confirmed، مدیران
۳۷٬۳۵۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره کَهْفْ''' هجدهمین سوره و از [[سورههای مکی]] قرآن که در جزء پانزدهم و شانزدهم [[قرآن]]. یکی از مهمترین بخشهای این سوره داستان [[اصحاب کهف]] و مقابلهٔ عدهای از جوانان در برابر حاکم ستمگر است. از داستانهای دیگر این سوره، داستان [[موسی]] و [[خضر]] و بیصبری موسی در یافتن دلیل کارهای خضر و داستان [[ذوالقرنین]] و مقابلهٔ او با [[یاجوج و ماجوج]] است. | '''سوره کَهْفْ''' هجدهمین سوره و از [[سورههای مکی]] قرآن که در جزء پانزدهم و شانزدهم [[قرآن]]. یکی از مهمترین بخشهای این سوره داستان [[اصحاب کهف]] و مقابلهٔ عدهای از جوانان در برابر حاکم ستمگر است. از داستانهای دیگر این سوره، داستان [[موسی]] و [[خضر]] و بیصبری موسی در یافتن دلیل کارهای خضر و داستان [[ذوالقرنین]] و مقابلهٔ او با [[یاجوج و ماجوج]] است. | ||
سوره کهف نیز مانند دیگر سورههای قرآن، دارای فضایل و ویژگیهای بسیاری است که این عظمت و فضیلت در روایات فراوانی از [[پیامبر(صلی الله علیه)]] و [[ائمه(علیه السلام)]] نقل شده است؛ مانند این که هفتاد هزار [[فرشته]] به هنگام نزولش آنرا بدرقه کردند؛ یا هر کس آنرا در [[روز جمعه]] بخواند، خداوند تا جمعه دیگر او را میآمرزد و یا کسی که در هر شب جمعه سوره کهف را بخواند، [[شهید]] از دنیا میرود و با شهدا مبعوث میشود و... . | سوره کهف نیز مانند دیگر سورههای قرآن، دارای فضایل و ویژگیهای بسیاری است که این عظمت و فضیلت در روایات فراوانی از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] و [[ائمه|ائمه(علیه السلام)]] نقل شده است؛ مانند این که هفتاد هزار [[فرشته]] به هنگام نزولش آنرا بدرقه کردند؛ یا هر کس آنرا در [[روز جمعه]] بخواند، خداوند تا جمعه دیگر او را میآمرزد و یا کسی که در هر شب جمعه سوره کهف را بخواند، [[شهید]] از دنیا میرود و با شهدا مبعوث میشود و... . | ||
== کهف == | == کهف == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== مفهوم کلی سوره == | == مفهوم کلی سوره == | ||
# اثبات [[ | # اثبات [[رستاخیز]]؛ | ||
# نمونههای عینی معاد، مثل زنده شدن [[ | # نمونههای عینی معاد، مثل زنده شدن [[اصحاب کهف]]؛ | ||
# عبرت آموزی از سرگذشت پیشینیان؛ | # عبرت آموزی از سرگذشت پیشینیان؛ | ||
# آداب تعلیم و تربیت<ref>تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 183.</ref>. | # آداب تعلیم و تربیت<ref>تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 183.</ref>. | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
# حائلة<ref>همان، ص 183</ref>. | # حائلة<ref>همان، ص 183</ref>. | ||
== علت نامگذاری == | == علت نامگذاری == | ||
*«سوره کهف» و «سوره اصحاب کهف»؛ کهْف به معنای غار و شکاف کوه است و نامگذاری این سوره به این دو نام بر اساس آیات نهم تا بیستوششم این سوره است که داستان اصحاب کهف، یعنی آن غارنشینان [[يكتاپرست | *«سوره کهف» و «سوره اصحاب کهف»؛ کهْف به معنای غار و شکاف کوه است و نامگذاری این سوره به این دو نام بر اساس آیات نهم تا بیستوششم این سوره است که داستان اصحاب کهف، یعنی آن غارنشینان [[يكتاپرست]] را مطرح کرده است<ref>همان.</ref>. | ||
* | * | ||
*«سوره حائلة»؛ به خاطر اینکه این سوره میان آتش و قاری حائل میشود<ref>الموسوعة القرآنية، ج 2، ص 62.</ref>. | *«سوره حائلة»؛ به خاطر اینکه این سوره میان آتش و قاری حائل میشود<ref>الموسوعة القرآنية، ج 2، ص 62.</ref>. | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
محتوای این سوره همچون سایر [[سورههاى مكى|سورههای مکی]] بیشتر بیان مبدء و [[معاد]] و بشارت و انذار است و نیز به مساله مهمی که مسلمانان در آن روزها سخت به آن نیاز داشتند اشاره میکند و آن اینکه یک اقلیت هر چند کوچک باشد، در برابر یک اکثریت هر چند ظاهرا قوی و نیرومند باشند نباید تسلیم گردد و در فساد محیط حل شود، بلکه همچون گروه کوچک اصحاب کهف باید حساب خودشان را از محیط فاسد جدا کنند و بر ضد آن قیام نمایند. آن روز که توانایی دارند به مبارزه ادامه دهند و در صورت عدم توانایی، هجرت نمایند. | محتوای این سوره همچون سایر [[سورههاى مكى|سورههای مکی]] بیشتر بیان مبدء و [[معاد]] و بشارت و انذار است و نیز به مساله مهمی که مسلمانان در آن روزها سخت به آن نیاز داشتند اشاره میکند و آن اینکه یک اقلیت هر چند کوچک باشد، در برابر یک اکثریت هر چند ظاهرا قوی و نیرومند باشند نباید تسلیم گردد و در فساد محیط حل شود، بلکه همچون گروه کوچک اصحاب کهف باید حساب خودشان را از محیط فاسد جدا کنند و بر ضد آن قیام نمایند. آن روز که توانایی دارند به مبارزه ادامه دهند و در صورت عدم توانایی، هجرت نمایند. | ||
همچنین از جمله داستانهای این سوره، داستان دو نفر است که یکی بسیار ثروتمند و مرفه اما بیایمان و دیگری [[فقير|فقیر]] و تهیدست اما مؤمن بود ولی او هرگز عزت و شرف خود را در برابر آن فرد بی ایمان از دست نداد و تا آنجا که میتوانست او را نصیحت و ارشاد کرد و سرانجام اعلام بیزاری نمود و پیروزی هم با او بود. تا مؤمنان در شرائطی همچون آغاز دعوت [[ | همچنین از جمله داستانهای این سوره، داستان دو نفر است که یکی بسیار ثروتمند و مرفه اما بیایمان و دیگری [[فقير|فقیر]] و تهیدست اما مؤمن بود ولی او هرگز عزت و شرف خود را در برابر آن فرد بی ایمان از دست نداد و تا آنجا که میتوانست او را نصیحت و ارشاد کرد و سرانجام اعلام بیزاری نمود و پیروزی هم با او بود. تا مؤمنان در شرائطی همچون آغاز دعوت [[حضرت محمد (ص)|پیغمبر(صلی الله علیه)]] بدانند اگر ثروتمندان بیایمان جنب و جوشی دارند موقت و خاموششدنی است همانند فقر و تنگدستی افراد با ایمان. | ||
بخش دیگری از این سوره به داستان موسی و خضر (هر چند نام خضر در این سوره نیامده است) اشاره میکند که چگونه موسی علیهالسلام در برابر کارهایی که ظاهر آن زننده، اما باطنش پر مصلحت بود نتوانست صبر و حوصله به خرج دهد ولی پس از توضیحات خضر به عمق مسائل کاملا آگاه شد و از بیتابی خود پشیمان گشت. این نیز درسی است برای همه، تا به ظواهر حوادث و رویدادها ننگرند و بدانند در زیر این ظواهر باطنی بسیار عمیق و پر معنی وجود دارد. | بخش دیگری از این سوره به داستان موسی و خضر (هر چند نام خضر در این سوره نیامده است) اشاره میکند که چگونه موسی علیهالسلام در برابر کارهایی که ظاهر آن زننده، اما باطنش پر مصلحت بود نتوانست صبر و حوصله به خرج دهد ولی پس از توضیحات خضر به عمق مسائل کاملا آگاه شد و از بیتابی خود پشیمان گشت. این نیز درسی است برای همه، تا به ظواهر حوادث و رویدادها ننگرند و بدانند در زیر این ظواهر باطنی بسیار عمیق و پر معنی وجود دارد. | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ابىبنكعب|ابیبنکعب]]، از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده است که هر کس سوره کهف را بخواند، تا هشت روز از هر فتنه ای آسوده است. اگر در این هشت روز، [[دجال]] ظهور کند، [[خداوند]] او را از فتنه وی حفظ کند و هر کس آیه آخر آن «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ ...» را هنگام رفتن به بستر خواب بخواند، از بستر او نوری به سوی [[كعبه|کعبه]] میدرخشد که در کنار آن فرشتگانی از درگاه خدا برایش طلب رحمت میکنند، تا از خواب برخیزد. اگر در [[مكه|مکه]] باشد و این آیه را بخواند، نوری از بستر او به [[بيتالمعمور | [[ابىبنكعب|ابیبنکعب]]، از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده است که هر کس سوره کهف را بخواند، تا هشت روز از هر فتنه ای آسوده است. اگر در این هشت روز، [[دجال]] ظهور کند، [[خداوند]] او را از فتنه وی حفظ کند و هر کس آیه آخر آن «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ ...» را هنگام رفتن به بستر خواب بخواند، از بستر او نوری به سوی [[كعبه|کعبه]] میدرخشد که در کنار آن فرشتگانی از درگاه خدا برایش طلب رحمت میکنند، تا از خواب برخیزد. اگر در [[مكه|مکه]] باشد و این آیه را بخواند، نوری از بستر او به [[بیت المعمور|بيتالمعمور]] میتابد، که در کنار آن فرشتگان برایش طلب رحمت میکنند، تا از خواب برخیزد. | ||
[[سمرةبنجندب]] از آن بزرگوار روایت کرده است که: هر کس ده آیه از سوره کهف از حفظ بخواند، فتنه دجال به او زیانی نمیرساند و هر کس همۀ سوره را بخواند، داخل [[بهشت]] میشود. و فرمود: آیا سوره ای به شما نشان دهم که وقتی نازل شد، هفتاد هزار فرشته، آن را همراهی کردند و عظمت آنها آسمانها و زمین را فرا گرفته بود؟ گفتند: آری. فرمود: سوره اصحاب کهف است. هر کس در روز جمعه، این سوره را بخواند، خداوند تا سه روز بعد از روز جمعه دیگر او را میآمرزد و به او نوری میبخشد که به آسمان میرسد و در فتنه دجال، از خطر محفوظ است. | [[سمرةبنجندب]] از آن بزرگوار روایت کرده است که: هر کس ده آیه از سوره کهف از حفظ بخواند، فتنه دجال به او زیانی نمیرساند و هر کس همۀ سوره را بخواند، داخل [[بهشت]] میشود. و فرمود: آیا سوره ای به شما نشان دهم که وقتی نازل شد، هفتاد هزار فرشته، آن را همراهی کردند و عظمت آنها آسمانها و زمین را فرا گرفته بود؟ گفتند: آری. فرمود: سوره اصحاب کهف است. هر کس در روز جمعه، این سوره را بخواند، خداوند تا سه روز بعد از روز جمعه دیگر او را میآمرزد و به او نوری میبخشد که به آسمان میرسد و در فتنه دجال، از خطر محفوظ است. | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
[[واقدى|واقدی]] به اسناد خود از [[ابوالدرداء]]، از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده است که: هر کس ده آیۀ اول سوره کهف را حفظ کند، اگر دجال را درک کند، ضرری نمیبیند. هر کس اواخر سوره کهف را از حفظ کند، در [[روز قيامت|روز قیامت]]، نوری با اوست. همچنین از آن بزرگوار روایت شده است که: هر کس سوره کهف را در روز جمعه بخواند، تا شش روز از هر فتنه ای آسوده است و اگر دجال بیرون آید، از شر او محفوظ است. | [[واقدى|واقدی]] به اسناد خود از [[ابوالدرداء]]، از پیامبر گرامی اسلام روایت کرده است که: هر کس ده آیۀ اول سوره کهف را حفظ کند، اگر دجال را درک کند، ضرری نمیبیند. هر کس اواخر سوره کهف را از حفظ کند، در [[روز قيامت|روز قیامت]]، نوری با اوست. همچنین از آن بزرگوار روایت شده است که: هر کس سوره کهف را در روز جمعه بخواند، تا شش روز از هر فتنه ای آسوده است و اگر دجال بیرون آید، از شر او محفوظ است. | ||
[[عياشى|عیاشی]] به اسناد خود از [[امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره کهف را در هر شب جمعه ای بخواند، شهید از دنیا میرود و خداوند او را با شهیدان [[مبعوث]] میکند و در روز قیامت، در موقف شهیدان میایستد<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 15، ص 4-3.</ref>. | [[عياشى|عیاشی]] به اسناد خود از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره کهف را در هر شب جمعه ای بخواند، شهید از دنیا میرود و خداوند او را با شهیدان [[مبعوث]] میکند و در روز قیامت، در موقف شهیدان میایستد<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 15، ص 4-3.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
امام صادق(علیه السلام) فرموده: «سبب نزول سوره کهف آن بود که [[كفار|کفار]] [[قريش | امام صادق(علیه السلام) فرموده: «سبب نزول سوره کهف آن بود که [[كفار|کفار]] [[قریش|قريش]] سه نفر را به نامهای نضربنحارث، عقبهبنابیمعیط و عاصبنوائلسهمی پیش نصارای نجران فرستادند تا از [[يهود|یهود]] و [[نصارى|نصاری]] مسائلی یاد بگیرند و از [[رسول خدا]] بپرسند (شاید آن حضرت نداند و مغلوب شود) آنها در نجران با علماء یهود ملاقات کرده و منظور خود را گفتند، یهود در جواب گفتند: سه مسئله را از او بپرسید اگر مطابق آنچه ما میگوئیم جواب داد، او راستگو است، آنگاه از یک مسئله دیگر بپرسید اگر گفت میدانم بدانید که دروغگو است. از او بپرسید از جوانانی که در زمان گذشته از دیار خود بیرون رفتند وخواب آنها را گرفت، چند وقت در خواب بودند تا بیدار شدند؟ و چند نفر بودند؟ و چه چیز با آنها بود که از خودشان نبود؟ و ماجرای آنها چگونه بود؟ و بپرسید از موسی وقتی که خدا به او امر کرد آن دانشمند را تعقیب کند و از او علم بیاموزد، او که بود؟ و چگونه از او پیروی کرد و جریانش از چه قرار بود؟ و بپرسید از او از مردی که به مشرق و مغرب رفت تا به سد یأجوج و مأجوج رسید او که بود و جریانش چیست؟ آن وقت این سه قضیه را خود به آنها شرح دادند و گفتند: اگر آن طوری که ما گفتیم جواب داد بدانید که راستگو است و الا تصدیقش نکنید. کفار گفتند: مسئله چهارم کدام است؟ گفتند: از او بپرسید [[قيامت|قیامت]] کی خواهد بود اگر گفت میدانم بدانید که دروغگو است زیرا وقت را جز خدا کسی نمیداند، آن سه نفر به [[مكه|مکه]] برگشته و بواسطه [[حضرت ابوطالب]] با [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] تماس گرفته و از او جواب خواستند، سوره کهف در جواب آن مسائل نازل گردید»<ref>تفسير أحسنالحديث، ج6، ص 167 به نقل از تفسير برهان از تفسير قمى از امام صادق عليهالسلام.</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == |