احزاب سیاسی شیعه در افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:')
جز (تمیزکاری)
خط ۴: خط ۴:
=حزب حرکت اسلامی=
=حزب حرکت اسلامی=
   
   
از احزاب مجاهدین افغانستان می‌باشد. این حزب در فروردین (برج حمل) سال ۱۳۵۷ توسط جمعی از روحانیان [[شیعه]] افغانستان مقیم [[حوزه علمیه قم]] به رهبری [[آصف محسنی]] برای مبارزه با حکومت افغانستان تشکیل شد. حرکت اسلامی تنها جریان مهم شیعه مجاهدین افغانستان بود که حاضر نشد به حزب وحدت اسلامی افغانستان هزاره‌ها بپیوندد. حزب حرکت اسلامی مجموعه‌ای از گروه‌های کوچکی چون: دفاع از محراب، ملت، [[تشیع]]، و [[قرآن]] و عترت و روحانیت مبارز، سازمان آزادی، ندای عدالت و… بود.[۱] رهبری آن در ابتدا آصف محسنی،سید محمد علی جاوید رئیس شورای مرکزی و شهید غلامحسن کاشفی مسئول نظامی سید حسین انوری و سید اسدالله مسرور از فرمانده های قدر و بزرگ این حزب بود .
از احزاب مجاهدین افغانستان می‌باشد. این حزب در فروردین (برج حمل) سال ۱۳۵۷ توسط جمعی از روحانیان [[شیعه]] افغانستان مقیم [[حوزه علمیه قم]] به رهبری [[آصف محسنی]] برای مبارزه با حکومت افغانستان تشکیل شد. حرکت اسلامی تنها جریان مهم شیعه مجاهدین افغانستان بود که حاضر نشد به حزب وحدت اسلامی افغانستان هزاره‌ها بپیوندد. حزب حرکت اسلامی مجموعه‌ای از گروه‌های کوچکی چون: دفاع از محراب، ملت، [[تشیع]]، و [[قرآن]] و عترت و روحانیت مبارز، سازمان آزادی، ندای عدالت و… بود. [۱] رهبری آن در ابتدا آصف محسنی، سید محمد علی جاوید رئیس شورای مرکزی و شهید غلامحسن کاشفی مسئول نظامی سید حسین انوری و سید اسدالله مسرور از فرمانده های قدر و بزرگ این حزب بود.


با وجودی ماهیت [[شیعی]] حزب حرکت اسلامی این حزب بعدها به سبب برخی سیاستهای [[ایران]] در امور افغانستان به [[پاکستان]] کوچید. این حزب در دوران حکومت [[طالبان]] به ائتلاف شمال پیوست.
با وجودی ماهیت [[شیعی]] حزب حرکت اسلامی این حزب بعدها به سبب برخی سیاستهای [[ایران]] در امور افغانستان به [[پاکستان]] کوچید. این حزب در دوران حکومت [[طالبان]] به ائتلاف شمال پیوست.


==کارکرد==
== کارکرد ==


حزب حرکت اسلامی افغانستان در مرحله اول در افغانستان و خارج از افغانستان پیش رفت طوریکه صدها پایگاه نظامی در افغانستان و خارج از افغانستان داشت و این پایگاه‌ها در مقابل ارتش شوروی سابق مبارزه می‌کردند و پیروزی‌های زیادی را بدست آوردند.
حزب حرکت اسلامی افغانستان در مرحله اول در افغانستان و خارج از افغانستان پیش رفت طوریکه صدها پایگاه نظامی در افغانستان و خارج از افغانستان داشت و این پایگاه‌ها در مقابل ارتش شوروی سابق مبارزه می‌کردند و پیروزی‌های زیادی را بدست آوردند.
خط ۱۴: خط ۱۴:
حزب حرکت اسلامی در بُعد نظامی بیش از ۱۰۰ پایگاه نظامی در ۱۹ ولایت (استان) افغانستان ایجاد نموده و ده‌ها هزار نیروی مسلح را علیه قوای شوروی سابق سازماندهی و رهبری کرد.
حزب حرکت اسلامی در بُعد نظامی بیش از ۱۰۰ پایگاه نظامی در ۱۹ ولایت (استان) افغانستان ایجاد نموده و ده‌ها هزار نیروی مسلح را علیه قوای شوروی سابق سازماندهی و رهبری کرد.


==وضعیت کنونی==
== وضعیت کنونی ==


در سال ۱۳۸۴ محسنی از رهبری این حزب کناره گرفت و سید محمدعلی جاوید به عنوان رهبر این حزب انتخاب شد و فعلا این این حزب به نام حزب حرکت اسلامی آزاد افغانستان در وزارت عدلیه ثبت می باشد<ref>[https://afghankelkin.com/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7/ سایت افغان]</ref> <ref>[https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2009/07/090718_a-af-election-political-parties سایت بی بی سی]</ref>. حزب حرکت اسلامی افغانستان در حال حاضر از لحاظ تشکیلاتی دارای سه بخش عمده و اساسی می‌باشد:
در سال ۱۳۸۴ محسنی از رهبری این حزب کناره گرفت و سید محمدعلی جاوید به عنوان رهبر این حزب انتخاب شد و فعلا این این حزب به نام حزب حرکت اسلامی آزاد افغانستان در وزارت عدلیه ثبت می باشد<ref>[https://afghankelkin.com/%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7/ سایت افغان]</ref> <ref>[https://www.bbc.com/persian/afghanistan/2009/07/090718_a-af-election-political-parties سایت بی بی سی]</ref>. حزب حرکت اسلامی افغانستان در حال حاضر از لحاظ تشکیلاتی دارای سه بخش عمده و اساسی می‌باشد:


==رهبری==
== رهبری ==


شورای اجرایی حزب حرکت اسلامی افغانستان
شورای اجرایی حزب حرکت اسلامی افغانستان
خط ۲۷: خط ۲۷:
در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و این حزب هم‌اکنون در فراز و فرودهای سیاست این کشور به عنوان یک جریان سیاسی تأثیرگذار دخیل است. اعضای ارشد این حزب دکتر صادق مدبر، محمدنور اکبری، محمدهاشم مهدوی، محمدعلی اخلاقی، صفورا ایلخانی، احمدحسین سنگردوست، محمد فیاض ارزگانی، سید حسین رزمجو، سید محمد سعیدی و محمد هاشم مهدوی هستند.
در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و این حزب هم‌اکنون در فراز و فرودهای سیاست این کشور به عنوان یک جریان سیاسی تأثیرگذار دخیل است. اعضای ارشد این حزب دکتر صادق مدبر، محمدنور اکبری، محمدهاشم مهدوی، محمدعلی اخلاقی، صفورا ایلخانی، احمدحسین سنگردوست، محمد فیاض ارزگانی، سید حسین رزمجو، سید محمد سعیدی و محمد هاشم مهدوی هستند.


==شعار محوری حزب انسجام ملی افغانستان==
== شعار محوری حزب انسجام ملی افغانستان ==


شعار محوری حزب انسجام ملی افغانستان «وحدت ملی، عدالت اجتماعی و دمکراسی» است.
شعار محوری حزب انسجام ملی افغانستان «وحدت ملی، عدالت اجتماعی و دمکراسی» است.


==ساختار تشکیلاتی حزب انسجام ملی افغانستان==
== ساختار تشکیلاتی حزب انسجام ملی افغانستان ==


حزب انسجام ملی افغانستان دارای ساختار تشکیلاتی ذیل است:
حزب انسجام ملی افغانستان دارای ساختار تشکیلاتی ذیل است:
خط ۴۲: خط ۴۲:
بر بنیاد اساس‌نامه حزب انسجام ملی افغانستان رئیس شورای رهبری حزب، هم‌زمان رئیس مجمع عمومی و رئیس شورای مرکزی نیز است.
بر بنیاد اساس‌نامه حزب انسجام ملی افغانستان رئیس شورای رهبری حزب، هم‌زمان رئیس مجمع عمومی و رئیس شورای مرکزی نیز است.


==نشریات==
== نشریات ==


دفتر مطبوعاتی حزب انسجام ملی افغانستان در سال ۱۳۸۹ پایه‌گذاری شد که دارای یک هفته‌نامه و یک ویبگاه بنام «انسجام» است. هفته‌نامه «انسجام» در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد. نخستین مدیرمسئول آن دین‌محمد جاوید بود و اکنون محمد مهدی مصباح است.
دفتر مطبوعاتی حزب انسجام ملی افغانستان در سال ۱۳۸۹ پایه‌گذاری شد که دارای یک هفته‌نامه و یک ویبگاه بنام «انسجام» است. هفته‌نامه «انسجام» در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد. نخستین مدیرمسئول آن دین‌محمد جاوید بود و اکنون محمد مهدی مصباح است.


==حضور در انتخابات‌ها==
== حضور در انتخابات‌ها ==


حزب انسجام ملی افغانستان در دومین انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۸ از کاندیداتوری [[حامد کرزی]] حمایت کرد.
حزب انسجام ملی افغانستان در دومین انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۸ از کاندیداتوری [[حامد کرزی]] حمایت کرد.
خط ۵۴: خط ۵۴:
همچنین حزب انسجام ملی افغانستان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۳ در نخست از کاندیداتوری عبدالقیوم کرزی، سپس از نامزدی زلمی رسول و در نهایت از عبدالله عبدالله حمایت کرد.
همچنین حزب انسجام ملی افغانستان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۳ در نخست از کاندیداتوری عبدالقیوم کرزی، سپس از نامزدی زلمی رسول و در نهایت از عبدالله عبدالله حمایت کرد.


==تشکیل ائتلاف‌های سیاسی==
== تشکیل ائتلاف‌های سیاسی ==


حزب انسجام ملی افغانستان در سال ۱۳۹۲ و در آستانه سومین انتخابات ریاست‌جمهوری به همراه چندین حزب سیاسی و شخصیت‌های مستقل «جبهه ملی اعتماد» را پایه‌گذاری کرد.
حزب انسجام ملی افغانستان در سال ۱۳۹۲ و در آستانه سومین انتخابات ریاست‌جمهوری به همراه چندین حزب سیاسی و شخصیت‌های مستقل «جبهه ملی اعتماد» را پایه‌گذاری کرد.
خط ۶۶: خط ۶۶:
افراد معروف این حزب پیش از انشعابات عبدالعلی مزاری، محمد محقق، کریم خلیلی، محمد اکبری قربان علی عرفانی، صادقی نیلی، سید عبدالحمید سجادی، میرحسین صادقی پروانی و سید محمد امین سجادی بودند.
افراد معروف این حزب پیش از انشعابات عبدالعلی مزاری، محمد محقق، کریم خلیلی، محمد اکبری قربان علی عرفانی، صادقی نیلی، سید عبدالحمید سجادی، میرحسین صادقی پروانی و سید محمد امین سجادی بودند.


==پیشینه==
== پیشینه ==


به دنبال فروپاشی دولت طرفدار شوروی کابل در هزاره جات در سال ۱۹۷۹، این منطقه تحت کنترل شورای انقلاب قرار گرفت، یک سازمان در سرتاسر منطقه که با عجله تشکیل شده بود به زودی توسط چندین گروه جدید اسلامگرای رادیکال که درگیر قدرتهای بی پایان و مبارزات ایدئولوژیک بودند، به چالش کشیده شد و سرنگون شد. با این وجود این گروه‌ها غیر خشونتی بودند و گروه‌های مختلف هنوز نیروهای اتحاد جماهیر شوروی را هدف قرار می‌دادند. جنگ‌ها و درگیری‌ها با شور و حرارت شدید ایدئولوژیکی علیه نیروهای اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی آغاز شد. با این حال، هیچ‌یک از سازمان‌ها نتوانستند نتیجه کنترل سیاسی هزاره جات را به نفع خود تعیین کنند.
به دنبال فروپاشی دولت طرفدار شوروی کابل در هزاره جات در سال ۱۹۷۹، این منطقه تحت کنترل شورای انقلاب قرار گرفت، یک سازمان در سرتاسر منطقه که با عجله تشکیل شده بود به زودی توسط چندین گروه جدید اسلامگرای رادیکال که درگیر قدرتهای بی پایان و مبارزات ایدئولوژیک بودند، به چالش کشیده شد و سرنگون شد. با این وجود این گروه‌ها غیر خشونتی بودند و گروه‌های مختلف هنوز نیروهای اتحاد جماهیر شوروی را هدف قرار می‌دادند. جنگ‌ها و درگیری‌ها با شور و حرارت شدید ایدئولوژیکی علیه نیروهای اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی آغاز شد. با این حال، هیچ‌یک از سازمان‌ها نتوانستند نتیجه کنترل سیاسی هزاره جات را به نفع خود تعیین کنند.


در اواسط نیمه دوم دهه ۱۹۸۰، بن‌بست کامل در منطقه در حال ظهور بود و هر سازمان در جیب‌های خاص قلمرو محدود بود. در نتیجه، تمایل قاطع به تغییر هم توسط روستاییان و هم رهبران ارشد سازمان‌ها برای اتحاد احساس می‌شد.چندین تلاش برای ایجاد صلح و اطمینان از ثبات به شکست انجامید. اتحادها و ائتلاف‌ها ساخته و منحل شدند مهمترین و مؤثرترین آنها شورای انقلاب بود، اتحادی متشکل از هشت سازمان اصلی که در سال ۱۹۸۵ در تهران تشکیل شد. این مؤثرترین تلاش برای دستیابی به وحدت عمل توسط رهبران سازمانها برای تبدیل شدن به یک اتحاد بود، پیشینه مهم تشکیل حزب وحدت. با این حال، در حالی که این اتحاد صدای سیاسی مشترکی را برای مجاهدین هزاره در مذاکرات و چانه زنی با سازمان‌های سنی مستقر در پیشاور پاکستان فراهم کرد، اما نتوانست با اصطکاک‌های ایدئولوژیک بی وقفه در حزب مقابله کند.
در اواسط نیمه دوم دهه ۱۹۸۰، بن‌بست کامل در منطقه در حال ظهور بود و هر سازمان در جیب‌های خاص قلمرو محدود بود. در نتیجه، تمایل قاطع به تغییر هم توسط روستاییان و هم رهبران ارشد سازمان‌ها برای اتحاد احساس می‌شد. چندین تلاش برای ایجاد صلح و اطمینان از ثبات به شکست انجامید. اتحادها و ائتلاف‌ها ساخته و منحل شدند مهمترین و مؤثرترین آنها شورای انقلاب بود، اتحادی متشکل از هشت سازمان اصلی که در سال ۱۹۸۵ در تهران تشکیل شد. این مؤثرترین تلاش برای دستیابی به وحدت عمل توسط رهبران سازمانها برای تبدیل شدن به یک اتحاد بود، پیشینه مهم تشکیل حزب وحدت. با این حال، در حالی که این اتحاد صدای سیاسی مشترکی را برای مجاهدین هزاره در مذاکرات و چانه زنی با سازمان‌های سنی مستقر در پیشاور پاکستان فراهم کرد، اما نتوانست با اصطکاک‌های ایدئولوژیک بی وقفه در حزب مقابله کند.


برای ایجاد ثبات در منطقه یک حرکت رادیکال تر لازم بود.با اعلام عقب‌نشینی شوروی در ژانویه ۱۹۸۸، اعتقاد بر این بود که فروپاشی دولت کابل قریب‌الوقوع است و تغییر شکل چشمگیری از صف بندی‌های سیاسی در دست ساخت است. این در حالی اتفاق می‌افتاد که دولت کابل و حزب حاکم حزب دموکراتیک خلق (PDPA) رقابت‌های شدید جناحی و قومی را تجربه می‌کردند. کاهش ایمان به آینده دولت ظهور صف بندی‌های سیاسی جدید را عمدتاً بین اعضای همان گروه‌های قومی تسهیل کرد و شکاف ایدئولوژیک بین مجاهدین و مقامات PDPA را از بین برد. در این میان، مذاکرات در مورد تشکیل دولت موقت به رهبری سازمانهای سنی مستقر در پیشاور، اتحاد هزاره مستقر در تهران را مستثنی کرد.  
برای ایجاد ثبات در منطقه یک حرکت رادیکال تر لازم بود. با اعلام عقب‌نشینی شوروی در ژانویه ۱۹۸۸، اعتقاد بر این بود که فروپاشی دولت کابل قریب‌الوقوع است و تغییر شکل چشمگیری از صف بندی‌های سیاسی در دست ساخت است. این در حالی اتفاق می‌افتاد که دولت کابل و حزب حاکم حزب دموکراتیک خلق (PDPA) رقابت‌های شدید جناحی و قومی را تجربه می‌کردند. کاهش ایمان به آینده دولت ظهور صف بندی‌های سیاسی جدید را عمدتاً بین اعضای همان گروه‌های قومی تسهیل کرد و شکاف ایدئولوژیک بین مجاهدین و مقامات PDPA را از بین برد. در این میان، مذاکرات در مورد تشکیل دولت موقت به رهبری سازمانهای سنی مستقر در پیشاور، اتحاد هزاره مستقر در تهران را مستثنی کرد.  
تأثیر ترکیبی این تحولات در میان سازمانهای هزاره آگاهی بیشتر از نیاز به یک مذاکره جمعی و قاطعانه تر با همتایان اهل سنت خود در صورت جدی گرفتن است. در برابر این زمینه بود که تقاضای رادیکال تر اتحاد و ادغام کلیه سازمانهای سیاسی-نظامی موجود در یک حزب واحد بر سیاست‌های منطقه حاکم شد. جلسات متعددی در سراسر منطقه برگزار شد که در آن ماهیت و ترکیب حزب جدید و نقش سازمانهای موجود در آن به‌طور گسترده مورد بحث قرار گرفت. در اوت ۱۹۸۸، مرکز استان بامیان به دست مجاهدان هزاره افتاد. این امر تشکیل سازمان منطقه ای را بیشتر تسهیل و تشویق می‌کند. عملیاتی که منجر به فروپاشی دولت در این شهرک شد به‌طور مشترک توسط نیروهای مختلف مجاهدین در منطقه انجام شد. سازمان نصر (سازمان پیروزی) نقشی محوری و هماهنگی در حمله داشت. این پیشرفت به‌طور کامل از بین بردن هرگونه حضور دولت کابل در کل منطقه هزاره جات بود.
تأثیر ترکیبی این تحولات در میان سازمانهای هزاره آگاهی بیشتر از نیاز به یک مذاکره جمعی و قاطعانه تر با همتایان اهل سنت خود در صورت جدی گرفتن است. در برابر این زمینه بود که تقاضای رادیکال تر اتحاد و ادغام کلیه سازمانهای سیاسی-نظامی موجود در یک حزب واحد بر سیاست‌های منطقه حاکم شد. جلسات متعددی در سراسر منطقه برگزار شد که در آن ماهیت و ترکیب حزب جدید و نقش سازمانهای موجود در آن به‌طور گسترده مورد بحث قرار گرفت. در اوت ۱۹۸۸، مرکز استان بامیان به دست مجاهدان هزاره افتاد. این امر تشکیل سازمان منطقه ای را بیشتر تسهیل و تشویق می‌کند. عملیاتی که منجر به فروپاشی دولت در این شهرک شد به‌طور مشترک توسط نیروهای مختلف مجاهدین در منطقه انجام شد. سازمان نصر (سازمان پیروزی) نقشی محوری و هماهنگی در حمله داشت. این پیشرفت به‌طور کامل از بین بردن هرگونه حضور دولت کابل در کل منطقه هزاره جات بود.


خط ۷۹: خط ۷۹:
رهبران این سازمان پس از تشکیل، با چالش متقاعد کردن نمایندگان خود در شورای ائتلاف با مقامات دولت ایران روبرو شدند، زیرا آنها در کار با ائتلاف احزاب جداگانه در تهران راحت تر بودند. تکه‌تکه شدن مجاهدین هزاره به ایرانیان اهرم مؤثری برای کنترل سازمانهای کوچک داده بود که غالباً به مقامات مختلف مذهبی و نهادهای دولتی در ایران گره خورده بودند. ایرانیان می‌ترسیدند که یک حزب واحد مستقر در افغانستان می‌تواند به معنای از دست دادن کنترل آنها بر جنبش باشد. بعلاوه، گفتمان قومی فزاینده آشکار در درون حزب توسط مقامات ایرانی که سالها سعی در ترویج اسلام‌گرایی سیاسی پان شیعی تر در دوره جهاد داشتند، نامطلوب دیده می‌شد. حسین ابراهیمی، نماینده ولی فقیه ایران علی خامنه ای در امور افغانستان در آن زمان، ادعا می‌کرد که برای حفظ نفوذ خود سعی در جلوگیری از تشکیل حزب وحدت داشته‌است. سرانجام، پس از تشکیل حزب، ایرانیان تصمیم گرفتند که با آن کار کنند و در همان روزهای اولیه تأسیس از آن حمایت کردند. اما، همان‌طور که روند بعدی تحولات سیاسی (در زیر بحث می‌شود) نشان می‌دهد، این حزب قرار بود یک استراتژی سیاسی نسبتاً مستقل را دنبال کند، که اغلب در تضاد با سیاست‌ها و منافع ایران در کشور است.
رهبران این سازمان پس از تشکیل، با چالش متقاعد کردن نمایندگان خود در شورای ائتلاف با مقامات دولت ایران روبرو شدند، زیرا آنها در کار با ائتلاف احزاب جداگانه در تهران راحت تر بودند. تکه‌تکه شدن مجاهدین هزاره به ایرانیان اهرم مؤثری برای کنترل سازمانهای کوچک داده بود که غالباً به مقامات مختلف مذهبی و نهادهای دولتی در ایران گره خورده بودند. ایرانیان می‌ترسیدند که یک حزب واحد مستقر در افغانستان می‌تواند به معنای از دست دادن کنترل آنها بر جنبش باشد. بعلاوه، گفتمان قومی فزاینده آشکار در درون حزب توسط مقامات ایرانی که سالها سعی در ترویج اسلام‌گرایی سیاسی پان شیعی تر در دوره جهاد داشتند، نامطلوب دیده می‌شد. حسین ابراهیمی، نماینده ولی فقیه ایران علی خامنه ای در امور افغانستان در آن زمان، ادعا می‌کرد که برای حفظ نفوذ خود سعی در جلوگیری از تشکیل حزب وحدت داشته‌است. سرانجام، پس از تشکیل حزب، ایرانیان تصمیم گرفتند که با آن کار کنند و در همان روزهای اولیه تأسیس از آن حمایت کردند. اما، همان‌طور که روند بعدی تحولات سیاسی (در زیر بحث می‌شود) نشان می‌دهد، این حزب قرار بود یک استراتژی سیاسی نسبتاً مستقل را دنبال کند، که اغلب در تضاد با سیاست‌ها و منافع ایران در کشور است.


==سیاست==
== سیاست ==


استراتژی ایجاد [[حکومت اسلامی]] و ترویج اخوت دینی حزب وحدت به‌سرعت با مشکلاتی روبرو شد. موضع حزب وحدت به عنوان پشتیبان مجاهدین هزاره مورد استقبال همتایان [[سنی]] خود در پیشاور قرار نگرفت و باعث شد از مذاکرات تشکیل دولت مجاهدین در کابل که تحت تسلط سنی‌ها بودند، کنار گذاشته شود. احزاب بنیادگرای سنی یک چهارم سهم قدرت را که به حزب وحدت تعلق می‌گرفت نادیده گرفتند و ادعا کردند که هزاره‌های افغانستان به‌عنوان یک جامعه قابل‌توجه به‌حساب نمی‌آیند و مستحق حضور در روند مذاکرات نمی‌باشند. به‌همین منظور حزب وحدت هیئتی به پیشاور اعزام نمود تا درمورد ورود حزب به این روند مذاکره کند اما هیئت به‌طور ناامیدکننده‌ای به بامیان بازگشت؛ بنابراین حزب وحدت طی جلسه شورای مرکزی خود در بامیان به ریاست عبدالعلی مزاری، تصمیم گرفت در سیاست‌هایش تجدید نظر کند و استراتژی سیاسی جدیدی را مطرح کرد.
استراتژی ایجاد [[حکومت اسلامی]] و ترویج اخوت دینی حزب وحدت به‌سرعت با مشکلاتی روبرو شد. موضع حزب وحدت به عنوان پشتیبان مجاهدین هزاره مورد استقبال همتایان [[سنی]] خود در پیشاور قرار نگرفت و باعث شد از مذاکرات تشکیل دولت مجاهدین در کابل که تحت تسلط سنی‌ها بودند، کنار گذاشته شود. احزاب بنیادگرای سنی یک چهارم سهم قدرت را که به حزب وحدت تعلق می‌گرفت نادیده گرفتند و ادعا کردند که هزاره‌های افغانستان به‌عنوان یک جامعه قابل‌توجه به‌حساب نمی‌آیند و مستحق حضور در روند مذاکرات نمی‌باشند. به‌همین منظور حزب وحدت هیئتی به پیشاور اعزام نمود تا درمورد ورود حزب به این روند مذاکره کند اما هیئت به‌طور ناامیدکننده‌ای به بامیان بازگشت؛ بنابراین حزب وحدت طی جلسه شورای مرکزی خود در بامیان به ریاست عبدالعلی مزاری، تصمیم گرفت در سیاست‌هایش تجدید نظر کند و استراتژی سیاسی جدیدی را مطرح کرد.
خط ۸۵: خط ۸۵:
این سیاست جدید که طی سه روز مشورت شورای مرکزی حزب در بامیان طرح گردید قرار زیر می‌باشد:
این سیاست جدید که طی سه روز مشورت شورای مرکزی حزب در بامیان طرح گردید قرار زیر می‌باشد:


===ایجاد اتحادی از جوامع قومی و محروم تاریخی افغانستان===
=== ایجاد اتحادی از جوامع قومی و محروم تاریخی افغانستان ===


این استراتژی جدید سیاست پیگیری و کنترل ولایات توسط فرماندهان نظامی را شامل می‌شد که بسیار بهتر بود از مذاکره با سران جهادی در پیشاور. حزب برای پیوستن یا حمایت از اتحاد جدید با فرماندهان نظامی و بزرگان قومی ولایات مختلف به تماس می‌شد و استراتژی‌اش را ازطریق هیئت‌ها و نمایندگان مختلف سیاسی و نظامی تبلیغ می‌کرد. در نتیجه، پنجاه هیئت به‌مناطق مختلف کشور به‌خصوص دره پنجشیر و ولایات شمالی کشور مانند بلخ که عمدتاً مناطق تاجیک‌نشین بودند، اعزام گردید. اعضای هیئت‌ها وظیفه داشتند برمبنای این استراتژی، علایق سیاسی مشترک را برای چانه‌زنی جمعی بر سر حقوق اقلیت‌ها در ترتیبات سیاسی آینده بررسی کنند.هیئت‌های دره پنجشیر و ولایات شمالی کشور موفق شدند توافق‌نامه‌های سیاسی مهمی را با مسعود و دوستم امضا کنند. در مذاکرات اخیر حزب وحدت که در ولسوالی جبل‌السراج ولایت پروان انجام شد، دوطرف توافق‌نامه‌ای جبل‌السراج را در آوریل ۱۹۹۲ امضا کردند. در این توافق‌نامه مسعود به‌عنوان رئیس، محمد محقق از حزب وحدت به‌عنوان معاون و جنرال دوستم به عنوان فرمانده امور نظامی آن انتخاب شدند.
این استراتژی جدید سیاست پیگیری و کنترل ولایات توسط فرماندهان نظامی را شامل می‌شد که بسیار بهتر بود از مذاکره با سران جهادی در پیشاور. حزب برای پیوستن یا حمایت از اتحاد جدید با فرماندهان نظامی و بزرگان قومی ولایات مختلف به تماس می‌شد و استراتژی‌اش را ازطریق هیئت‌ها و نمایندگان مختلف سیاسی و نظامی تبلیغ می‌کرد. در نتیجه، پنجاه هیئت به‌مناطق مختلف کشور به‌خصوص دره پنجشیر و ولایات شمالی کشور مانند بلخ که عمدتاً مناطق تاجیک‌نشین بودند، اعزام گردید. اعضای هیئت‌ها وظیفه داشتند برمبنای این استراتژی، علایق سیاسی مشترک را برای چانه‌زنی جمعی بر سر حقوق اقلیت‌ها در ترتیبات سیاسی آینده بررسی کنند. هیئت‌های دره پنجشیر و ولایات شمالی کشور موفق شدند توافق‌نامه‌های سیاسی مهمی را با مسعود و دوستم امضا کنند. در مذاکرات اخیر حزب وحدت که در ولسوالی جبل‌السراج ولایت پروان انجام شد، دوطرف توافق‌نامه‌ای جبل‌السراج را در آوریل ۱۹۹۲ امضا کردند. در این توافق‌نامه مسعود به‌عنوان رئیس، محمد محقق از حزب وحدت به‌عنوان معاون و جنرال دوستم به عنوان فرمانده امور نظامی آن انتخاب شدند.


اتحاد حزب وحدت مزاری، جنبش اسلامی دوستم و شورای نظار مسعود، هنگام کنترل شهر کابل، فروپاشید. به‌همین ترتیب، ترتیبات سیاسی در میان سازمان‌های مجاهدین سنی نیز از هم پاشید و شهر را به میدان نبرد برای ویران کننده‌ترین و وحشیانه‌ترین درگیری‌ها تبدیل کرد. موقعیت حزب وحدت برای نزدیک به سه سال به‌عنوان بازیگر مهم سیاسی در منطقه تثبیت‌شد. اما تنش‌های درون حزبی با به‌چالش کشیده‌شدن مزاری برای هم‌پیمان شدن با حکمتیار توسط محمد اکبری نیز بالا گرفت.
اتحاد حزب وحدت مزاری، جنبش اسلامی دوستم و شورای نظار مسعود، هنگام کنترل شهر کابل، فروپاشید. به‌همین ترتیب، ترتیبات سیاسی در میان سازمان‌های مجاهدین سنی نیز از هم پاشید و شهر را به میدان نبرد برای ویران کننده‌ترین و وحشیانه‌ترین درگیری‌ها تبدیل کرد. موقعیت حزب وحدت برای نزدیک به سه سال به‌عنوان بازیگر مهم سیاسی در منطقه تثبیت‌شد. اما تنش‌های درون حزبی با به‌چالش کشیده‌شدن مزاری برای هم‌پیمان شدن با حکمتیار توسط محمد اکبری نیز بالا گرفت.
خط ۹۹: خط ۹۹:
این شکاف باعث ایجاد اختلاف سیاسی عمیق و طولانی مدت در میان هزاره‌های افغانستان شد. در حالیکه مزاری و جانشین وی خلیلی پشتیبانی بیشتر هزاره‌ها را بر عهده داشتند، اکبری بیشتر در مخالفت با آنها فعالیت می‌کرد. در پی مرگ مزاری به دست طالبان در مارس ۱۹۹۵، کریم خلیلی به عنوان رهبر جدید حزب انتخاب شد. وی حزب را دوباره سازماندهی کرد، کنترل مناطق هزاره‌نشین را دوباره برقرار کرد و در اتحاد جدیدی به نام شورای عالی دفاع از سرزمین مادری، که بعداً به‌عنوان «اتحاد شمال» شناخته شد، با مسعود و جنبش دوستم در برابر تهدید تازه ظهور طالبان پیوست. در مقابل، اکبری هنگامی که در سپتامبر ۱۹۹۸ کنترل بامیان را به دست گرفت، به طالبان پیوست.
این شکاف باعث ایجاد اختلاف سیاسی عمیق و طولانی مدت در میان هزاره‌های افغانستان شد. در حالیکه مزاری و جانشین وی خلیلی پشتیبانی بیشتر هزاره‌ها را بر عهده داشتند، اکبری بیشتر در مخالفت با آنها فعالیت می‌کرد. در پی مرگ مزاری به دست طالبان در مارس ۱۹۹۵، کریم خلیلی به عنوان رهبر جدید حزب انتخاب شد. وی حزب را دوباره سازماندهی کرد، کنترل مناطق هزاره‌نشین را دوباره برقرار کرد و در اتحاد جدیدی به نام شورای عالی دفاع از سرزمین مادری، که بعداً به‌عنوان «اتحاد شمال» شناخته شد، با مسعود و جنبش دوستم در برابر تهدید تازه ظهور طالبان پیوست. در مقابل، اکبری هنگامی که در سپتامبر ۱۹۹۸ کنترل بامیان را به دست گرفت، به طالبان پیوست.


==انشعاب==
== انشعاب ==


حزب وحدت اسلامی افغانستان در حال حاضر به چند حزب تقسیم شده‌است.
حزب وحدت اسلامی افغانستان در حال حاضر به چند حزب تقسیم شده‌است.
خط ۱۲۴: خط ۱۲۴:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده: افغانستان]]
[[رده:افغانستان]]
[[رده: احزاب]]
[[رده:احزاب]]
۴٬۹۳۳

ویرایش