سمعانیه پیروان بیان‌بن‌سمعان تمیمی نهدی متوفی سال ۱۱۹ هجری قمری بودند.

سمعانیه
نامسمعانیه
تاریخ شکل گیری1 ق، ۱ ش‌، ۶۲۲ م
مبدأ شکل گیریکوفه( عراق)
موسسبیان‌بن‌سمعان تمیمی
عقیده1. ابداع نظریه خلق قرآن. 2. تناسخ ارواح. 3. ادعای امامت و سپس پیامبری از طرف موسس.

پیشینه

بیان‌بن‌سمعان یکی از سران کیسانیه بود که فرقه بیانیه به وی منسوب می‌باشد. وی در کوفه می‌زیسته و از القاب وی تبان است. بیان‌بن‌سمعان ابتدا از کیسانیه بوده اما در ادامه با ادعاهایی چون نبوت و امامت، گروهی را نزد خویش جمع کرده سرانجام به دست حاکم کوفه دستگیر و اعدام شد. پیروان وی معتقد بودند که امامت از محمد‌بن‌حنفیه به فرزند ابوهاشم و از او به بیان‌بن‌سمعان منتقل شده است. اما بیان‌بن‌سمعان پس از مرگ ابوهاشم به امامت اکتفا نکرده، بلکه ادعای نبوت کرد.

اعتقادات

به گفته منابع، بیان‌بن‌سمعان نخستین کسی است که نظریه خلق‌قرآن را مطرح کرده و آن را باور داشت[۱]. پیروان او معتقد به تناسخ بودند و می‌گفتند که سمعان پیامبر است[۲][۳][۴].

پانویس

  1. با استفاده از دانشنامه بزرگ اسلامی - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - کتابخانه مدرسه فقاهت.
  2. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 235
  3. التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، ابوالحسین محمد بن احمد الملطی، تحقیق محمد زاهد بن الحسن الکوثری، قاهره 1949، ص 30
  4. احمدبن‌ابراهیم بن‌عیسی، توضیح المقاصد و تصحیح القواعد، به کوشش زهیر شاویش، بیروت، سال 1406 قمری، ج۱، ص۵۶