۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''کوه | '''کوه حِراء''' از جمله کوههاى مشهور [[مکه]] است که اولین بار در آنجا وحى بر [[حضرت محمد]] صلی اللّه علیه و آله نازل شد و از اینرو به آن [[جبلالنور]] نیز گفتهاند. و شهرت آن به سبب غارى است که در آن قرار دارد و حضرت محمد هر سال مدتى را در آن به خلوت و عبادت میگذراند و خدا آن حضرت را در آنجا به رسالت مبعوث کرد. بنا به فرموده امام على علیهالسلام پیامبر اکرم پیش از بعثت هر سال مدتى در حراء مجاور میشد.<ref>فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۷۹؛ نیز رجوع کنید به تحنث.</ref> | ||
==موقعیت کوه حرا== | |||
== موقعیت کوه حرا == | |||
کوه حراء در شمال شرقى مکه<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ بلادى، معالم مكة التاریخیة و الاثریة، ص۸۲.</ref> در مقابل کوه ثَبیر واقع است<ref>یاقوت حموى، ذیل مادّه.</ref> بنابر منابع متقدم فاصله این کوه تا مکه یک فرسنگ<ref>رجوع کنید به ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ ابنبطوطه، رحلة ابنبطوطة، ج۱، ص۱۵۸.</ref> یا سه میل<ref> ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۹۲؛ یاقوت حموى، ذیل مادّه؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۸۰؛ قس حمیرى، الروض المعطار فى خبر الأقطار، ص۱۹۰.</ref> است. | کوه حراء در شمال شرقى مکه<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ بلادى، معالم مكة التاریخیة و الاثریة، ص۸۲.</ref> در مقابل کوه ثَبیر واقع است<ref>یاقوت حموى، ذیل مادّه.</ref> بنابر منابع متقدم فاصله این کوه تا مکه یک فرسنگ<ref>رجوع کنید به ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ ابنبطوطه، رحلة ابنبطوطة، ج۱، ص۱۵۸.</ref> یا سه میل<ref> ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۹۲؛ یاقوت حموى، ذیل مادّه؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۸۰؛ قس حمیرى، الروض المعطار فى خبر الأقطار، ص۱۹۰.</ref> است. | ||
اکنون حراء را در چهار تا شش کیلومترى مکه (مسجدالحرام) میدانند.<ref> | اکنون حراء را در چهار تا شش کیلومترى مکه (مسجدالحرام) میدانند.<ref> قائدان، تاریخ و آثار اسلامى مكه مكرّمه و مدینه منوّره، ص107؛ شهیدى، عرشیان، ص۶۲.</ref> حراء امروزه به سبب توسعه شهر مکه داخل شهر قرار گرفته و ساختمان هاى مسکونى آن را احاطه کرده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامى مكه مكرّمه و مدینه منوّره، ص۱۰۷.</ref> این کوه مشرف بر مِنا<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۹۲؛ ابنبطوطه، رحلة ابنبطوطة، ج۱، ص۱۵۸.</ref> و در کنار راه مِنا ـ عرفات است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامى مكه مكرّمه و مدینه منوّره، ص۱۰۷.</ref>ارتفاع آن از سطح دریا ۵۶۰ متر است.<ref>عبدالغنى، تاریخ امراء مكة المكرمة، ص ۲۲.</ref> | ||
برخى مورخان غار حراء را با غار ثور ــ که پیامبر اکرم هنگام هجرت از مکه به مدینه به آن پناه برد ــ اشتباه کردهاند.<ref>رجوع کنید به ازرقى، اخبار مكة و ماجاء فیها من الآثار، ج۲، ص۲۸۸؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۷۹؛ نهروالى، الاعلام باعلام بیتاللّه الحرام، ص۴۴۰.</ref> | برخى مورخان غار حراء را با غار ثور ــ که پیامبر اکرم هنگام هجرت از مکه به مدینه به آن پناه برد ــ اشتباه کردهاند.<ref>رجوع کنید به ازرقى، اخبار مكة و ماجاء فیها من الآثار، ج۲، ص۲۸۸؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۷۹؛ نهروالى، الاعلام باعلام بیتاللّه الحرام، ص۴۴۰.</ref> | ||
==مشخصات کوه حرا== | == مشخصات کوه حرا == | ||
شکل کوه حرا مخروطى است و از دیگر | شکل کوه حرا مخروطى است و از دیگر کوههایى که شهر مکه بر دامنه آنها واقع شده مستقل است،<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامى مكه مكرّمه و مدینه منوّره، ص۱۰۷.</ref> در حالى که کوههاى اطراف مکه از سمت شمال تا حدود شهر جده واقع در هفتاد کیلومترى مکه امتداد دارند.<ref>خادمى، راهنماى حج و عمره، ج۲، ص۱۵۶.</ref> | ||
حراء کوه مرتفعى است که فقط از یک مسیر میتوان از آن صعود کرد و آن راهى است که از دیگر جاها جدا شده است.<ref> حمیرى، الروض المعطار فى خبر الأقطار، ص۱۹۰.</ref> آب و سبزه نیز در آن دیده نمیشود.<ref> یاقوت حموى، ذیل ماده.</ref> | حراء کوه مرتفعى است که فقط از یک مسیر میتوان از آن صعود کرد و آن راهى است که از دیگر جاها جدا شده است.<ref> حمیرى، الروض المعطار فى خبر الأقطار، ص۱۹۰.</ref> آب و سبزه نیز در آن دیده نمیشود.<ref> یاقوت حموى، ذیل ماده.</ref> | ||
خط ۱۴: | خط ۱۵: | ||
قله حراء حدود چهل مترمربع مساحت دارد. اطراف قله باز است و هیچ صخره یا مانعى در برابر کسى که میخواهد اطراف را تماشا کند وجود ندارد. فاصله بین غار و قله حدود بیست متر است. براى رسیدن به آن از میان دو صخره بسیار نزدیک به هم عبور میکنند. پس از آن غار نمایان میشود.<ref> خادمى، راهنماى حج و عمره، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | قله حراء حدود چهل مترمربع مساحت دارد. اطراف قله باز است و هیچ صخره یا مانعى در برابر کسى که میخواهد اطراف را تماشا کند وجود ندارد. فاصله بین غار و قله حدود بیست متر است. براى رسیدن به آن از میان دو صخره بسیار نزدیک به هم عبور میکنند. پس از آن غار نمایان میشود.<ref> خادمى، راهنماى حج و عمره، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | ||
روایت شده است که حضرت آدم علیهالسلام خانه کعبه را از سنگهاى پنج کوه بنا کرد که یکى از آنها کوه حراء بود.<ref> هیثمى، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۹۱.</ref> گفته شده که کوه حراء همان کوه فاران است که در تورات<ref>کتاب اول سموئیل نبى، ۱:۲۵.</ref> از آن یاد شده، اما ظاهراً فاران نامى است که به همه | روایت شده است که حضرت آدم علیهالسلام خانه کعبه را از سنگهاى پنج کوه بنا کرد که یکى از آنها کوه حراء بود.<ref> هیثمى، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۹۱.</ref> گفته شده که کوه حراء همان کوه فاران است که در تورات<ref>کتاب اول سموئیل نبى، ۱:۲۵.</ref> از آن یاد شده، اما ظاهراً فاران نامى است که به همه کوههاى مکه اطلاق شده است نه فقط کوه حراء.<ref>عاملى، الصحیح من سیرة النبى(ص)، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | ||
این کوه در دوره جاهلیت نیز محترم بوده و در اشعار جاهلى از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بن اَحْوَص و ابوطالب عموى پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکرى، معجم مااستعجم من اسماء البلاد و المواضع، ذیل مادّه؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۸۱؛ نهروالى، الاعلام باعلام بیتاللّه الحرام، ص440.</ref> نخستین کسى که در کوه حراء اعتکاف نمود، عبدالمطلب، نیاى پیامبر بود.<ref>ابناثیر، ج۲، ص۱۵؛ براى آگاهى بیشتر رجوع کنید به تحنث.</ref> | این کوه در دوره جاهلیت نیز محترم بوده و در اشعار جاهلى از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بن اَحْوَص و ابوطالب عموى پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکرى، معجم مااستعجم من اسماء البلاد و المواضع، ذیل مادّه؛ فاسى، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، ج۱، ص۲۸۱؛ نهروالى، الاعلام باعلام بیتاللّه الحرام، ص440.</ref> نخستین کسى که در کوه حراء اعتکاف نمود، عبدالمطلب، نیاى پیامبر بود.<ref>ابناثیر، ج۲، ص۱۵؛ براى آگاهى بیشتر رجوع کنید به تحنث.</ref> | ||
خط ۲۰: | خط ۲۱: | ||
گفتهاند از معجزات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آن بود که کوه حراء در زیر پاى آن حضرت به حرکت درآمد و سپس به فرمان پیامبر از حرکت بازایستاد.<ref>رجوع کنید به ابنحنبل، مسندالامام احمدبن حنبل، ج۲، ص۴۱۹؛ طبرسى، الاحتجاج، ج۱، ص۳۲۶؛ مقریزى، امتاع الاسماع بما للنبى (ص)، ج۵، ص۵۷.</ref> | گفتهاند از معجزات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آن بود که کوه حراء در زیر پاى آن حضرت به حرکت درآمد و سپس به فرمان پیامبر از حرکت بازایستاد.<ref>رجوع کنید به ابنحنبل، مسندالامام احمدبن حنبل، ج۲، ص۴۱۹؛ طبرسى، الاحتجاج، ج۱، ص۳۲۶؛ مقریزى، امتاع الاسماع بما للنبى (ص)، ج۵، ص۵۷.</ref> | ||
==ویژگیهای غار حرا== | == ویژگیهای غار حرا == | ||
از عجایب غار حراء این است که انتهاى آن کاملاً به سوى مسجدالحرام (کعبه) و دهانه آن تقریباً به سمت بیتالمقدّس است.<ref> قائدان، تاریخ و آثار اسلامى مكه مكرّمه و مدینه منوّره، ص۱۰۸.</ref> از بالاى کوه حراء مسجدالحرام و گلدستهها دیده میشوند.<ref>خادمى، خادمى، راهنماى حج و عمره، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | از عجایب غار حراء این است که انتهاى آن کاملاً به سوى مسجدالحرام (کعبه) و دهانه آن تقریباً به سمت بیتالمقدّس است.<ref> قائدان، تاریخ و آثار اسلامى مكه مكرّمه و مدینه منوّره، ص۱۰۸.</ref> از بالاى کوه حراء مسجدالحرام و گلدستهها دیده میشوند.<ref>خادمى، خادمى، راهنماى حج و عمره، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | ||
خط ۲۸: | خط ۲۹: | ||
</ref> | </ref> | ||
==کوه نور در روایات دینی و تاریخی== | == کوه نور در روایات دینی و تاریخی == | ||
روایت شده حضرت آدم(ع) خانه کعبه را از سنگهای پنج کوه بنا کرد که یکی از آنها کوه نور بود.<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۹۱.</ref> گفته شده که نور همان کوه فاران است که در تورات از آن یاد شده،<ref> کتاب اول سموئیل نبی، ۱:۲۵.</ref> اما ظاهراً فاران نامی است که به همه کوههای مکه اطلاق شده است نه فقط کوه نور.<ref>عاملی، الصحیح، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | روایت شده حضرت آدم(ع) خانه کعبه را از سنگهای پنج کوه بنا کرد که یکی از آنها کوه نور بود.<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۹۱.</ref> گفته شده که نور همان کوه فاران است که در تورات از آن یاد شده،<ref> کتاب اول سموئیل نبی، ۱:۲۵.</ref> اما ظاهراً فاران نامی است که به همه کوههای مکه اطلاق شده است نه فقط کوه نور.<ref>عاملی، الصحیح، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | ||
گفتهاند از معجزات پیامبر اکرم آن بود که کوه نور در زیر پای آن حضرت به حرکت درآمد و سپس به فرمان پیامبر(ص) از حرکت بازایستاد.<ref>رجوع کنید به ابنحنبل، مسند، ج۲، ص۴۱۹؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۳۲۶؛ مقریزی، امتاع الاسماع، ج۵، ص۵۷.</ref> | گفتهاند از معجزات پیامبر اکرم آن بود که کوه نور در زیر پای آن حضرت به حرکت درآمد و سپس به فرمان پیامبر(ص) از حرکت بازایستاد.<ref>رجوع کنید به ابنحنبل، مسند، ج۲، ص۴۱۹؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۳۲۶؛ مقریزی، امتاع الاسماع، ج۵، ص۵۷.</ref> | ||
پیامبر(ص) پیش از اسلام هر سال مدتی را در آن به خلوت و عبادت میگذراند<ref> فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۷۹.</ref> از امام علی(ع) نقل شده است که پیامبر اسلام(ص) هر سال در غار حراء خلوت میگزید، من او را میدیدم و جز من کسی وی را نمیدید.<ref> | پیامبر(ص) پیش از اسلام هر سال مدتی را در آن به خلوت و عبادت میگذراند<ref> فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۷۹.</ref> از امام علی(ع) نقل شده است که پیامبر اسلام(ص) هر سال در غار حراء خلوت میگزید، من او را میدیدم و جز من کسی وی را نمیدید.<ref>نهجالبلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص۲۲۲.</ref> | ||
این کوه در دوره جاهلیت نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بناَحْوَص و ابوطالب عموی پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکری، معجم، ذیل مادّه؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۸۱؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰. | این کوه در دوره جاهلیت نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بناَحْوَص و ابوطالب عموی پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکری، معجم، ذیل مادّه؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۸۱؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰. | ||
</ref> نخستین کسی که در کوه نور اعتکاف نمود عبدالمطلب نیای پیامبر بود.<ref>ابناثیر، ج۲، ص۱۵.</ref> | </ref> نخستین کسی که در کوه نور اعتکاف نمود عبدالمطلب نیای پیامبر بود.<ref>ابناثیر، ج۲، ص۱۵.</ref> | ||
== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
[http://wiki.ahlolbait.com/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%B1%D8%A7 دانشنامه اسلامی] | [http://wiki.ahlolbait.com/%D8%BA%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%B1%D8%A7 دانشنامه اسلامی] | ||
[https://www.cgie.org.ir/Fa/article/226992/%D8%AD%D8%B1%D8%A7 مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | [https://www.cgie.org.ir/Fa/article/226992/%D8%AD%D8%B1%D8%A7 مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
[[رده: | [[رده:مکانها]] | ||
[[رده:مکانهای تاریخی]] |