احمد سرهندی

أحمد السرهندی الفاروقی در سال 971 هجری قمری در شهر سرهند هند متولد شد. صاحب کتاب سبحه المرجان می‌گوید: در هند مانند دو این دو فاروق نیامد یکی در علم تصوف که احمد سرهندی است و دیگری در علم حکمت و ادبیات که ملا محمود نام داشت.

نام	أحمد السرهندی الفاروقی
نام‎های دیگر	احمد سرهندی
درگذشت	971ق

تولد و تربیت

او در دامان پدر بزرگ شد از این رو اصول کتب عربی را از او گرفت. در کودکی قرآن کریم را حفظ کرد و متون متعددی را در انواع علوم فراگرفت. سپس به سیالکوت رفت و در آنجا از کمال‌الدین کشمیری که استاد عبدالحکیم السیالکوتی است چند کتب معقول را آموخت. وی در علم حدیث از یعقوب کشمیری صرفی و نیز از ابن حجر مکی و عبدالرحمن بن فهد مکی، حدیث در حرمین شریفین گرفته و در علم حدیث، تفسیر و اصول صاحب اجازه شد.

قدیریه و طریقه جشتیه را نزد پدر آموخت. از این رو او در هر دو طریق صاحب اجازه شد. وی در زمان حیات پدرش علوم ظاهری را تدریس و علوم باطنی را می‌آموخت و در آن دوران رسالات متعددی نوشت که عبارتند از: رسالة التهلیلیة، رسالة رد الروافض و رسالة إثبات النبوة.

چون پدرش درگذشت، برای انجام مناسک حج عازم شد و چون وارد شهر دهلی شد نزد محمد بقیع‌الله رفت و پس از گذشت دو روز از ملاقات با او بیعت کرد و از او طریقه نقشبندی را آموخت. پس از گذشت یک ماه و چند روز، محمد بقیع بالله او را در نقشبندی تأیید کرد و به وطن بازگشت و به تدریس این طریقه پرداخت.

آراء

مقالات او تحت تأثیر فلاسفه بود و از اصل «وحدت شهود» استفاده می‌کرد. آنان را که بدعت را به خوب و بد تقسیم می‌کنند، نکوهش می‌کرد و تمام بدعت ها را بد می‌دانست و سنت را مهم می‌دانست و مواردی را که از بدعت ها تهیه شده بود را ذکر می‌کرد «از قبیل صلاة الرغائب والصلاة الغوثیة والعرس والمیلاد والعاشوراء و آنچه در آن است» تا اینکه می‌فرماید: «و احکام قبور و فاتحه مروج و اذان بعد از دفن همه را بدعت است». ذبح بر قبور را انکار کرده و آن را شرک می‌دانست، لذا می‌گوید: «بسیاری از جاهلان حیوانات را به بزرگان و صالحان و اولیای خود برحذر می‌داشتند و به قبر می‌بردند و ذبح می‌کردند، از جمله قربانی‌هایی که مشرکان برای جنیان به امید رضایت و از ترس خشم آنان قربانی می‌کردند». وی در پاسخ به کسانی که ادعا می‌کردند عقل به تنهایی قادر به درک واقعیات حال و غایب و جدا از پیامبران و وحی است، می‌گوید: عقل حجت است، اما حجت جامع و کاملی نیست.

تالیفات

المکتوبات الربانیة، در سه جلد.

آداب المرید

أثبات النبوة

أثبات الواجب

تعلیقات العوارض

المبدأوالمعاد

المعارف اللدنیة

المکاشفات الغیبیة

در نگاه دیگران

خواجه محمد بقی بالله درباره او می‌گوید: «هزاران ستاره مانند ما محو می‌شوند و شعاع نورهای خورشید او باقی است. اگر جز این شهادت از استادش نبود کافی بر فضیلت والای او بود».

عبدالحکیم سیالکوتی او را به شیوایی تمجید می‌کرد و با شدیدترین مضمون به منکرانش تاخت و او را تجدید کننده هزاره دوم اعلام می‌کرد و گفته می‌شد که او اولین کسی بود که او را این‌گونه وصف کرد.

مریدان

آدم البنوری

میر محمد نعمان البدخشی

شیخ تاج‌الدین الهندی صاحب الرساله التاجیة