ابن مسروق
أبوالعباس أحمد بن محمد بن مسروق الطوسی یکی از علمای بزرگ تصوف اهل سنت در قرن سوم هجری بود. ابوعبدالرحمن سلمی در مورد او می‌گوید: او از قدما و بزرگان مشایخ تصوف بود[۱]. ذهبی نیز در مورد او می‌گوید: الشیخ الزاهد الجلیل الإمام شیخ الصوفیة[۲].اصل او از طوس ساکن بغداد و شاگردی الحارث المحاسبی، السری السقطی، محمد بن منصور الطوسی، و محمد بن الحسین البُرجلانی را کرده است. او در حدیث از علی بن الجعد، خلف بن هشام، أحمد بن حنبل، علی بن المدینی و بعد از آنان نقل کرده است و أبوبکر الشافعی، جعفر الخلدی، حبیب القزاز، مخلد الباقرحی، ابن عبید العسکری، أبوبکر الإسماعیلی و دیگرانی از این دست از او نقل حدیث کرده‌اند. در مقامات ابن مسروق رویایی منقول از جنید بغدادی است که گروهی در حال حرکت بودند پرسیدم به کجا گفتند به زیارت ابن مسروق گفت چرا گفتند چون او انیس درگاه الهی است[۳].
گفتار
هر که در اندیشه‌های دلش نظاره‌گر خدا باشد، خداوند او را در حرکات اعضا حفظ می‌کند[۴].
خداوند دنیا را با تنهایی عجین کرده است تا انس اطاعت کنندگان فقط با خداوند باشد.
درخت معرفت از آب تفکر سیراب می‌شود. درخت غفلت از آب جهل سیراب می‌شود. درخت توبه با آب ندامت سیراب می‌شود. درخت عشق و محبت از آب توافق، مراقبت وایثار سیراب می‌شود.
تصوف: خالی از اسراری است که از آن منزه است، و متعلق به آنچه لازمه آن است.
وفات
ابوالعباس بن مسروق در روز یکشنبه 10 صفر سال 298 هجری قمری وفات یافت و 299 گفته شده است. وی در هشتاد و چهار سالگی در قبرستان باب حرب به خاک سپرده شد[۵].