محمد طاهر بن عاشور
محمد الطاهر بن عاشور (زاده: ۱۸۷۹ – درگذشته: ۱۹۷۳) دانشمند و محقق تونس است. ریشه خانواده آنها به اشراف در مراکش بر می‌گردد. وی در دانشگاه زیتونه تحصیلات را فراگرفت و نهایتاً به یک استاد بزرگ تبدیل شد. او در سال ۱۹۰۳ هنگامی که محمد عبده در تونس بود با وی دیدار نمود. وی همچنین به عنوان فرماندار در سال ۱۹۰۹ و پس از آن در سال ۱۹۱۱ به عنوان یک قاضی که به رتبه فتوا ارتقاء پیدا کرده بود شناخته می‌شود. در سال ۱۹۳۲ او در موقعیت شیخ الاسلام المالکی قرار گرفت، وی تا قبل از استقلال تونس مدتی به دلایل سیاسی از این منصب کناره‌گیری کرد.
کتاب‌ها و تألیفات
اولین کسی بود که تألیفاتی به زبان عربی در تونس در قرن بیستم ارائه داد، آثار و تألیفات او به چهل عدد رسیده‌اند که در نهایت دقت علمی هستند و نشان از تسلط شیخ در علوم مختلف حقوق و ادبیات است. آثار او به دو قسمت تقسیم شده‌است: آثار در علوم اسلامی و در زمینه ادبیات عربی:
علوم اسلامی
وی در این زمینه دارای تفسیر روشنگری از قرآن کریم است که به صورت یک دانشنامه علمی است که محمد الطاهر بن عاشور در آن به نوآوری رسید، به طوری که اصطلاحات سابق را تکرار نکرد، اما با ایده‌ها و فقه‌های معتبر مطابقت داشت. این کار در ۱۵ جلد انجام شد، بعضی از آنها در سال ۱۹۵۶ در تونس، و در سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ در قاهره و در سال ۱۹۶۸ در تونس چاپ شد که از جمله می‌توان به آثار زیر اشاره نمود.
- مقاصد الشریعة الإسلامیة؛
- أصول النظام الاجتماعی فی الإسلام؛
- ألیس الصبح بقریب؛
- الوقف وآثاره فی الإسلام؛
- کشف المغطى من المعانی والألفاظ الواقعة فی الموطأ؛
- النظر الفسیح عند مضایق الأنظار فی الجامع الصحیح؛
- قصة المولد؛
- تحقیقات وأنظار فی القرآن والسنة؛
- التوضیح والتصحیح (أصول الفقه)؛
- حاشیة التوضیح والتصحیح لمشکلات کتاب التنقیح (شرح على کتاب تنقیح الفصول فی الأصول لشهاب‌الدین القرافی).
زبان و ادبیات عربی
- أصول الإنشاء والخطابة؛
- موجز البلاغة؛
- نقد لکتاب الإسلام وأصول الحکم تألیف علی عبدالرازق؛
- شرح لمقدمة المرزوقی لشرح دیوان الحماسة؛
- شرح قصیدة الأعشى؛
- دیوان النابغة الذبیانی؛
- شرح معلقة امرئ القیس؛
- دیوان بشار، مقدمة وتحقیق؛
- الواضح فی مشکلات شعر المتنبی لأبی القاسم الأصفهانی (تحقیق)؛
- قلائد العقیان فی محاسن الأعیان للفتح بن خاقان القیسی (تحقیق)؛
- سرقات المتنبی ومشکل معانیه لإبن بسام النحوی (تحقیق)؛
- تحقیق شرح القرشی على دیوان المتنبی؛
- غرائب الاستعمال.
مجلات علمی
- تعدادی از مجلات علمی که در آن مشارکت داشته‌است، از جمله:
- السعادة العظمى؛
- المجلة الزیتونیة؛
- هدى الإسلام؛
- نور الإسلام؛
- مصباح الشرق؛
- مجلة المنار؛
- مجلة الهدایة الإسلامیة؛
- مجلة مجمع اللغة العربیة بالقاهرة؛
- مجلة المجمع العلمی العربی بدمشق (مجلة مجمع اللغة العربیة بدمشق).
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «محمد الطاهر بن عاشور». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۸.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Muhammad al-Tahir ibn Ashur». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۸.