشفه یوحنا از میکائیل و لشکریانی از فرشتگان یاد می‌کند که با اژدها جنگ می‌کنند.