احمد بن حسن مكتب، (000 – حدود 355ق) ابومحمد. فقیه و محدث شیعی. نام او در برخی منابع «حسن بن احمد مكتب» آمده است. چند روز قبل از وفات نایب چهارم امام عصرعلیه السلام «ابوالحسن علی بن محمد سمری» در 329هجری بر بالینش حضور داشت، و اصل توقیعی را كه امام عصر در باره مرگ ابوالحسن سمری نوشته بود مشاهده كرد و سپس نسخه‌ه‏ای از آن تهیه نمود و مضمون توقیع را به رؤیت شیعیان آن حضرت رساند. از او اثر تألیفی گزارش نشده است.

نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۹:۴۷، ۲۴ اکتبر ۲۰۲۲؛

نام	احمد بن حسن مكتب
القاب و سایر نام‌ها	مكتب
درگذشت	حدود 355ق • بغداد • عراق
استادان	ابن همام اسكافی
شاگردان	شیخ صدوق
دین و مذهب	اسلام • تشیع
فعالیت‌ها	خطاطی ونویسندگی

معرفی اجمالی

احمد بن حسن مكتب، ابومحمد. فقیه و محدث شیعی. نام او در برخی منابع «حسن بن احمد مكتب» آمده است. لقب «مكتب»(بر وزن مصدق) شاید از آن‏‌روی به او داده شده است كه دارای خطی خوش و در امر نویسندگی مهارت داشته است. از تاریخ ولادت او اطلاعی نداریم اما وفات او بعد از 336هجری در بغداد روی داد زیرا وی شاگرد «ابوعلی بن همام اسكافی بغدادی»(م336ق) بوده است. وی چند روز قبل از وفات نایب چهارم امام عصرعلیه السلام ابوالحسن علی بن محمد سمری در 329هجری بر بالینش حضور داشت، و اصل توقیعی را كه امام عصر در باره مرگ ابوالحسن سمری نوشته بود مشاهده كرد و سپس نسخه‌ه‏ای از آن تهیه نمود و مضمون توقیع را به رؤیت شیعیان آن حضرت رساند.

شرح‏ حال او در منابع نیامده است، اما وی بی‏‌گمان در بغداد اقامت داشت و بخش عمده‏‌ای از تحصیلات خود را در آنجا گذرانده است. قرائن حاكی از آن است كه وی و استادش ابن همام اسكافی، با هم مدتی نزد «ابوالحسن سمری» شاگردی نموده و از او حدیث شنیده‌‏اند زیرا هر دو از سمری روایت دارند. پس از آن نزد ابن‏‌همام اسكافی كه از نظر سنی و علمی از او كامل‏‌تر بود بهره‏‌ها برد و بزودی در فقه و حدیث به حد كمال رسید. ظاهراً وی بعد از وفات این استادش در 336هجری، نزدیك به دو دهه دیگر حیات داشته است زیرا «شیخ صدوق»(م381ق) از شاگردان او بوده و در سال 354هجری كه در بغداد به ‏سر می‏‌برده، از وی حدیث شنیده است. از او اثر تألیفی گزارش نشده است.

استادان

معروفترین و مشهورترین اشادش ابوعلی بن همام اسكافی بغدادی بوده.

شاگردان

شیخ صدوق از شاگردانش بوده و در سال 354هجری كه در بغداد به ‏سر می‏‌برده، از وی حدیث شنیده است.

منابع

الخرائج و الجرائح، راوندي، ج3صص1128 حديث46؛ الغيبه، شيخ طوسي، ص395 حديث365؛ كمال الدين و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج2ص287 حديث44، وص294 حديث 45؛ معجم رجال الحديث، ج13ص182 شماره8508.