۲٬۸۸۰
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' سالها' به ' سالها') |
Wikivahdat (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' های ' به 'های ') |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
!ابو عبدالله، محمد بن عمر فخر رازی | !ابو عبدالله، محمد بن عمر فخر رازی | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
|ابن خطیب، خطیب ری، فخرالدین، امام فخر رازی، امام المشککین | |ابن خطیب، خطیب ری، فخرالدین، امام فخر رازی، امام المشککین | ||
|- | |- | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|فیلسوف، متکلم، فقیه | |فیلسوف، متکلم، فقیه | ||
|- | |- | ||
| | |سالهای فعالیت | ||
|سدهٔ قرن ششم و هفتم | |سدهٔ قرن ششم و هفتم | ||
|- | |- | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
|- | |- | ||
|مهمترین آثار | |مهمترین آثار | ||
|[[تفسیر کبیر]](مفاتیح الغیب)، الاربعین فی اصول الدین، اساس التقدیس، اسرارالتنزیل و انوارالتاویل، اسرارالنجوم، الانارات فی شرح الاشارات، شرح | |[[تفسیر کبیر]](مفاتیح الغیب)، الاربعین فی اصول الدین، اساس التقدیس، اسرارالتنزیل و انوارالتاویل، اسرارالنجوم، الانارات فی شرح الاشارات، شرح نهجالبلاغه و رسالههای فراوانی به زبان عربی و فارسی | ||
|- | |- | ||
|درگذشت | |درگذشت | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
محمد بن عمر فخر رازی ابتدا نزد پدرش که خطیب مشهوری بود درس خوانده و سپس نزد کمال سمعانی (سمنانی) مقدمات علوم و نزد مجدالدین جیلی [[علم کلام]] و [[حکمت]] آموخته و ضیاالدین عمر و محمود بن حسن حمصی دیگر علوم را فراگرفت. او برای آموختن فلسفه [[ابن سینا]] و [[ابو نصر فارابی]] به خراسان رفت و نتیجه کامل گرفت و به [[ماوراءالنهر]] سفر کرد. | محمد بن عمر فخر رازی ابتدا نزد پدرش که خطیب مشهوری بود درس خوانده و سپس نزد کمال سمعانی (سمنانی) مقدمات علوم و نزد مجدالدین جیلی [[علم کلام]] و [[حکمت]] آموخته و ضیاالدین عمر و محمود بن حسن حمصی دیگر علوم را فراگرفت. او برای آموختن فلسفه [[ابن سینا]] و [[ابو نصر فارابی]] به خراسان رفت و نتیجه کامل گرفت و به [[ماوراءالنهر]] سفر کرد. | ||
وی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده میشود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی [[فلسفه]]، [[علم کلام|کلام]]، ریاضیات و [[فقه]] و [[اصول]]، تفسیر قرآن و ادبیات استاد، | وی یکی از مشاهیر علمی و ادبی اسلام شمرده میشود که در عصر خود از بزرگترین علما و حکمای اسلام بوده و در علوم معقول و منقول یعنی [[فلسفه]]، [[علم کلام|کلام]]، ریاضیات و [[فقه]] و [[اصول]]، تفسیر قرآن و ادبیات استاد، صاحبنظر و مرجع فضلای زمان محسوب میشده است. | ||
== مذهب == | == مذهب == | ||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
یکى دیگر از مشخّصه هاى مهم او که در تقابل با [[شیعه]] و عقاید آن است، جبرگرائى و اعتقاد به صفات ازلى مستقل از خدا (معروف به قدماى ثمانیه) مى باشد. | یکى دیگر از مشخّصه هاى مهم او که در تقابل با [[شیعه]] و عقاید آن است، جبرگرائى و اعتقاد به صفات ازلى مستقل از خدا (معروف به قدماى ثمانیه) مى باشد. | ||
او در | او در کتابهاى خود بویژه تفسیرکبیر برخى از عقاید شیعه را نقل و به زعم خود ردّ و ابطال نموده است. از این رو تفسیر وى از جایگاه مهم و کلیدى براى اهل سنت برخوردار است. | ||
اما فخر رازى به طور کامل با عقاید شیعه مخالف نبوده، بلکه به دلیل تبعیت او از [[ابوالحسین بصرى معتزلى]] ـ که به شیعه نزدیک بود ـ برخى از عقاید شیعه را پذیرفته و همچنین شرحى بر | اما فخر رازى به طور کامل با عقاید شیعه مخالف نبوده، بلکه به دلیل تبعیت او از [[ابوالحسین بصرى معتزلى]] ـ که به شیعه نزدیک بود ـ برخى از عقاید شیعه را پذیرفته و همچنین شرحى بر نهجالبلاغه نوشته است.<ref>[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&catid=29974&mid=409100 فخر رازی که بود؟]</ref> | ||
== آرای علمی == | == آرای علمی == | ||
فخر رازی از جمله معدود افرادی است که تقریباً به بیشترین علوم زمان خود آگاهی و اشرافیت داشته است. کتب و آثاری که با موضوعات متنوع نگاشته است نشان از علم و دانش فزون و متنوع اوست. رسالهها و نوشتههای او که در زمینههای مختلف با استادی تمام نگارش شده است، حکایت از آن دارد که در علوم کلام، فلسفه، تفسیر، ریاضیات، پزشکی و نجوم تبحر داشته است. او فردی جامع الاطراف و دارای ذهنی جستجوگر، تحلیلگر و نقاد بود و با اشراف بر آرای فلاسفه، | فخر رازی از جمله معدود افرادی است که تقریباً به بیشترین علوم زمان خود آگاهی و اشرافیت داشته است. کتب و آثاری که با موضوعات متنوع نگاشته است نشان از علم و دانش فزون و متنوع اوست. رسالهها و نوشتههای او که در زمینههای مختلف با استادی تمام نگارش شده است، حکایت از آن دارد که در علوم کلام، فلسفه، تفسیر، ریاضیات، پزشکی و نجوم تبحر داشته است. او فردی جامع الاطراف و دارای ذهنی جستجوگر، تحلیلگر و نقاد بود و با اشراف بر آرای فلاسفه، علیرغم مخالفتش با بسیاری از نظریات فلاسفه، از روش قیاسی و برهانی و برخی آرای فلسفی برای تثبیت پایههای علم کلام استفاده کرد و باعث شد کلام از موضع تدافعی و جدلی خارج و به یک علم مستقل تبدیل شود. | ||
از این جهت او را عاملی موثر در ایجاد کلام فلسفی شمردهاند. در فلسفه بیشتر یک منتقد فلسفه بود تا یک فیلسوف، به طوری که حتی با بسیاری از مباحث فلسفه یونان مخالفت ورزید. نظریات و دیدگاه او در باب فلسفه یونان که به نقد و بررسی آنها پرداخته بود باعث شگفتی بسیاری از فیلسوفان معاصرش میگشت که به تقلید صرف و بیان ساده از فلسفه میپرداختند. بسیاری از نظریه پردازان واندیشمندان معاصر فلسفه اظهار داشتهاند که شرح او بر الاشارات ابوعلی سینا، گاه خارج از اعتدال و نقد و بررسی عالمانه است. چنان که به گفته خواجه نصیر در ابتدای شرح خود بر اشارات، تلاش فخر نوعی جرح است تا شرح. | از این جهت او را عاملی موثر در ایجاد کلام فلسفی شمردهاند. در فلسفه بیشتر یک منتقد فلسفه بود تا یک فیلسوف، به طوری که حتی با بسیاری از مباحث فلسفه یونان مخالفت ورزید. نظریات و دیدگاه او در باب فلسفه یونان که به نقد و بررسی آنها پرداخته بود باعث شگفتی بسیاری از فیلسوفان معاصرش میگشت که به تقلید صرف و بیان ساده از فلسفه میپرداختند. بسیاری از نظریه پردازان واندیشمندان معاصر فلسفه اظهار داشتهاند که شرح او بر الاشارات ابوعلی سینا، گاه خارج از اعتدال و نقد و بررسی عالمانه است. چنان که به گفته خواجه نصیر در ابتدای شرح خود بر اشارات، تلاش فخر نوعی جرح است تا شرح. | ||
خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
۳۶. فی ابطال القیاس. (ناتمام) | ۳۶. فی ابطال القیاس. (ناتمام) | ||
۳۷. شرح | ۳۷. شرح نهجالبلاغه. (ناتمام) | ||
۳۸. فضائل الصحابه الراشدین | ۳۸. فضائل الصحابه الراشدین | ||
خط ۲۲۸: | خط ۲۲۸: | ||
۷۶. براهین النهائیه | ۷۶. براهین النهائیه | ||
از فخرالدین رازی همچون اکثر متفکران و دانشمندان ایرانی اشعار اندکی به | از فخرالدین رازی همچون اکثر متفکران و دانشمندان ایرانی اشعار اندکی به زبانهای [[فارسی]] و [[عربی]] بر جای مانده است. سرودههای فارسی او بسیار کم و بیشتر در قالب رباعی است. | ||
این رباعی ها با اشعار کسانی چون ابوسعید ابوالخیر، عمر خیام، ابن سینا و بابا افضل کاشانی به گونهای در هم آمیخته است. | این رباعی ها با اشعار کسانی چون ابوسعید ابوالخیر، عمر خیام، ابن سینا و بابا افضل کاشانی به گونهای در هم آمیخته است. مفصلترین اثر منظوم فارسی فخرالدین رازی منظومه نویافته ای است در منطق و فلسفه. | ||
فخر رازی این منظومه را در میانه سالهای ۵۸۹ تا ۵۹۳ ساخته و در آن مباحث فلسفه و منطق، طبیعیات و الهیات را به منظور آموزش نوآموزان و طالب علمان به نظم آورد. | فخر رازی این منظومه را در میانه سالهای ۵۸۹ تا ۵۹۳ ساخته و در آن مباحث فلسفه و منطق، طبیعیات و الهیات را به منظور آموزش نوآموزان و طالب علمان به نظم آورد. | ||
فخرالدین رازی این منظومه را خطاب به ناصرالدین ملکشاه فرزند سلطان تکش خوارزمشاه سروده و در برخی ابیات آن از این شاهزاده ستایش کرده است. | فخرالدین رازی این منظومه را خطاب به ناصرالدین ملکشاه فرزند سلطان تکش خوارزمشاه سروده و در برخی ابیات آن از این شاهزاده ستایش کرده است. |
ویرایش