علی بن عبدالله باراس
علی بن عبدالله باراس (1027 - 1094 هـ) یکی از علمای حضرموت در قرن یازدهم بود. او یکی از مبرزترین علمای منطقه خریبه دوعن بود. او شاگرد حبیب عمر بن عبدالرحمن العطاس[۱] وقتی عازم دوعن شد به شاگردی درس استاد استادش احمد بن عبدالقادر باعشن درآمد[۲].
تولد و تربیت
وی در سال 1027 هجری قمری در حریضه یکی از روستاهای وادی عمد حضرموت به دنیا آمد و در آنجا بزرگ شد و شاگرد حبیب عمر بن عبدالرحمن عطاس بود و قرآن را به همراه فقه، علوم شرعی، زبان، ادبیات و سایر علوم را فراگرفت و حفظ کرد. حبیب عمر العطاس او را به روستای قرن المال و دیگر روستاهای وادی عمد فرستاد تا به فرزندانشان قرآن و فقه و حدیث و ادبیات آموخت و در آنجا نزد احمد بن علی بابیر به آموختن پرداخت. استادش شیخ عمر العطاس او را به خاطر فضل و درستی و صداقتش دوست می‌داشت و او را امام معرفی می‌کرد و پشت سر او نماز می‌خواند و درباره او می‌گفت: اوست که مرا یاری می‌کند. همچنین درباره او می‌گوید: «زبان من است و هر که میان ابن عمر و علی فرق بگذارد رستگار نمی‌شود»[۳].
هجرت به خریبه
هجرت او در سال 1045 هجری قمری پس از آن که عمر العطاس استادش او را برای تبلیغ فرستاد، با توجه به کثرت علما در آن زمان و تبلیغ دعوت ایشان او درخواست او را رد نکرد و به وادی دوعن رفت و نزد شیخ احمد بن عبدالقادر باشن درس خواند.
اساتید
او نزد علمای بسیاری شاگردی نمود که از آن میان می‌توان به افراد زیر اشاره کرد.
عمر بن عبدالرحمن العطاس
احمد بن عبدالقادر باعشن
حسین بن ابوبکر بن سالم
علی بن احمد بابحیر
شاگردان
از مشهورترین شاگردان او می‌توان به افراد زیر اشاره کرد.
حسین بن عمر العطاس
محمد بن احمد بامشموس
عیسى بن محمد الحبشی
عبدالرحمن بن عمر البار
عبدالله بن عمر باعباد
عبدالله بن محمد باهرمز
سهل بن احمد اسحاق
آثار
از او آثار مهم و متعددی بر جای مانده است که از آن میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
«شیم الحسن الأنیق» شرح قصیده از بامخرمه
«تنبیه الغافل وترقی الواصل» شرح راتب العطاس
«فتح الوهاب فی کلام السادة الأحباب»
«مشکاة الأفکار فی حقائق الأذکار»
«شفاء السقم وفتح خزائن الکلم فی معانی الحکم» شرح بر الحکم العطائیة اثر ابی عطاءالله اسکندری
«الروضة الخضراء والدرة الزهراء بکشف معانی قصیدة ما لذة العیش إلا صحبة الفقراء» شرح قصیده ابومدین تلمسانی[۴]
خانواده و قبیله
شیخ متعلق به قبیله آل باراس است آنها از مشایخ اهل علم در منطقه خریبه در دوعن یمن هستند. آنها در میان قبیله نوح و سیبان دارای جایگاه ویژه ای هستند و با قبیله باراس در شبوه صرفا تشابه اسمی دارند[۵].
درگذشت
او روز چهارشنبه در ماه ربیع الاول سال 1094 هجری قمری در خریبه در وادی دوعن در حضرموت وفات یافت[۶].
پانویس
- ↑ کتاب موسوعة الاعلام الیمنیة، لابراهیم المقحفی، فی ترجمة الشیخ علی باراسو
- ↑ خلاصة الأثر فی أعیان القرن الحادی عشر، للامام المحبی
- ↑ الشیخ العالم علی بن عبدالله باراس الحضرمی فی سطور
- ↑ الشیخ العارف علی بن عبد الله باراس بین العلم والولایة
- ↑ الدر والیاقوت، لابن جندان العلوی، فی ترجمة ال باراس
- ↑ علی بن عبد الله باراس