اصول فقه در مکتب اهل‌سنت (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ترین' به '‌ترین'
جز (جایگزینی متن - ' سالها' به ' سال‌ها')
جز (جایگزینی متن - ' ترین' به '‌ترین')
خط ۱۷: خط ۱۷:
شاگرد دیگر ابوحنیفه‌، محمد بن‌ حسن‌ شیبانی‌ (د۱۸۹ق‌/ ۸۰۵م‌) به‌ گزارش‌ ابن‌ ندیم‌ کتابی‌ با عنوان‌ اصول‌ الفقه‌ تألیف‌ کرده‌ بود <ref>ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌، ج۱، ص۲۵۸.</ref> که‌ باید آن‌ را ادامه مسیر ابویوسف‌ در ساماندهی‌ به‌ اصول‌ تلقی‌ کرد. او علاوه‌ بر اثر یاد شده‌، رساله‌ای‌ با عنوان‌ اجتهادالرأی‌ پرداخته‌ که‌ دارای‌ زمینه‌ای‌ اصولی‌ بوده‌ است‌. <ref>یعقوب‌ ابویوسف‌، الرد علی‌ سیر الاوزاعی‌، ج۱، ص۲۱.</ref> اثر دیگر محمد بن‌ حسن‌ شیبانی‌، با عنوان‌ الاستحسان‌ دارای‌ محتوایی‌ اصولی‌ - فقهی‌ است‌ که‌ در آن‌ مؤلف‌ با تحلیل‌ نمونه‌ها، به‌ تبیین‌ صحت‌ نظریه اصولی‌ِ استحسان‌ بر پایه مراعات‌ عرف‌ و گریز از عسر و حرج‌ پرداخته‌ است‌. <ref>شیبانی، محمد بن‌ حسن‌، الاصل‌، ج۳، ص۴۸- ۱۶۶.</ref>
شاگرد دیگر ابوحنیفه‌، محمد بن‌ حسن‌ شیبانی‌ (د۱۸۹ق‌/ ۸۰۵م‌) به‌ گزارش‌ ابن‌ ندیم‌ کتابی‌ با عنوان‌ اصول‌ الفقه‌ تألیف‌ کرده‌ بود <ref>ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌، ج۱، ص۲۵۸.</ref> که‌ باید آن‌ را ادامه مسیر ابویوسف‌ در ساماندهی‌ به‌ اصول‌ تلقی‌ کرد. او علاوه‌ بر اثر یاد شده‌، رساله‌ای‌ با عنوان‌ اجتهادالرأی‌ پرداخته‌ که‌ دارای‌ زمینه‌ای‌ اصولی‌ بوده‌ است‌. <ref>یعقوب‌ ابویوسف‌، الرد علی‌ سیر الاوزاعی‌، ج۱، ص۲۱.</ref> اثر دیگر محمد بن‌ حسن‌ شیبانی‌، با عنوان‌ الاستحسان‌ دارای‌ محتوایی‌ اصولی‌ - فقهی‌ است‌ که‌ در آن‌ مؤلف‌ با تحلیل‌ نمونه‌ها، به‌ تبیین‌ صحت‌ نظریه اصولی‌ِ استحسان‌ بر پایه مراعات‌ عرف‌ و گریز از عسر و حرج‌ پرداخته‌ است‌. <ref>شیبانی، محمد بن‌ حسن‌، الاصل‌، ج۳، ص۴۸- ۱۶۶.</ref>


مهم‌ ترین‌ شخصیت‌ حنفی‌ که‌ در سده بعد، در جریان‌ تدوین‌ اصول‌ فقه‌ باید از او نام‌ برده‌ شود، ابوموسی‌ عیسی‌ بن‌ ابان‌ (د۲۲۱ق‌/ ۸۳۶م‌) از شاگردان‌ محمد بن‌ حسن‌ شیبانی‌ است‌ که‌ آثاری‌ در اصول‌ فقه‌ پرداخته‌ بوده‌ <ref>ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌، ج۱، ص۲۵۸.</ref> و آراء اصولی‌ او مورد توجه‌ اصول‌ نویسان‌ بعدی‌ از حنفیان‌ و غیر آنان‌ قرار گرفته‌ است‌. <ref>سرخسی‌، محمد، اصول‌، ج۱، ص۲۵.</ref><ref>سرخسی‌، محمد، اصول‌، ج۱، ص۲۹۳.</ref> از ویژگی‌های‌ وی‌ در مباحث‌ اصولی‌، پرداختن‌ به‌ دلیل‌ سوم‌، یعنی‌ اجماع‌ با دیدگاهی‌ خوشبینانه‌ و برخلاف‌ پیشینیان‌ اصحاب‌ رأی‌ است‌ که‌ خود گامی‌ اساسی‌ در جهت‌ نزدیک‌ شدن‌ اصول‌ حنفی‌ به‌ اصول شافعی‌ و پذیرش‌ دستگاه‌ «ادله چهارگانه» ارائه‌ شده‌ در الرسالة شافعی‌ است‌. <ref>سرخسی‌، محمد، اصول‌، ج۱، ص۳۰۴- ۳۰۵.</ref><ref>بخاری، عبدالعزیز علاءالدین‌، کشف‌ الاسرار، ج۳، ص۲۲۹.</ref>
مهم‌‌ترین‌ شخصیت‌ حنفی‌ که‌ در سده بعد، در جریان‌ تدوین‌ اصول‌ فقه‌ باید از او نام‌ برده‌ شود، ابوموسی‌ عیسی‌ بن‌ ابان‌ (د۲۲۱ق‌/ ۸۳۶م‌) از شاگردان‌ محمد بن‌ حسن‌ شیبانی‌ است‌ که‌ آثاری‌ در اصول‌ فقه‌ پرداخته‌ بوده‌ <ref>ابن‌ ندیم‌، الفهرست‌، ج۱، ص۲۵۸.</ref> و آراء اصولی‌ او مورد توجه‌ اصول‌ نویسان‌ بعدی‌ از حنفیان‌ و غیر آنان‌ قرار گرفته‌ است‌. <ref>سرخسی‌، محمد، اصول‌، ج۱، ص۲۵.</ref><ref>سرخسی‌، محمد، اصول‌، ج۱، ص۲۹۳.</ref> از ویژگی‌های‌ وی‌ در مباحث‌ اصولی‌، پرداختن‌ به‌ دلیل‌ سوم‌، یعنی‌ اجماع‌ با دیدگاهی‌ خوشبینانه‌ و برخلاف‌ پیشینیان‌ اصحاب‌ رأی‌ است‌ که‌ خود گامی‌ اساسی‌ در جهت‌ نزدیک‌ شدن‌ اصول‌ حنفی‌ به‌ اصول شافعی‌ و پذیرش‌ دستگاه‌ «ادله چهارگانه» ارائه‌ شده‌ در الرسالة شافعی‌ است‌. <ref>سرخسی‌، محمد، اصول‌، ج۱، ص۳۰۴- ۳۰۵.</ref><ref>بخاری، عبدالعزیز علاءالدین‌، کشف‌ الاسرار، ج۳، ص۲۲۹.</ref>


=شافعی‌، شخصیتی‌ مؤسس‌ در اصول‌ فقه‌=
=شافعی‌، شخصیتی‌ مؤسس‌ در اصول‌ فقه‌=
Writers، confirmed، مدیران
۸۸٬۰۰۹

ویرایش