۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' نوشته اند' به ' نوشتهاند') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۳۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ائمه''' پیشوایان [[معصوم]] [[شیعیان]]<nowiki/> اند. [[امامت|امام]] در مفهوم خاص بر انبیا و جانشینان آنان اطلاق میشود که از جانب [[خداوند]] متعال دارای منصب والای [[امامت]] و [[ولایت]] هستند. امام به این معنا دارای ولایت مطلقه در امور دین و دنیا و معصوم از گناه و مصون از هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشی و حجت بر خلق و خلیفه خداوند در زمین است. | '''ائمه''' پیشوایان [[معصوم]] [[شیعیان]]<nowiki/> اند. [[امامت|امام]] در مفهوم خاص بر انبیا و جانشینان آنان اطلاق میشود که از جانب [[خداوند]] متعال دارای منصب والای [[امامت]] و [[ولایت]] هستند. امام به این معنا دارای ولایت مطلقه در امور دین و دنیا و معصوم از گناه و مصون از هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشی و حجت بر خلق و خلیفه خداوند در زمین است. | ||
== مفهوم لفظ ائمه == | == مفهوم لفظ ائمه == | ||
أئمه جمع امام و امام در اطلاقات فقها در دو مفهوم عام و خاص به کار رفته است. | أئمه جمع امام و امام در اطلاقات فقها در دو مفهوم عام و خاص به کار رفته است. | ||
خط ۱۴: | خط ۱۱: | ||
امام در مفهوم خاص بر انبیا و جانشینان آنان اطلاق میشود که از جانب خداوند متعال دارای منصب والای امامت و ولایت هستند. | امام در مفهوم خاص بر انبیا و جانشینان آنان اطلاق میشود که از جانب خداوند متعال دارای منصب والای امامت و ولایت هستند. | ||
امام به این معنا، دارای ولایت مطلقه در امور دین و دنیا و معصوم از گناه و مصون از هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشی و | امام به این معنا، دارای ولایت مطلقه در امور دین و دنیا و معصوم از گناه و مصون از هر گونه لغزش، اشتباه و فراموشی و حجت بر خلق و خلیفه خداوند در زمین است. <ref>ص/سوره۳۸، آیه۲۶. </ref> <ref>انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۳. </ref> | ||
== تعداد و اسامی امامان == | == تعداد و اسامی امامان == | ||
شمار امامان معصوم | شمار امامان معصوم علیهمالسلام در [[شریعت]] [[اسلام]] دوازده نفر است <ref>شیخ مفید، محمد بن محمد النعمان، المقنعة، ص۳۲. </ref> <ref>حلی، علی بن مطهر، تذکرة الفقهاء، ج۳، ص۲۶۸. </ref> که عبارتند از: | ||
۱) [[ | ۱) [[علی بن ابی طالب|ابوالحسن، علی بن ابیطالب، امیر مؤمنان]]. | ||
۲) [[ | ۲) [[حسن بن علی (مجتبی)|ابومحمد، حسن بن علی، المجتبی]]. | ||
۳) [[ | ۳) [[حسین بن علی (سید الشهدا)|ابوعبدالله، حسین بن علی، سید الشهدا]]. | ||
۴) [[ابومحمد، علی بن حسین، زینالعابدین]]. | ۴) [[علی بن الحسین (زین العابدین)|ابومحمد، علی بن حسین، زینالعابدین]]. | ||
۵) [[ | ۵) [[محمد بن علی (باقر العلوم)|ابوجعفر، محمد بن علی، باقر العلوم]]. | ||
۶) [[ | ۶) [[جعفر بن محمد (صادق)|ابوعبدالله، جعفر بن محمد، الصادق]]. | ||
۷) [[ | ۷) [[موسی بن جعفر (کاظم)|ابوالحسن، موسی بن جعفر، الکاظم.]] | ||
۸) [[ | ۸) [[علی بن موسی (رضا)|ابوالحسن، علی بن موسی، الرضا.]] | ||
۹) [[ | ۹) [[محمد بن علی (جواد)|ابوجعفر، محمد بن علی، التقی الجواد.]] | ||
۱۰) [[ابوالحسن، علی بن محمد، الهادی]]. | ۱۰) [[علی بن محمد (هادی)|ابوالحسن، علی بن محمد، الهادی]]. | ||
۱۱) [[ابومحمد، حسن بن علی، العسکری]]. | ۱۱) [[حسن بن علی (عسکری)|ابومحمد، حسن بن علی، العسکری]]. | ||
۱۲) [[ | ۱۲) [[حجت بن حسن (مهدی)|امام مهدی منتظر، حجة بن الحسن.]] | ||
علیهمالسلام. | |||
== احکام صادره از امامان == | == احکام صادره از امامان == | ||
احکام صادره از أئمه | احکام صادره از أئمه علیهمالسلام خواه مفاد قول آنان باشد یا مستفاد از فعل یا تقریر ایشان، به ضرورت مذهب شیعه و اتفاق همه فقها، حجت است. <ref>طباطبائی بروجردی، سید حسین، جامع احادیث الشیعه، ج۱، ص۱۲۶-۲۱۹.</ref> | ||
== اعتقاد به امامت و لزوم پیروی از امامان == | == اعتقاد به امامت و لزوم پیروی از امامان == | ||
اعتقاد به امامت و ولایت أئمه | اعتقاد به امامت و ولایت أئمه علیهمالسلام و نیز پیروی از ایشان و اطاعت از دستوراتشان بر همه مکلفان واجب است. <ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، الهدایة، ج۲، ص۲۵-۴۰. </ref> <ref>شیخ مفید، محمد بن محمد النعمان، المقنعة، ص۳۲. </ref> از شرایط مرجع تقلید، امام جماعت و نیز صحت عبادت و غیر آن، اعتقاد به امامت امامان است. | ||
== محبت و صلوات به ائمه == | == محبت و صلوات به ائمه == | ||
محبت به أئمه | محبت به أئمه علیهمالسلام واجب و نشانه ایمان است. <ref>مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائدة، ج۷، ص۵۲۷. </ref> | ||
درود فرستادن بر پیامبر و آل او در تشهد نماز واجب است. <ref>نجفی، محمد حسن، نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۵۳-۲۵۷. </ref> <ref>أبوالقاسم خوئی، ابوالقاسم و بروجردی، مرتضی، مستند العروة (الصلاة)، ج۸، ص۳۰۶. </ref> | درود فرستادن بر پیامبر و آل او در تشهد نماز واجب است. <ref>نجفی، محمد حسن، نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۰، ص۲۵۳-۲۵۷. </ref> <ref>أبوالقاسم خوئی، ابوالقاسم و بروجردی، مرتضی، مستند العروة (الصلاة)، ج۸، ص۳۰۶. </ref> | ||
از آن جا که صلوات بر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) ملازم با صلوات بر خاندان آن حضرت است، هر جا که صلوات بر آن حضرت واجب باشد (مانند خطبه نماز جمعه | از آن جا که صلوات بر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) ملازم با صلوات بر خاندان آن حضرت است، هر جا که صلوات بر آن حضرت واجب باشد (مانند خطبه نماز جمعه)صلوات بر آل او نیز به تبع، واجب است . | ||
== احترام اسامی امامان و مشاهد مشرفه == | == احترام اسامی امامان و مشاهد مشرفه == | ||
آیات و روایات بسیاری بر عظمت و جلالت اهل بیت (علیهمالسلام) تصریح دارد و | آیات و روایات بسیاری بر عظمت و جلالت اهل بیت (علیهمالسلام) تصریح دارد و فقهای شیعه امامیه بر اساس آن فروعی را در بابهای مختلف ذکر کردهاند، از قبیل: | ||
۱. حرمت مس اسامی امامان بدون طهارت به قول مشهور. <ref>طباطبائی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۳، ص۴۵. </ref> <ref>شیخ انصاری، مرتضی، کتاب الطهارة، ج۲، ص۵۸۵. </ref> | ۱. حرمت مس اسامی امامان بدون طهارت به قول مشهور. <ref>طباطبائی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۳، ص۴۵. </ref> <ref>شیخ انصاری، مرتضی، کتاب الطهارة، ج۲، ص۵۸۵. </ref> | ||
۲. کراهت استنجاء (به قول مشهور) با دستی که در آن انگشتری مزین به نام أئمه باشد؛ در صورتی که نجس نشود | ۲. کراهت استنجاء (به قول مشهور) با دستی که در آن انگشتری مزین به نام أئمه باشد؛ در صورتی که نجس نشود وگرنه حرام است. <ref>بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۲، ص۸۲. </ref>. الحاق مشاهد مشرفه به مساجد در حرمت دخول جُنُب <ref>نجفی، محمدحسن، نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳، ص۵۲. </ref> و نجس کردن آنها و وجوب فوری ازاله نجاست از آنها <ref>نجفی، محمدحسن، نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۶، ص۹۸. </ref> و نیز فضیلت نماز گزاردن در آنها، بلکه افضل بودن نماز در آنها از مساجد. <ref>کاشفالغطاء، جعفر بن خضر، کشف الغطاء، ج۳، ص۶۷. </ref> <ref>طباطبائی یزدی، محمد کاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۹۶.</ref> <ref>طباطبائی یزدی، محمد کاظم، العروة الوثقی، ج۱، ص۱۸۸. </ref> | ||
۴. کراهت تقدم بر قبور امامان در نماز بنابر قول منسوب به مشهور، بلکه کراهت تساوی با قبر بنابر قول برخی. قول مقابل، حرمت تقدم یا مساوات است. <ref>شیخ یهایی، محمّد بن عزّ الدین، حبل المتین، ص۱۵۹. </ref> <ref>بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۷، ص۲۱۹-۲۲۴. </ref> <ref>طباطبائی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۵، ص۴۶۲-۴۶۷. </ref> | ۴. کراهت تقدم بر قبور امامان در نماز بنابر قول منسوب به مشهور، بلکه کراهت تساوی با قبر بنابر قول برخی. قول مقابل، حرمت تقدم یا مساوات است. <ref>شیخ یهایی، محمّد بن عزّ الدین، حبل المتین، ص۱۵۹. </ref> <ref>بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۷، ص۲۱۹-۲۲۴. </ref> <ref>طباطبائی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۵، ص۴۶۲-۴۶۷. </ref> | ||
== گرامیداشت یاد و نام امامان == | == گرامیداشت یاد و نام امامان == | ||
آباد کردن مشاهد أئمه با ساختن، تعمیر و تجدید بنای آنها <ref>نجفی، محمدحسن، نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴، ص۳۴۱. </ref> <ref>مکی العاملی، محمد بن | از دیدگاه فقیهان امامیه ، آباد کردن مشاهد أئمه با ساختن، تعمیر و تجدید بنای آنها <ref>نجفی، محمدحسن، نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴، ص۳۴۱. </ref> <ref>مکی العاملی، محمد بن جمالالدین، الدروس، ج۱، ص۱۱۶.</ref> <ref>ملکی تبریزی، میرزا جواد، مصباح الفقیه، ج۵، ص۴۲۸.</ref> و ذکر و نشر فضائل ایشان مستحب است. <ref>حلی، ابن إدریس، السرائر، ج۳، ص۶۲۵.</ref> | ||
زیارت قبور امامان و حزن و اندوه و گریستن بر مصائب وارد بر ایشان به ویژه مصائب ابا عبدالله الحسین (علیهالسلام) مستحب است. <ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۴۵۶. </ref> <ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۵۰۰. </ref> | زیارت قبور امامان و حزن و اندوه و گریستن بر مصائب وارد بر ایشان به ویژه مصائب ابا عبدالله الحسین (علیهالسلام) مستحب است. <ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۴۵۶. </ref> <ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۵۰۰. </ref> | ||
خط ۷۷: | خط ۷۴: | ||
== توسل و تبرک == | == توسل و تبرک == | ||
توسل به أئمه (علیهمالسلام) | توسل به أئمه (علیهمالسلام) طبق آیه شریفه «وَ ابتَغُوا اِلَیهِ الوَسِیلَةَ» <ref>مائده/سوره۵، آیه۳۵. </ref> که به درخواست وسیله برای توجه به سوی خداوند امر شده است، امری راجح و مطلوب است. | ||
تبرک به ایشان نیز که از مقربان درگاه الهی و از هر نوع پلیدی پاک هستند، امری محبوب و پسندیده است. | تبرک به ایشان نیز که از مقربان درگاه الهی و از هر نوع پلیدی پاک هستند، امری محبوب و پسندیده است. | ||
در فقه به مواردی از تبرک اشاره شده است؛ از جمله: | در فقه شیعه به مواردی از تبرک اشاره شده است؛ از جمله: | ||
۱. استحباب تبرک جستن به مشاهد مشرفه امامان. <ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۵۶۱. </ref> | ۱. استحباب تبرک جستن به مشاهد مشرفه امامان. <ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۴، ص۵۶۱. </ref> | ||
خط ۹۸: | خط ۹۵: | ||
== سب امامان == | == سب امامان == | ||
دشنام دادن به امامان (علیهمالسلام)، حرام و کشتن دشنام دهنده در صورت | دشنام دادن به امامان (علیهمالسلام)، حرام و کشتن دشنام دهنده در صورت امکان و عدم وجود مفسده، واجب است، <ref>جبعی عاملی، علی، مسالک الافهام، ج۳، ص۷۵. </ref> <ref>جبعی عاملی، علی، مسالک الافهام، ج۳، ص۹۴. </ref> <ref>مسالک جبعی عاملی، علی، الافهام، ج۱۴، ص۴۵۲. </ref> <ref>خویی، ابوالقاسم، مبانی تکملة المنهاج، ج۱، ص۲۶۴. </ref> لیکن در این که نفس ناسزاگویی هر چند منشأ آن نصب نباشد، موجب ارتداد و نجاست میشود یا در صورتی که نشأت گرفته از دشمنی باشد، اختلاف است. <ref>کاشفالغطاء، جعفر بن خضر، کشف الغطاء، ج۲، ص۳۵۵. </ref> <ref>نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۶، ص۵۵-۵۶. </ref> <ref>خویی، ابوالقاسم، التنقیح (الطهارة)، ج۲، ص۸۷. </ref> | ||
== ادعای امامت == | == ادعای امامت == | ||
خط ۱۰۴: | خط ۱۰۱: | ||
== تصدیق امامان == | == تصدیق امامان == | ||
پذیرش سخن امامان (علیهمالسلام) در آنچه خبر میدهند، بدون بینه واجب است و سوگند دادن آنان جایز نیست. <ref>مکی العاملی، محمد بن | پذیرش سخن امامان (علیهمالسلام) در آنچه خبر میدهند، بدون بینه واجب است و سوگند دادن آنان جایز نیست. <ref>مکی العاملی، محمد بن جمالالدین، الدروس، ج۲، ص۹۰. </ref> | ||
به قول مشهور میان قدما، دروغبستن بر أئمه موجب بطلان روزه میشود؛ هر چند مشهور متأخران، آن را نپذیرفتهاند. <ref>بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۳، ص۱۴۱. </ref> <ref>نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۲۲۳-۲۲۵. </ref> <ref>نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۰، ص۲۵۱-۲۵۴. </ref> | به قول مشهور میان قدما، دروغبستن بر أئمه موجب بطلان روزه میشود؛ هر چند مشهور متأخران، آن را نپذیرفتهاند. <ref>بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۳، ص۱۴۱. </ref> <ref>نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۲۲۳-۲۲۵. </ref> <ref>نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۰، ص۲۵۱-۲۵۴. </ref> | ||
خط ۱۷۲: | خط ۱۶۹: | ||
کسی که کشته شود و ولی دم نداشته باشد، امام ولی دم او و اختیار قصاص قاتل یا گرفتن دیه از وی، به دست او است. <ref>روحانی، سید محمد صادق، فقه الصادق، ج۲۶، ص۳۴۷. </ref> | کسی که کشته شود و ولی دم نداشته باشد، امام ولی دم او و اختیار قصاص قاتل یا گرفتن دیه از وی، به دست او است. <ref>روحانی، سید محمد صادق، فقه الصادق، ج۲۶، ص۳۴۷. </ref> | ||
== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
[http://lib.eshia.ir/23017/1/83/%D9%BE%D9%8A%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%86 فرهنگ فقه مطابق مذهب اهلبیت (علیهمالسلام)] | [http://lib.eshia.ir/23017/1/83/%D9%BE%D9%8A%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%86 فرهنگ فقه مطابق مذهب اهلبیت (علیهمالسلام)] | ||
[[رده:مفاهیم | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده: | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] |