۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' جمع آوری' به ' جمعآوری') |
جز (جایگزینی متن - 'مدتها ' به 'مدتها ') |
||
(۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
شهر امروزی الجزیره در سال ۹۴۴ از سوی [[بُلُگّین بن زیری]]، از قوم بربر و بنیادگذار دودمان زیری صنهاجه بنیاد شد. | شهر امروزی الجزیره در سال ۹۴۴ از سوی [[بُلُگّین بن زیری]]، از قوم بربر و بنیادگذار دودمان زیری صنهاجه بنیاد شد. | ||
شهر کنونی را بربرها در سده 900 ساخته و در 1018 جزو قلمرو امپراتوری عثمانی شد. پس از عثمانیها در 1830 | شهر کنونی را بربرها در سده 900 ساخته و در 1018 جزو قلمرو امپراتوری عثمانی شد. پس از عثمانیها در 1830 مدتها شهر دست به دست گشت و مدتی در چنگ دزدان دریایی بود و سرانجام در 19 ژوئن 1965 کشور الجزایر استقلال یافت. | ||
=جغرافیا= | =جغرافیا= | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
شهر الجزیره با مراکش و تونس بوسیله راه آهن و شبکههای بزرگراهی متصل است. فرودگاه آن، این شهر را با نقاط مختلف دنیا متصل ساخته است و از این پس بود که شهر روز بروز از جهات مختلف رونق یافت و مراکز مهم فرهنگی علمی مهمی در آن ایجاد گشت؛ از جمله: دانشگاه الجزایر، مدرسه ملی کشاورزی، موزههای هنرهای زیبا و عتیقه، کتابخانه ملی و باغ گیاهشناسی، ساختمانهای مهم شامل مسجد بزرگ 1960 کلیسای جامع سنت فیلیپ (قرن 19) کاخ زمستانی فرمانروایان سابق فرانسوی و محل اقامت اسقف. | شهر الجزیره با مراکش و تونس بوسیله راه آهن و شبکههای بزرگراهی متصل است. فرودگاه آن، این شهر را با نقاط مختلف دنیا متصل ساخته است و از این پس بود که شهر روز بروز از جهات مختلف رونق یافت و مراکز مهم فرهنگی علمی مهمی در آن ایجاد گشت؛ از جمله: دانشگاه الجزایر، مدرسه ملی کشاورزی، موزههای هنرهای زیبا و عتیقه، کتابخانه ملی و باغ گیاهشناسی، ساختمانهای مهم شامل مسجد بزرگ 1960 کلیسای جامع سنت فیلیپ (قرن 19) کاخ زمستانی فرمانروایان سابق فرانسوی و محل اقامت اسقف. | ||
<ref>[http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=375 مطالعات | <ref>[http://www.afran.ir/modules/publisher/item.php?itemid=375 مطالعات آفریقا]</ref> | ||
=معماری= | =معماری= | ||
الجزیره در حاشیه یک خلیج قرار گرفته و به صورت خطی در امتداد آن گسترش یافته است. | الجزیره در حاشیه یک خلیج قرار گرفته و به صورت خطی در امتداد آن گسترش یافته است. بخشهای مختلف شهر از لحاظ مورفولوژی شهری، معماری و شهرسازی و نیز طبقه اجتماعی – اقتصادی ساکنان، از دیگر شهرها قابل تمایز است. | ||
سه نوع بافت شهری در الجزیره مشاهده میشود: | سه نوع بافت شهری در الجزیره مشاهده میشود: | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
-بافت مسکونی حومه شهر که از سوی دولت برای اقشار کم درآمد ساخته شده است. | -بافت مسکونی حومه شهر که از سوی دولت برای اقشار کم درآمد ساخته شده است. | ||
یکی از | یکی از شاخصترین ویژگیهای این شهر وجود فضاهای سبز انبوه و گسترده است. | ||
== قصبه الجزیره == | == قصبه الجزیره == | ||
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
اندازه خانهها به میزان ثروت صاحب آن بستگی داشته و تعداد دهنهها در هر خانه متفاوت است. به علاوه، مصالح به کار رفته (از جمله در ستونها)، میزان تزئینات و تنوع کاشیکاریها نیز نشاندهنده وضعیت اقتصادی صاحبخانه است. | اندازه خانهها به میزان ثروت صاحب آن بستگی داشته و تعداد دهنهها در هر خانه متفاوت است. به علاوه، مصالح به کار رفته (از جمله در ستونها)، میزان تزئینات و تنوع کاشیکاریها نیز نشاندهنده وضعیت اقتصادی صاحبخانه است. | ||
از جمله | از جمله ویژگیهای شاخص معماری این قصرها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
سادگی نماهای بیرونی: این ویژگی موجب یکسان سازی خانههای افراد با سطوح اقتصادی متفاوت بوده است. | سادگی نماهای بیرونی: این ویژگی موجب یکسان سازی خانههای افراد با سطوح اقتصادی متفاوت بوده است. | ||
تامین رفاه ساکنان: تمام امکانات رفاهی برای سکونت در داخل خانه تامین شده است. تعداد زیاد اجاقها نشاندهنده تعداد زیاد افراد ساکن در خانه است. در این خانهها اغلب چند خانواده به صورت گسترده زندگی میکردهاند. | تامین رفاه ساکنان: تمام امکانات رفاهی برای سکونت در داخل خانه تامین شده است. تعداد زیاد اجاقها نشاندهنده تعداد زیاد افراد ساکن در خانه است. در این خانهها اغلب چند خانواده به صورت گسترده زندگی میکردهاند. | ||
استفاده حداکثری از فضا: در این خانهها هیچ فضایی بدون استفاده رها نشده و حتی از فضاهای زیر پله و … نیز به عنوان انبار نگهداری مواد غذایی و … استفاده | استفاده حداکثری از فضا: در این خانهها هیچ فضایی بدون استفاده رها نشده و حتی از فضاهای زیر پله و … نیز به عنوان انبار نگهداری مواد غذایی و … استفاده میشده است. | ||
کاربرد هنر اسلامی در معماری: تزئینات، جزء جدا نشدنی معماری این قصرها است. (در خانههای طبقات اجتماعی – اقتصادی | کاربرد هنر اسلامی در معماری: تزئینات، جزء جدا نشدنی معماری این قصرها است. (در خانههای طبقات اجتماعی – اقتصادی پایینتر، تزئینات کمتر و ساده تر میشود.) کاشیکاری، هنر بومی این منطقه است و تمامی کاشیها، تک تک و با دست کار شده است. نقوش روی سقف نیز با دست و در محل ترسیم شده است. موتیفهای به کار رفته در تزئینات موتیفهای گیاهی هستند چرا که استفاده از موتیف انسانی در اسلام جایز نیست؛ اما موتیفهای انسانی پس از دوره بازسازی فرانسویها، به وفور در نماها و سردرها مشاهده میشود. | ||
=== قصبه علیا === | === قصبه علیا === | ||
بخشی از قصبه علیا تا حد زیادی فرم و ساختار اصیل خود را حفظ کرده است؛ هر چند که فرانسویها بخشهایی از بافت را به خیابانهای نسبتاً عریض تبدیل کردهاند. | بخشی از قصبه علیا تا حد زیادی فرم و ساختار اصیل خود را حفظ کرده است؛ هر چند که فرانسویها بخشهایی از بافت را به خیابانهای نسبتاً عریض تبدیل کردهاند. ویژگیهای مرفولوژیک قصبه علیا: | ||
کوچههای بسیار کم عرض با جدارههای مرتفع (۳ تا ۵ طبقه) | کوچههای بسیار کم عرض با جدارههای مرتفع (۳ تا ۵ طبقه) | ||
پلههای با شیب ملایم و تعداد زیاد که تقریباً در تمام کوچهها وجود دارد. (به دلیل توپوگرافی بافت) | پلههای با شیب ملایم و تعداد زیاد که تقریباً در تمام کوچهها وجود دارد. (به دلیل توپوگرافی بافت) | ||
این ویژگیهای مرفولوژیک باعث شده در بسیاری از بخشهای قصبه امکان تردد اتومبیل وجود نداشته باشد؛ به همین خاطر، جمعآوری زباله به کمک حیوانات و به صورت نامنظم انجام شده که گاهی به تجمع زباله در معابر | این ویژگیهای مرفولوژیک باعث شده در بسیاری از بخشهای قصبه امکان تردد اتومبیل وجود نداشته باشد؛ به همین خاطر، جمعآوری زباله به کمک حیوانات و به صورت نامنظم انجام شده که گاهی به تجمع زباله در معابر میانجامد. | ||
قصبه با وجود بافت فرسوده و خطرات ناشی از آن در خاطره جمعی شهروندان الجزیره ثبت شده، سمبل اصلی شهر و نشانگر هویت اهالی آن و همچنین سمبل مقاومت شهر در طول جنگ برای استقلال است. | قصبه با وجود بافت فرسوده و خطرات ناشی از آن در خاطره جمعی شهروندان الجزیره ثبت شده، سمبل اصلی شهر و نشانگر هویت اهالی آن و همچنین سمبل مقاومت شهر در طول جنگ برای استقلال است. | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
در سال ۱۹۹۸ نیز ۵۰۰ خانوار جابجا شده و در بافت مسکونی حومه شهر که با کمکهای مالی یک صندوق سعودی ساخته شده بود، اسکان داده شدند. مدیریت شهری، خانههای تخلیه شده و فرسوده قصبه را کنترل میکرد که توسط افراد دیگر اشغال نشوند. پس از ثبت محدوده به عنوان میراث ملی و سپس جهانی، دولت مسئول حفاظت از آن شد. اما مدیریت قصبه بسیار پیچیده است و برنامههای بهسازی و حفاظت نیز نتوانستند موثر واقع شوند. “وقف” موجب محدود شدن اختیارات دولت و مدیریت شهری و همچنین پیچیده شدن مشارکت ساکنان برای بهسازی و حفاظت میشود. علاوه بر این مغازه دارانی که در طبقات همکف ساختمانها مستقر هستند حاضر به ترک محل نیستند. | در سال ۱۹۹۸ نیز ۵۰۰ خانوار جابجا شده و در بافت مسکونی حومه شهر که با کمکهای مالی یک صندوق سعودی ساخته شده بود، اسکان داده شدند. مدیریت شهری، خانههای تخلیه شده و فرسوده قصبه را کنترل میکرد که توسط افراد دیگر اشغال نشوند. پس از ثبت محدوده به عنوان میراث ملی و سپس جهانی، دولت مسئول حفاظت از آن شد. اما مدیریت قصبه بسیار پیچیده است و برنامههای بهسازی و حفاظت نیز نتوانستند موثر واقع شوند. “وقف” موجب محدود شدن اختیارات دولت و مدیریت شهری و همچنین پیچیده شدن مشارکت ساکنان برای بهسازی و حفاظت میشود. علاوه بر این مغازه دارانی که در طبقات همکف ساختمانها مستقر هستند حاضر به ترک محل نیستند. | ||
تجارب موفق کشورهای غربی در حوزه حفاظت و باز زنده سازی نشان میداد که مشارکت ساکنان و | تجارب موفق کشورهای غربی در حوزه حفاظت و باز زنده سازی نشان میداد که مشارکت ساکنان و جنبشهای انجمنهای مردمی، امری ضروری و مهم است. در الجزایر این جنبشها اگرچه بسیار ضعیف و کمرنگ بودند اما مبارزهای را علیه “فرهنگ فراموش کردن گذشته و هویت” و “گسست نسلها” آغاز کردند. (این دو عبارت در شعارها و اهداف این انجمنها دیده میشود) امروزه انجمنهای زیادی در زمینه میراث فعال هستند: انجمن دوستداران الجزیره، بنیاد قصبه، کمیته حفاظت از قصبه و … | ||
جریان فعالیت این انجمنها موجب شد که بحث در مورد قصبه به یکی از مباحث اصلی بین گروههای مختلف مسئولان و متخصصان و شهروندان تبدیل شود و فاکتورهای مختلف گردهم آیند. امروزه مشارکت جامعه مدنی تا حدی در مدیریت قصبه دیده میشود اما این مشارکت به دلیل مشکلات مهمتر جامعه قصبه، رنگ سمبلیک به خود گرفته است. در حال حاضر بسیاری از بناها در حال مرمت هستند و از روشهایی نیز برای مقاوم سازی بناها و جلوگیری از تخریب آنها استفاده میشود. | جریان فعالیت این انجمنها موجب شد که بحث در مورد قصبه به یکی از مباحث اصلی بین گروههای مختلف مسئولان و متخصصان و شهروندان تبدیل شود و فاکتورهای مختلف گردهم آیند. امروزه مشارکت جامعه مدنی تا حدی در مدیریت قصبه دیده میشود اما این مشارکت به دلیل مشکلات مهمتر جامعه قصبه، رنگ سمبلیک به خود گرفته است. در حال حاضر بسیاری از بناها در حال مرمت هستند و از روشهایی نیز برای مقاوم سازی بناها و جلوگیری از تخریب آنها استفاده میشود. |