۴٬۹۳۳
ویرایش
Wikivahdat (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '=منابع=↵{{پانویس رنگی}}↵{{پانویس|2}}↵<references />↵</div>↵↵[[رده: ' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</div>'''جریان و جنبش های اسلامی الجزایر''' بعد از [[استعمار فرانسه]] و انقلاب [[الجزایر]] به شکل گسترده ای در نظام سیاسی [[الجزایر]] نقش خود را ایفا میکنند. مقاله پیش رو | </div>'''جریان و جنبش های اسلامی الجزایر''' بعد از [[استعمار فرانسه]] و انقلاب [[الجزایر]] به شکل گسترده ای در نظام سیاسی [[الجزایر]] نقش خود را ایفا میکنند. مقاله پیش رو درباره شکلگیری جریان های و جنبش های اسلامی در [[الجزایر]] و هچنین تعدادی از مهمترین احزاب مهم سیاسی [[الجزایر]] میباشد. | ||
=اسلام مذهب رسمی الجزایر= | =اسلام مذهب رسمی الجزایر= | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
اکثریت مردم مسلمان این کشور [[سنی]] مذهب و [[مذهب مالکی|مالکی]]اند که در فروع مذهب، تابع نظرات '''مالک''' و در اصول مذهب خود طبق تذکرات [[اشعری|اشعریه]] رفتار مینمایند و در امور سیاسی کاملاً تابع فرامین دولت و حکومت مرکزی الجزایر میباشند.<br> | اکثریت مردم مسلمان این کشور [[سنی]] مذهب و [[مذهب مالکی|مالکی]]اند که در فروع مذهب، تابع نظرات '''مالک''' و در اصول مذهب خود طبق تذکرات [[اشعری|اشعریه]] رفتار مینمایند و در امور سیاسی کاملاً تابع فرامین دولت و حکومت مرکزی الجزایر میباشند.<br> | ||
این فرقه نوعاً از رفتارهای افراطی که حاکم بر نظرات [[سلفیه]] و [[وهابیت|وهابیون]] است فاصله میگیرند و با فرق دیگر اسلامی از جمله [[شیعیان]] با تسامح و تعامل رفتار مینمایند.<br> | این فرقه نوعاً از رفتارهای افراطی که حاکم بر نظرات [[سلفیه]] و [[وهابیت|وهابیون]] است فاصله میگیرند و با فرق دیگر اسلامی از جمله [[شیعیان]] با تسامح و تعامل رفتار مینمایند.<br> | ||
بقیه اهل تسنن، از پیروان [[حنفیه|حنفیاند]] | بقیه اهل تسنن، از پیروان [[حنفیه|حنفیاند]]، از نظر اقلیت مذهبی مسلمان، که از اکثریت برخوردارند، [[اباضیه]] بزرگترین این اقلیت به شمار میروند، آنها از نظر اجرای احکام دینی بسیار مقید و در انجام آن شدت بیشتری نسبت به دیگر افراد مسلمان به خرج میدهند. در این کشور همچنین چند کلیسا و پیروان مذاهب '''کاتولیک رم''' فعالیت دارند، | ||
=استعمار و اشغال فرانسه= | =استعمار و اشغال فرانسه= | ||
مردم مسلمان [[الجزایر]] از آغازین روزهای اشغال کشورشان توسط دولت استعماری [[فرانسه]] مبارزات آشکار و پنهان خود را آغاز کردند.<br> | مردم مسلمان [[الجزایر]] از آغازین روزهای اشغال کشورشان توسط دولت استعماری [[فرانسه]] مبارزات آشکار و پنهان خود را آغاز کردند.<br> | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
<ref>Historical Dictionary of Islamic fundamentalism, p23</ref><br> | <ref>Historical Dictionary of Islamic fundamentalism, p23</ref><br> | ||
قدیمیترین قیام علیه استعمار در [[الجزایر]] منتسب به «[[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]]» است. [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]]، فرزند '''امیر محیالدین''' بود که خود از نواده '''مرابطون''' بود.معنی لغوی «'''المرابطون'''» به معنی قراولانی است که اسبان خود را در سرحدات بلاد حضم حاضر نگه میدارند و اصطلاحاً به آنها مروجین ایمان میگفتند. | قدیمیترین قیام علیه استعمار در [[الجزایر]] منتسب به «[[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]]» است. [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]]، فرزند '''امیر محیالدین''' بود که خود از نواده '''مرابطون''' بود. معنی لغوی «'''المرابطون'''» به معنی قراولانی است که اسبان خود را در سرحدات بلاد حضم حاضر نگه میدارند و اصطلاحاً به آنها مروجین ایمان میگفتند. | ||
=امیر عبدالقادر اسطوره مبارز علیه استعمار= | =امیر عبدالقادر اسطوره مبارز علیه استعمار= | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
طبق قراردادی جز چند بندر و بخشی از نوار ساحلی بقیه [[الجزایر]] را به او سپرد (28 مه 1837) ولی [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] به گرفتن چند شهر قانع نشد و در 18 نوامبر 1839 بار دیگر به [[فرانسه]] اعلان جنگ داد.<br> | طبق قراردادی جز چند بندر و بخشی از نوار ساحلی بقیه [[الجزایر]] را به او سپرد (28 مه 1837) ولی [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] به گرفتن چند شهر قانع نشد و در 18 نوامبر 1839 بار دیگر به [[فرانسه]] اعلان جنگ داد.<br> | ||
دولت [[فرانسه]] نیز سپاهی به فرماندهی ژنرال «بوژو» به جنگ ا[[امیر عبدالقادر جزایری|میرعبدالقادر]] فرستاد.<br> | دولت [[فرانسه]] نیز سپاهی به فرماندهی ژنرال «بوژو» به جنگ ا[[امیر عبدالقادر جزایری|میرعبدالقادر]] فرستاد.<br> | ||
به رغم آنکه | به رغم آنکه '''محمدثانی''' پادشاه [[مراکش]] قول مساعدت به [[امیر عبدالقادر جزایری|عبدالقادر]] داده بود، به علت آنکه [[فرانسه|فرانسویان]] بند طنجه را گلوله باران کردند، پادشاه [[مراکش]] برای حفظ تاج و تخت خویش از کمک به [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] خودداری کرد. | ||
<ref>فراز وفرودهای یک انقلاب"، باشگاه اندیشه به آدرس اینترنتی: | <ref>فراز وفرودهای یک انقلاب"، باشگاه اندیشه به آدرس اینترنتی: | ||
http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/31246 (Fri Mar 7 23:52:52 2013)</ref><br> | http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/31246 (Fri Mar 7 23:52:52 2013)</ref><br> | ||
نتیجه این امر سبب شکست [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] در 1845 شد.[[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] یک بار دیگر در 1847 دچار شکست شد و [[فرانسه|فرانسویان]] او را دستگیر و به [[دمشق]] واقع در [[سوریه]] تبعید کردند.<br> | نتیجه این امر سبب شکست [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] در 1845 شد. [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] یک بار دیگر در 1847 دچار شکست شد و [[فرانسه|فرانسویان]] او را دستگیر و به [[دمشق]] واقع در [[سوریه]] تبعید کردند.<br> | ||
[[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] سرانجام در 1883 در 75 سالگی در [[دمشق]] وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر]] در '''1966''' | [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] سرانجام در 1883 در 75 سالگی در [[دمشق]] وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر]] در '''1966''' برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند. | ||
<ref>http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref> | <ref>http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref> | ||
==جنبش ها بعد امیر عبدالقادر== | == جنبش ها بعد امیر عبدالقادر == | ||
پس از مرگ [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] مبارزات و اعتراضات پراکندهای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «'''امیر خالد'''»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت. <ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبشهای آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref><br> | پس از مرگ [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] مبارزات و اعتراضات پراکندهای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «'''امیر خالد'''»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت. <ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبشهای آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref><br> | ||
بعد از او '''احمد مصالی''' الحاج جنبش استقلالطلبانه مردم [[الجزایر]] را رهبری | بعد از او '''احمد مصالی''' الحاج جنبش استقلالطلبانه مردم [[الجزایر]] را رهبری کرد، او در 1927 در کنگره اتحاد علیه امپریالیسم در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد.<br> | ||
'''احمد مصالی''' | '''احمد مصالی''' سپس در [[الجزایر]] انجمن «'''ستاره شمال آفریقا'''» را با هدف تساوی فرهنگ [[فرانسه|فرانسوی]] و '''عربی''' پایهریزی کرد ولی روانه زندان شد.<br> | ||
اما نخستین انقلاب پس از این دوران طولانی انفعالنسبی، در سال 1324 ه.ش. (1945 م) از شهر '''قسطنطنیه''' یا قسنطنیه | اما نخستین انقلاب پس از این دوران طولانی انفعالنسبی، در سال 1324 ه. ش. (1945 م) از شهر '''قسطنطنیه''' یا قسنطنیه در شمال شرقی [[الجزایر]] آغاز شد.<br> | ||
در این سال که جنگ جهانی دوم در شرف پایان بود مردم [[الجزایر]] که خود را حتیالامکان آماده کسب استقلال کرده بودند قیام کردند، ولی [[فرانسه]] با شدت عمل غیرمنتظره در برابر این قیام ایستاد و '''45000''' | در این سال که جنگ جهانی دوم در شرف پایان بود مردم [[الجزایر]] که خود را حتیالامکان آماده کسب استقلال کرده بودند قیام کردند، ولی [[فرانسه]] با شدت عمل غیرمنتظره در برابر این قیام ایستاد و '''45000''' تن از مردم [[الجزایر]] را کشت. <ref>همان منبع بالا</ref> | ||
=عبدالحمید بن بادیس و نقش پُررنگ در انقلاب الجزایر= | =عبدالحمید بن بادیس و نقش پُررنگ در انقلاب الجزایر= | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:عبدالحمید بادیس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|عبدالحمید بن بادیس ]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:عبدالحمید بادیس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|عبدالحمید بن بادیس]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</div>سالها پس از قیام [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]]، عالِم مذهبی شیخ «[[عبدالحمید بن بادیس]]» به همراه دوستش، شیخ '''بشیر ابراهیمی'''، که او نیز روحانی بود تلاش کردند تا با تشکیل «'''جمعیه العلماء المسلمین'''» رهبری قیام ضداستعماری به دوش بکشند<br> | </div>سالها پس از قیام [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]]، عالِم مذهبی شیخ «[[عبدالحمید بن بادیس]]» به همراه دوستش، شیخ '''بشیر ابراهیمی'''، که او نیز روحانی بود تلاش کردند تا با تشکیل «'''جمعیه العلماء المسلمین'''» رهبری قیام ضداستعماری به دوش بکشند<br> | ||
هر چند مشی این دو به ویژه '''بنبادیس''' بیشتر بر پایه آگاهیبخشی و فعالیتهای فرهنگی استوار بود اما به تدریج به حوزههای سیاسی وارد شد به گونهای برخی از اعضای این گروه با تبعیت از آراء و تفکرات [[ابنتیمیه]] و شاگردان شیخ[[محمد عبده]] همانند '''محمدرشید رضا''' و گروه «'''انصار اصلاحات در جهان اسلام'''» | هر چند مشی این دو به ویژه '''بنبادیس''' بیشتر بر پایه آگاهیبخشی و فعالیتهای فرهنگی استوار بود اما به تدریج به حوزههای سیاسی وارد شد به گونهای برخی از اعضای این گروه با تبعیت از آراء و تفکرات [[ابنتیمیه]] و شاگردان شیخ[[محمد عبده]] همانند '''محمدرشید رضا''' و گروه «'''انصار اصلاحات در جهان اسلام'''» به رهبری «[[شکیب ارسلان]]»، دست به فعالیتهای مسلحانه در [[الجزایر]] زدند. | ||
<ref>حسن سیدسلیمان، اسلام سیاسی در الجزایر، سند چاپ شده در کتاب اسلام در آفریقا (مدثر عبدالرحیم و التیجانی عبدالقادر)، موسسه دارالحکمة للطباعة و النشر المحدوده، خرطوم، 1992 م، ص 79 – 82</ref><br> | <ref>حسن سیدسلیمان، اسلام سیاسی در الجزایر، سند چاپ شده در کتاب اسلام در آفریقا (مدثر عبدالرحیم و التیجانی عبدالقادر)، موسسه دارالحکمة للطباعة و النشر المحدوده، خرطوم، 1992 م، ص 79 – 82</ref><br> | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
زیرا به دنبال قدرت گرفتن انقلابیون و انحصارطلبی ملیگراها در تصمیم قدرت و محدودیتهای بسیار برای نقشآفرینی جریانهای اسلامگرا، بار دیگر جنبشهای اسلامی شکل گرفتند.<br> | زیرا به دنبال قدرت گرفتن انقلابیون و انحصارطلبی ملیگراها در تصمیم قدرت و محدودیتهای بسیار برای نقشآفرینی جریانهای اسلامگرا، بار دیگر جنبشهای اسلامی شکل گرفتند.<br> | ||
با این تفاوت که این بار مبارزه برای بیرون راندن استعمار و به دست آوردن استقلال نبود بلکه تلاش برای جلوگیری از استبداد و حاکم کردن اهداف واقعی انقلاب بود که مهمترین آن را برابری، عدالت اجتماعی و اجرای احکام اسلامی تشکیل میداد.<br> | با این تفاوت که این بار مبارزه برای بیرون راندن استعمار و به دست آوردن استقلال نبود بلکه تلاش برای جلوگیری از استبداد و حاکم کردن اهداف واقعی انقلاب بود که مهمترین آن را برابری، عدالت اجتماعی و اجرای احکام اسلامی تشکیل میداد.<br> | ||
حرکت جدی و سازمانیافته جریانهای اسلامگرا پس از انقلاب از دهه 80 میلادی شکل گرفت که بار عمده آن را | حرکت جدی و سازمانیافته جریانهای اسلامگرا پس از انقلاب از دهه 80 میلادی شکل گرفت که بار عمده آن را احزاب جدید اسلامگرا به دوش کشیدند. | ||
=دلایل شکلگیری جنبش های اسلامی= | =دلایل شکلگیری جنبش های اسلامی= | ||
باید گفت که، مبارزات سیاسی معاصر مردم [[الجزایر]] دو انگیزه اصلی داشته است؛<br> | باید گفت که، مبارزات سیاسی معاصر مردم [[الجزایر]] دو انگیزه اصلی داشته است؛<br> | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
نخستین حرکت انقلابی در این کشور که به نهضت [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] معروف است درست زمانی رخ داد که [[فرانسه|فرانسویها]] اقدام به اشغال این کشور نمودند و عبدالقادر که پیشوایی مذهبی بود دست به قیام زد.<br> | نخستین حرکت انقلابی در این کشور که به نهضت [[امیر عبدالقادر جزایری|امیر عبدالقادر]] معروف است درست زمانی رخ داد که [[فرانسه|فرانسویها]] اقدام به اشغال این کشور نمودند و عبدالقادر که پیشوایی مذهبی بود دست به قیام زد.<br> | ||
عبدالقادر با متحد ساختن قبایل و تأکید بر آموزههای دینی مبارزه با ظلم و نفی سلطه بیگانه قیام خود را برپا کرد، به دنبال او نیز شخصیتهایی چون، [[عبدالحمید بن بادیس|شیخ عبدالحمید بن بادیس]]، «'''امیرخالد الهاشمی'''»، و «[[شکیب ارسلان]]» دست به قیام و مخالفت با اشغالگران فرانسوی زدند. | عبدالقادر با متحد ساختن قبایل و تأکید بر آموزههای دینی مبارزه با ظلم و نفی سلطه بیگانه قیام خود را برپا کرد، به دنبال او نیز شخصیتهایی چون، [[عبدالحمید بن بادیس|شیخ عبدالحمید بن بادیس]]، «'''امیرخالد الهاشمی'''»، و «[[شکیب ارسلان]]» دست به قیام و مخالفت با اشغالگران فرانسوی زدند. <ref>هادی خسروشاهی، نبرد اسلام در آفریقا، ج 2، چاپ دوم، مرکز مطبوعاتی دارالتبلیغ اسلامی، قم، 1353، ص 45</ref><br> | ||
آنچه واقعیتهای تاریخی انقلاب [[الجزایر]] نشان میدهد این است که در حرکتهای ضداستعماری عامل اصلی و رهبران جنبش همگی متأثر از اسلام بودهاند. جریان اسلامگرا حتی پس از پیروزی انقلاب نیز رهبر اصلی مبارزات در الجزایر بوده است. | آنچه واقعیتهای تاریخی انقلاب [[الجزایر]] نشان میدهد این است که در حرکتهای ضداستعماری عامل اصلی و رهبران جنبش همگی متأثر از اسلام بودهاند. جریان اسلامگرا حتی پس از پیروزی انقلاب نیز رهبر اصلی مبارزات در الجزایر بوده است. | ||
=علت انقلاب توسط اسلامگرایان= | =علت انقلاب توسط اسلامگرایان= | ||
===تاثیر مؤلفههای داخلی الجزایر=== | === تاثیر مؤلفههای داخلی الجزایر === | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:احمد بن بلا.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|احمد بن بلا ]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:احمد بن بلا.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|احمد بن بلا]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
به همین دلیل میتوان مؤلفههای برشمرده شده را اصلیترین دلایل داخلی شکلگیری و تداوم جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] دانست. | به همین دلیل میتوان مؤلفههای برشمرده شده را اصلیترین دلایل داخلی شکلگیری و تداوم جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] دانست. | ||
===تاثیر مؤلفههای خارجی الجزایر=== | === تاثیر مؤلفههای خارجی الجزایر === | ||
نقش عوامل خارجی در نهضتهای اسلامی در [[الجزایر]] را در چند دوره و از چند منظر میتوان مورد توجه قرار داد.<br> | نقش عوامل خارجی در نهضتهای اسلامی در [[الجزایر]] را در چند دوره و از چند منظر میتوان مورد توجه قرار داد.<br> | ||
در نسل اول جنبشهای اسلامی [[الجزایر]] جدای از نقش آفرینی عامل مستقیم خارجی یعنی استعمار به عنوان محرک اصلی، توجه به تأثیرگذاری جریانهای فکری و همچنین تحولات منطقهای و جهانی امری اجتنابناپذیر است.<br> | در نسل اول جنبشهای اسلامی [[الجزایر]] جدای از نقش آفرینی عامل مستقیم خارجی یعنی استعمار به عنوان محرک اصلی، توجه به تأثیرگذاری جریانهای فکری و همچنین تحولات منطقهای و جهانی امری اجتنابناپذیر است.<br> | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
<ref>امیرحسین دهقان، انقلاب خونین در شمال آفریقا، روزنامه اعتماد ملی، 1388/04/14</ref><br> | <ref>امیرحسین دهقان، انقلاب خونین در شمال آفریقا، روزنامه اعتماد ملی، 1388/04/14</ref><br> | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:جبهه آزادی بخش وطنی الجزایر.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|جبهه آزادی بخش ملی ]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:جبهه آزادی بخش وطنی الجزایر.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|جبهه آزادی بخش ملی]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
<ref>به نقل از خبرگزاری فرانسه مورخ سوم دیماه سال 1390</ref><br> | <ref>به نقل از خبرگزاری فرانسه مورخ سوم دیماه سال 1390</ref><br> | ||
در همین باره خبرگزاری رویترز، نوشت: «بهار عربی (بیداری اسلامی)، درهای [[الجزایر]] را به صدا درآورده | در همین باره خبرگزاری رویترز، نوشت: «بهار عربی (بیداری اسلامی)، درهای [[الجزایر]] را به صدا درآورده است، اما مقامات نمیتوانند تصمیم بگیرند که آیا به آن اجازه وارد شدن بدهند و یا مانع آن شوند.<br> | ||
از میان همسایگان شمالی [[تونس]]، تنها [[الجزایر]] از شورشها و اعتراضات در امان مانده است. شورشهایی که در سال گذشته، باعث برکناری رهبران [[تونس]]، [[مصر]]، [[لیبی]] و [[یمن]] شد و اکنون [[سوریه]] با آن درگیر است.» | از میان همسایگان شمالی [[تونس]]، تنها [[الجزایر]] از شورشها و اعتراضات در امان مانده است. شورشهایی که در سال گذشته، باعث برکناری رهبران [[تونس]]، [[مصر]]، [[لیبی]] و [[یمن]] شد و اکنون [[سوریه]] با آن درگیر است.» | ||
<ref>بهار عربی پشت دروازههای الجزایر"، خبرگزاری رویترز، روز سهشنبه 21 فوریه 2012 (2 اسفند 1390)</ref><br> | <ref>بهار عربی پشت دروازههای الجزایر"، خبرگزاری رویترز، روز سهشنبه 21 فوریه 2012 (2 اسفند 1390)</ref><br> | ||
خط ۱۳۹: | خط ۱۳۹: | ||
برای بررسی ریشهها، اصول و اهداف جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبشهای اسلامی در الجزایر را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد.<br> | برای بررسی ریشهها، اصول و اهداف جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبشهای اسلامی در الجزایر را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد.<br> | ||
===1-دوران پیش از انقلاب=== | ===1-دوران پیش از انقلاب === | ||
در این دوران فلسفه شکلگیری جنبشهای اسلامی و به دنبال آن حرکتهای ملیگرایانه متأثر از موضوع استعمار بوده و هدف اصلی همه جنبشهای مردمی اعم از اسلامگرا و ملیگرا کسب استقلال بود.<br> | در این دوران فلسفه شکلگیری جنبشهای اسلامی و به دنبال آن حرکتهای ملیگرایانه متأثر از موضوع استعمار بوده و هدف اصلی همه جنبشهای مردمی اعم از اسلامگرا و ملیگرا کسب استقلال بود.<br> | ||
رهبران اسلامگرا همانند [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] و [[بن بادیس|بنبادیس]] و اسلاف آنها شالوده جریان خود را با آموزههای دینی در آمیخته و در واقع رویکردی مذهبی به معنای عام آن را اتخاذ کردند. شالوده فکری [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] – به عنوان اولین رهبر جنبش اسلامی در [[الجزایر]] – مبتنی بر این بود که اسلام هویت واقعی ملت الجزایر بوده و تنها راه برچیدن استعمار بهرهگیری از آموزههای دین اسلام است. | رهبران اسلامگرا همانند [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] و [[بن بادیس|بنبادیس]] و اسلاف آنها شالوده جریان خود را با آموزههای دینی در آمیخته و در واقع رویکردی مذهبی به معنای عام آن را اتخاذ کردند. شالوده فکری [[امیر عبدالقادر جزایری|امیرعبدالقادر]] – به عنوان اولین رهبر جنبش اسلامی در [[الجزایر]] – مبتنی بر این بود که اسلام هویت واقعی ملت الجزایر بوده و تنها راه برچیدن استعمار بهرهگیری از آموزههای دین اسلام است. | ||
خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
او بر این باور بود که دشمنان [[الجزایر]]، خصوصاً [[فرانسه|فرانسویها]] کافران حربی هستند و برای مقابله با آنها تنها دو راه بیشتر وجود ندارد یا پیروزی یا شهادت.<br> | او بر این باور بود که دشمنان [[الجزایر]]، خصوصاً [[فرانسه|فرانسویها]] کافران حربی هستند و برای مقابله با آنها تنها دو راه بیشتر وجود ندارد یا پیروزی یا شهادت.<br> | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:اشغال فرانسه.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|نبرد اسلامگرایان الجزایر با فرانسویان ]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:اشغال فرانسه.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|نبرد اسلامگرایان الجزایر با فرانسویان]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
خط ۱۵۳: | خط ۱۵۳: | ||
البته شیخ [[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]]»، رهبر جمعیت علمای مسلمان الجزایر – و دومین رهبر مذهبی ضداستعماری پس از امیر عبدالقادر – ضمن تکیه بر دین مقدس اسلام برای احیای مجدد [[الجزایر]] براساس تعالیم وحی و کسب استقلال این کشور سعی کرد نگرش ملیگرایانه را نیز در اقدام خود لحاظ کند. (26) | البته شیخ [[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]]»، رهبر جمعیت علمای مسلمان الجزایر – و دومین رهبر مذهبی ضداستعماری پس از امیر عبدالقادر – ضمن تکیه بر دین مقدس اسلام برای احیای مجدد [[الجزایر]] براساس تعالیم وحی و کسب استقلال این کشور سعی کرد نگرش ملیگرایانه را نیز در اقدام خود لحاظ کند. (26) | ||
[[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]] در مقابل فرانسویها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و زبان عربی را ملغی اعلام کرده بود، شعار «'''الجزایر وطن من، اسلام دین من و عربی زبان من'''» را مطرح کرد.<br> | [[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]] در مقابل فرانسویها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و زبان عربی را ملغی اعلام کرده بود، شعار «'''الجزایر وطن من، اسلام دین من و عربی زبان من'''» را مطرح کرد.<br> | ||
[[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس | [[عبدالحمید بن بادیس|عبدالحمیدبن بادیس]]ابتدا اقدام به تأسیس صدها مدرسه آزاد کرد که در آن زبان عربی، علوم دینی و علوم جدید تدریس میشد. | ||
<ref>محمد ابراهیم و دیگران؛ جبهه نجات اسلامی الجزایر، مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور، 1385</ref><br> | <ref>محمد ابراهیم و دیگران؛ جبهه نجات اسلامی الجزایر، مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور، 1385</ref><br> | ||
توجه به سخنان [[بن بادیس|بنبادیس]] نشان میدهد که وی همزمان هم دغدغه دین دارد و هم برای حفظ زبان عربی که در واقع بخشی از هویت ملی است مبارزه میکند.<br> | توجه به سخنان [[بن بادیس|بنبادیس]] نشان میدهد که وی همزمان هم دغدغه دین دارد و هم برای حفظ زبان عربی که در واقع بخشی از هویت ملی است مبارزه میکند.<br> | ||
در واقع برای [[بن بادیس|بنبادیس]]، عربیت و اسلام دو روی سکه [[الجزایر]] مستقل | در واقع برای [[بن بادیس|بنبادیس]]، عربیت و اسلام دو روی سکه [[الجزایر]] مستقل بود، موضعگیریهای سیاسی بنبادیس در سالهای آخر زندگی، به ویژه از 1356 ق به بعد، انعطافناپذیر شد و به مبارزه مسلحانه گرایش یافت؛ بنا به گفته یکی از شاگردانش، بر آن بود که به محض اعلام جنگ [[ایتالیا]] به [[فرانسه]]، قیام خود را آغاز کند.<ref>دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 3: 83 – 85</ref><br> | ||
در دوره پیش از انقلاب جریانهای سنتی اسلامی با تأسی از آموزههای دینی و تأثیرپذیری از شخصیتهای متفکر جهان عرب همچون [[حسن البنا|حسنالبناء]]، [[محمد عبده]] و [[رشید رضا]] تمام تلاششان خارج شدن از استبداد و استعمار بوده است؛<br> | در دوره پیش از انقلاب جریانهای سنتی اسلامی با تأسی از آموزههای دینی و تأثیرپذیری از شخصیتهای متفکر جهان عرب همچون [[حسن البنا|حسنالبناء]]، [[محمد عبده]] و [[رشید رضا]] تمام تلاششان خارج شدن از استبداد و استعمار بوده است؛<br> | ||
همین موضوع – یعنی حضور پررنگ استعمار بیگانه که همزمان دین و هویت ملی الجزایریها را نشانه گرفته بود – دلیل اصلی ظهور و بروز جنبشهای اسلامی شد.<br> | همین موضوع – یعنی حضور پررنگ استعمار بیگانه که همزمان دین و هویت ملی الجزایریها را نشانه گرفته بود – دلیل اصلی ظهور و بروز جنبشهای اسلامی شد.<br> | ||
در همین امتداد هدف اصلی جنبشهای اسلامی مردم [[الجزایر]]، کسب استقلال از طریق مبارزه مسلحانه و جهاد علیه استعمار [[فرانسه]] و حفظ و احیاء دین بود. این رویکرد را به خوبی میتوان در اعلامیه [[طرابلس]] که اندک زمانی پیش از استقلال الجزایر صادر شد، مشاهده کرد:<br> | در همین امتداد هدف اصلی جنبشهای اسلامی مردم [[الجزایر]]، کسب استقلال از طریق مبارزه مسلحانه و جهاد علیه استعمار [[فرانسه]] و حفظ و احیاء دین بود. این رویکرد را به خوبی میتوان در اعلامیه [[طرابلس]] که اندک زمانی پیش از استقلال الجزایر صادر شد، مشاهده کرد:<br> | ||
'''«فرهنگ الجزایر، فرهنگی ملی خواهد بود که براساس زبان عربی بنا نهاده شده است و دین اسلام از کلیه بدعتها و خرافهگراییهایی که باعث آسیب رساندن به ساحت قدسی آن میگردد، مبری است و این اندیشه الهی در چارچوب فرهنگ و شخصیت متبلور خواهد شد»''' <ref>مجله البیان: شماره 23، 48 (پرونده حوادث الجزایر)</ref><br> | '''«فرهنگ الجزایر، فرهنگی ملی خواهد بود که براساس زبان عربی بنا نهاده شده است و دین اسلام از کلیه بدعتها و خرافهگراییهایی که باعث آسیب رساندن به ساحت قدسی آن میگردد، مبری است و این اندیشه الهی در چارچوب فرهنگ و شخصیت متبلور خواهد شد»''' <ref>مجله البیان: شماره 23، 48 (پرونده حوادث الجزایر)</ref><br> | ||
===2-توسعه جنبش های اسلامی پس از انقلاب=== | ===2-توسعه جنبش های اسلامی پس از انقلاب === | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:فرحت عباس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|فرحت عباس ]] | <div class="wikiInfo">[[پرونده:فرحت عباس.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|فرحت عباس]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
خط ۲۰۲: | خط ۲۰۲: | ||
[[رده:الجزایر]] | [[رده:الجزایر]] | ||
[[رده: جریان ها]] | [[رده:جریان ها]] | ||
[[رده: جنبش ها]] | [[رده:جنبش ها]] |