۴٬۹۳۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[رده: ' به '[[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
معتزله در حضور عضدالدوله یکی از مسائل مشکل و جنجالی علم کلام را با باقلاّنی در میان گذاشتند و از او خواستند که به آن پاسخ دهد و این در حقیقت دامی بود که برای او گسترده بودند. | معتزله در حضور عضدالدوله یکی از مسائل مشکل و جنجالی علم کلام را با باقلاّنی در میان گذاشتند و از او خواستند که به آن پاسخ دهد و این در حقیقت دامی بود که برای او گسترده بودند. | ||
==تکلیف مالایطاق== | == تکلیف مالایطاق == | ||
مسئله این بود که «آیا [[خداوند]] میتواند انسان را به چیزی که فوق تاب و توانایی اوست مُکلَّف سازد؟» [[اشاعره]]، که برای قدرت خداوند حدّ و مرزی قائل نبودند، پاسخشان به این سؤال مثبت بود؛ ولی [[معتزله]] میگفتند که پس مسئله [[عدل]] الهی چه میشود و از نظر حسن و قبح عقلیِ امور چه توضیحی داده میشود؟ معتزله میخواستند با پاسخ مثبتی که باقلاّنی اشعری به این سؤال میدهد او را در نظر عضدالدوله ناچیز گردانند. | مسئله این بود که «آیا [[خداوند]] میتواند انسان را به چیزی که فوق تاب و توانایی اوست مُکلَّف سازد؟» [[اشاعره]]، که برای قدرت خداوند حدّ و مرزی قائل نبودند، پاسخشان به این سؤال مثبت بود؛ ولی [[معتزله]] میگفتند که پس مسئله [[عدل]] الهی چه میشود و از نظر حسن و قبح عقلیِ امور چه توضیحی داده میشود؟ معتزله میخواستند با پاسخ مثبتی که باقلاّنی اشعری به این سؤال میدهد او را در نظر عضدالدوله ناچیز گردانند. | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
پس از گفتگوی مختصری باقلاّنی مسئله را بتفصیل جواب داد و گفت: در شرع ما بر کسی که ناتوان و عاجز باشد تکلیفی نشده است؛ اما اگر هم میشد درست بود، زیرا خداوند از زبان کسانی که او را میخوانند میفرماید: «و لا تُحَمِّلْنا مالاطاقَهَ لنا به، آنچه به آن توانایی نداریم بر ما تحمیل مفرما.» | پس از گفتگوی مختصری باقلاّنی مسئله را بتفصیل جواب داد و گفت: در شرع ما بر کسی که ناتوان و عاجز باشد تکلیفی نشده است؛ اما اگر هم میشد درست بود، زیرا خداوند از زبان کسانی که او را میخوانند میفرماید: «و لا تُحَمِّلْنا مالاطاقَهَ لنا به، آنچه به آن توانایی نداریم بر ما تحمیل مفرما.» | ||
==رؤیت خداوند== | == رؤیت خداوند == | ||
سؤال دیگری هم که شیوخ معتزله در آن مجلس از باقلاّنی کردند، درباره روئیت خداوند در روز رستاخیز بود که از معتقدات اصلی اشاعره است و معتزله سخت آن را منکرند. | سؤال دیگری هم که شیوخ معتزله در آن مجلس از باقلاّنی کردند، درباره روئیت خداوند در روز رستاخیز بود که از معتقدات اصلی اشاعره است و معتزله سخت آن را منکرند. | ||
خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
درباره سفارت باقلاّنی در قسطنطنیه از قول خود او در ترتیب المدارک مطالبی آمده است که بعضی راجع به اقدامات او در حوزه مناسبات سیاسی و بعضی راجع به مجادلات دینی اوست. | درباره سفارت باقلاّنی در قسطنطنیه از قول خود او در ترتیب المدارک مطالبی آمده است که بعضی راجع به اقدامات او در حوزه مناسبات سیاسی و بعضی راجع به مجادلات دینی اوست. | ||
==انشقاق قمر== | == انشقاق قمر == | ||
در سرِخوان شاهی، فرمانروا از او درباره معجزه «[[انشقاق قمر]]» پرسید. | در سرِخوان شاهی، فرمانروا از او درباره معجزه «[[انشقاق قمر]]» پرسید. | ||
باقلاّنی گفت: این مطلب درست است و کسانی که در آن زمان نزد [[حضرت رسول (ص)]] حاضر بودهاند آن را به چشم خود دیدهاند. | باقلاّنی گفت: این مطلب درست است و کسانی که در آن زمان نزد [[حضرت رسول (ص)]] حاضر بودهاند آن را به چشم خود دیدهاند. | ||
فرمانروا پرسید: پس چرا همه مردم جهان آن را ندیدهاند؟ باقلاّنی گفت: برای آنکه دیگران آماده نبودهاند و کسی از ایشان برای دیدن انشقاق قمر دعوت نکرده بوده است. | فرمانروا پرسید: پس چرا همه مردم جهان آن را ندیدهاند؟ باقلاّنی گفت: برای آنکه دیگران آماده نبودهاند و کسی از ایشان برای دیدن انشقاق قمر دعوت نکرده بوده است. | ||
فرمانروا پرسید: شما را با ماه نسبت و خویشاوندی | فرمانروا پرسید: شما را با ماه نسبت و خویشاوندی هست؟ چرا رومیان و مردم دیگر جهان آن را ندیدند و تنها شما توانستید ببینید؟ باقلاّنی گفت: میان آن مائده که خداوند از آسمان برای [[عیسی]] فرستاد و شما خویشاوندی بود؟ چرا [[یهود]] و مجوس و برهمنان و همسایگان شما (یونانیان) آن را ندیدند و تنها شما آن را دیدید؟ فرمانروا در پاسخ درماند و یکی کشیشیان معروف را فراخواند. | ||
باقلاّنی از آن [[کشیش]] پرسید: اگر ماه گرفته شود همه مردم روی زمین آن را میبینند یا کسانی که در محاذات آن باشند؟ کشیش گفت: فقط کسانی میبینند که در محاذات آن باشند. | باقلاّنی از آن [[کشیش]] پرسید: اگر ماه گرفته شود همه مردم روی زمین آن را میبینند یا کسانی که در محاذات آن باشند؟ کشیش گفت: فقط کسانی میبینند که در محاذات آن باشند. | ||
خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
از میان انبوه شاگردان باقلانی باید اینان را نام برد: | از میان انبوه شاگردان باقلانی باید اینان را نام برد: | ||
#ابوذر هروی که کلام اشعری را از باقلانی فراگرفت و آن را در [[حجاز]] منتشر کرد | # ابوذر هروی که کلام اشعری را از باقلانی فراگرفت و آن را در [[حجاز]] منتشر کرد | ||
#قاضی ابومحمد عبدالوهاب بن نصر بغدادی مالکی | # قاضی ابومحمد عبدالوهاب بن نصر بغدادی مالکی | ||
#ابوعمران فاسی | # ابوعمران فاسی | ||
#محمد بن علی بن حسن شافعی رؤاسی | # محمد بن علی بن حسن شافعی رؤاسی | ||
#قاضی ابوجعفر سمنانی که مهمترین شاگرد باقلانی بود | # قاضی ابوجعفر سمنانی که مهمترین شاگرد باقلانی بود | ||
#ابوطاهر واعظ، معروف به ابن انباری که در قیروان کلام اشعری را گسترش داد | # ابوطاهر واعظ، معروف به ابن انباری که در قیروان کلام اشعری را گسترش داد | ||
#ابوعبدالله ازدی که در [[دمشق]] از سوی باقلانی کلام اشعری را تدریس میکرد و سپس به [[مغرب]] رفت و در قیروان درگذشت | # ابوعبدالله ازدی که در [[دمشق]] از سوی باقلانی کلام اشعری را تدریس میکرد و سپس به [[مغرب]] رفت و در قیروان درگذشت | ||
#قاضی ابومحمد عبدالله، معروف به ابن لبان اصفهانی | # قاضی ابومحمد عبدالله، معروف به ابن لبان اصفهانی | ||
#ابوالحسن رافع بن نصر بغدادی | # ابوالحسن رافع بن نصر بغدادی | ||
#ابوحاتم قزوینی | # ابوحاتم قزوینی | ||
#ابن معتمر رقّی | # ابن معتمر رقّی | ||
اینان به عنوان شاگردان باقلانی و مروجان اندیشه اشعری آن را در پهنهای از خراسان تا مغرب سرزمینهای اسلامی توسعه دادند. در واقع باید گفت که با کوشش باقلانی و شاگردانش، به تدریج اعتزال در بغداد و در دیگر نقاط از رونق افتاد. | اینان به عنوان شاگردان باقلانی و مروجان اندیشه اشعری آن را در پهنهای از خراسان تا مغرب سرزمینهای اسلامی توسعه دادند. در واقع باید گفت که با کوشش باقلانی و شاگردانش، به تدریج اعتزال در بغداد و در دیگر نقاط از رونق افتاد. | ||
خط ۱۸۰: | خط ۱۸۰: | ||
از مناظرات او با این دانشمندان گزارشهایی در دست است: | از مناظرات او با این دانشمندان گزارشهایی در دست است: | ||
#ابوالحسن احدب معتزلی (د ۳۷۰ق/۹۸۰م) در محضر عضدالدوله | # ابوالحسن احدب معتزلی (د ۳۷۰ق/۹۸۰م) در محضر عضدالدوله | ||
#ابواسحاق نصیبینی معتزلی در محضر عضدالدوله | # ابواسحاق نصیبینی معتزلی در محضر عضدالدوله | ||
#ابوالقاسم بستی | # ابوالقاسم بستی | ||
#متکلمان مسیحی در دربار امپراتور [[بیزانس]] | # متکلمان مسیحی در دربار امپراتور [[بیزانس]] | ||
#[[شیخ مفید]] متکلم برجسته امامی. | # [[شیخ مفید]] متکلم برجسته امامی. | ||
=مرگ ابوبکر باقلانی= | =مرگ ابوبکر باقلانی= | ||
خط ۱۹۳: | خط ۱۹۳: | ||
[http://drmostafavi.blogfa.com/post/3217 برگرفته از سایت ابوبکر باقلانی - علوم قرآن و حدیث] | [http://drmostafavi.blogfa.com/post/3217 برگرفته از سایت ابوبکر باقلانی - علوم قرآن و حدیث] | ||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان اهل سنت]] | [[رده:عالمان اهل سنت]] |