ضرورت تشکیل حکومت در اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - ' ایات ' به ' آیات '
جز (جایگزینی متن - ' انها ' به ' آنها ')
جز (جایگزینی متن - ' ایات ' به ' آیات ')
خط ۲۱: خط ۲۱:
=== الف – جامعیت و جاودانگی :‌===
=== الف – جامعیت و جاودانگی :‌===


بر اساس ایات قرآنی اسلام مکتبی است که پاسخگوی تمامی نیازهای فردی و اجتماعی جامعه بوده و قادر است در همه اعصار نقش خویش را در هدایت و سعادت افرینی انسان ایفا کند. برخی از ایاتی که بیانگر چنین اندیشه‌هایی هستند عبارتند از :‌
بر اساس آیات قرآنی اسلام مکتبی است که پاسخگوی تمامی نیازهای فردی و اجتماعی جامعه بوده و قادر است در همه اعصار نقش خویش را در هدایت و سعادت افرینی انسان ایفا کند. برخی از ایاتی که بیانگر چنین اندیشه‌هایی هستند عبارتند از :‌


وَنَزَّلْنَاعَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًی وَرَحْمَةً وَبُشْرَیٰ لِلْمُسْلِمِینَ <ref>نحل /89</ref>: و ما بر تو این کتاب (قرآن عظیم) را فرستادیم تا حقیقت هر چیز را روشن کند و برای مسلمین هدایت و رحمت و بشارت باشد.
وَنَزَّلْنَاعَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًی وَرَحْمَةً وَبُشْرَیٰ لِلْمُسْلِمِینَ <ref>نحل /89</ref>: و ما بر تو این کتاب (قرآن عظیم) را فرستادیم تا حقیقت هر چیز را روشن کند و برای مسلمین هدایت و رحمت و بشارت باشد.
خط ۳۳: خط ۳۳:
با وجود چنین ایاتی چگونه می‌توان پذیرفت که اسلام نسبت به مساله حکومت و حاکمیت، بی تفاوت است. شکی نیست که کلماتی نظیر "تبیانا لکل شئی" اکملت لکم دینکم " ذالک الدین القیم" و...چنین تصوری را نفی می‌کند.  
با وجود چنین ایاتی چگونه می‌توان پذیرفت که اسلام نسبت به مساله حکومت و حاکمیت، بی تفاوت است. شکی نیست که کلماتی نظیر "تبیانا لکل شئی" اکملت لکم دینکم " ذالک الدین القیم" و...چنین تصوری را نفی می‌کند.  


=== ب- ایات جهاد و مبارزه با طاغوت:‌===
=== ب- آیات جهاد و مبارزه با طاغوت:‌===


در این زمینه ایات و روایات فراوانی است که از جمله وظائف مسلمین را جهاد در برابر کسانی می‌داند که در برابر اجراء‌ و تبلیغ احکام الهی سرسختی نشان می‌دهند. مسلمین موظفند با طواغیت عصر خویش مبارزه نموده و تا مرز شهادت نیز پیش روند. ایا وجود چنین ایاتی را نمی‌توان دلیل بر لزوم تشکیل عادلانه دینی دانست؟  
در این زمینه آیات و روایات فراوانی است که از جمله وظائف مسلمین را جهاد در برابر کسانی می‌داند که در برابر اجراء‌ و تبلیغ احکام الهی سرسختی نشان می‌دهند. مسلمین موظفند با طواغیت عصر خویش مبارزه نموده و تا مرز شهادت نیز پیش روند. ایا وجود چنین ایاتی را نمی‌توان دلیل بر لزوم تشکیل عادلانه دینی دانست؟  


برخی از ایاتی که بیانگر مطلب ذکر شده می‌باشد عبارتند از :‌
برخی از ایاتی که بیانگر مطلب ذکر شده می‌باشد عبارتند از :‌
خط ۵۰: خط ۵۰:
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ <ref>فتح /29</ref> محمد (صلی اللّه علیه و آله و سلم) فرستاده خداست و یاران و همراهانش بر کافران بسیار قویدل و سخت و با یکدیگر بسیار مشفق و مهربانند،
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ <ref>فتح /29</ref> محمد (صلی اللّه علیه و آله و سلم) فرستاده خداست و یاران و همراهانش بر کافران بسیار قویدل و سخت و با یکدیگر بسیار مشفق و مهربانند،


=== ج – ایات نفی سلطه بیگانگان بر مسلمین و لزوم تبری از انان :‌===
=== ج – آیات نفی سلطه بیگانگان بر مسلمین و لزوم تبری از انان :‌===


وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا <ref>نساء‌/141</ref> و خداوند هیچ گاه برای کافران نسبت به اهل ایمان راه تسلّط باز نخواهد نمود.
وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا <ref>نساء‌/141</ref> و خداوند هیچ گاه برای کافران نسبت به اهل ایمان راه تسلّط باز نخواهد نمود.
خط ۵۸: خط ۵۸:
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَالنَّصَارَیٰ أَوْلِیَاءَ ۘ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ ۚ وَمَن یَتَوَلَّهُم مِّنکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ"<ref>مائده /51</ref>  
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْیَهُودَ وَالنَّصَارَیٰ أَوْلِیَاءَ ۘ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ ۚ وَمَن یَتَوَلَّهُم مِّنکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ"<ref>مائده /51</ref>  


"ایا جامه عمل پوشاندن به این ایات که عزت و افتخار را در تمامی زمینه ها از ان مومنین دانسته و اجازه هیچ نوع سلطه پذیری از بیگانگان را به مسلمانان نمی‌دهد جز از طریق حکومتی مقتدر در پرتو دین ممکن است؟ ‌"
"ایا جامه عمل پوشاندن به این آیات که عزت و افتخار را در تمامی زمینه ها از ان مومنین دانسته و اجازه هیچ نوع سلطه پذیری از بیگانگان را به مسلمانان نمی‌دهد جز از طریق حکومتی مقتدر در پرتو دین ممکن است؟ ‌"


=== د- ایات امر بمعروف و نهی از منکر ===  
=== د- آیات امر بمعروف و نهی از منکر ===  


از اصول اجتماعی اسلام که مورد اتفاق تمامی مسلمانان است دو اصل بنیادین امر بمعروف و نهی از منکر است. این دو در راس تمامی احکام الهی بوده بگونه‌ای که می‌توان بوسیله آنها تمامی احکام الهی را در جامعه اجرا نمود چنانکه در روایات می خوانیم: إن الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر سبیل الأنبیاء ومنهاج الصلحاء، فریضة عظیمة تقام بها الفرائض  
از اصول اجتماعی اسلام که مورد اتفاق تمامی مسلمانان است دو اصل بنیادین امر بمعروف و نهی از منکر است. این دو در راس تمامی احکام الهی بوده بگونه‌ای که می‌توان بوسیله آنها تمامی احکام الهی را در جامعه اجرا نمود چنانکه در روایات می خوانیم: إن الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر سبیل الأنبیاء ومنهاج الصلحاء، فریضة عظیمة تقام بها الفرائض  
خط ۸۳: خط ۸۳:


   
   
نتیجه ای که از این ایات و روایات گرفته می‌شود این است که اقامه امر بمعروف و نهی از منکر مستلزم لزوم تشکیل حکومت است چون رفع بسیاری از منکرات اجتماعی و سیاسی جز در پرتو حکومت ضمانت اجرا نخواهد داشت و همینطور اجرای صحیح اصل امر بمعروف در پرتو حکومت معنی واقعی اش را باز خواهد یافت.
نتیجه ای که از این آیات و روایات گرفته می‌شود این است که اقامه امر بمعروف و نهی از منکر مستلزم لزوم تشکیل حکومت است چون رفع بسیاری از منکرات اجتماعی و سیاسی جز در پرتو حکومت ضمانت اجرا نخواهد داشت و همینطور اجرای صحیح اصل امر بمعروف در پرتو حکومت معنی واقعی اش را باز خواهد یافت.


=== ذ – ایات اجرای حدود قصاص و دیات ===  
=== ذ – آیات اجرای حدود قصاص و دیات ===  


:‌وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُمَا جَزَاءً بِمَا کَسَبَا نَکَالًا مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ <ref>مائده /38</ref>
:‌وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُمَا جَزَاءً بِمَا کَسَبَا نَکَالًا مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ <ref>مائده /38</ref>
خط ۱۱۵: خط ۱۱۵:
بعلاوه آنکه دین بر پایه فطرت انسان‌ها بنا شده است و فطرت هیچگاه متغیر نیست بنابر‌این هر چند نیازهای انسان‌ها در هر عصر با اعصار دیگر متفاوت است اما در واقع نیازهای اصلی شان ثابت است و تنها شکل نیاز خواهی شان تغییر می یابد.  
بعلاوه آنکه دین بر پایه فطرت انسان‌ها بنا شده است و فطرت هیچگاه متغیر نیست بنابر‌این هر چند نیازهای انسان‌ها در هر عصر با اعصار دیگر متفاوت است اما در واقع نیازهای اصلی شان ثابت است و تنها شکل نیاز خواهی شان تغییر می یابد.  


2- از برخی ایات استفاده می‌شود که هدف پیامبران تنها انذار وتبشیر بوده و حق تشکیل حکومت را دارا نیستند نظیر:‌
2- از برخی آیات استفاده می‌شود که هدف پیامبران تنها انذار وتبشیر بوده و حق تشکیل حکومت را دارا نیستند نظیر:‌


فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ الْمُبِینُ <ref>نحل /82</ref>
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ الْمُبِینُ <ref>نحل /82</ref>
خط ۱۲۵: خط ۱۲۵:
حْنُ أَعْلَمُ بِمَا یَقُولُونَ ۖ وَمَا أَنتَ عَلَیْهِم بِجَبَّارٍ ۖ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن یَخَافُ وَعِیدِ <ref>ق /45</ref>
حْنُ أَعْلَمُ بِمَا یَقُولُونَ ۖ وَمَا أَنتَ عَلَیْهِم بِجَبَّارٍ ۖ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن یَخَافُ وَعِیدِ <ref>ق /45</ref>


پاسخ :‌قبل از پاسخ این سوال لازم است توجه کنیم که در هنگام مطالعه و تدبر در قرآن هیچگاه نباید ایات را جدا از یکدیگر نگریست چون بر اساس روایاتی که وارد شده است ایات قرآن بوسیله یکدیگر تفسیر می‌شوند :‌یفسر بعضه بعضا  
پاسخ :‌قبل از پاسخ این سوال لازم است توجه کنیم که در هنگام مطالعه و تدبر در قرآن هیچگاه نباید آیات را جدا از یکدیگر نگریست چون بر اساس روایاتی که وارد شده است آیات قرآن بوسیله یکدیگر تفسیر می‌شوند :‌یفسر بعضه بعضا  


   
   
بر این اساس می گوئیم:‌
بر این اساس می گوئیم:‌


اولا ایات متعددی که در زمینه لزوم تشکیل حکومت در قرآن وجود دارد با برداشت مذکور از ایات فوق مخالفت دارد.  
اولا آیات متعددی که در زمینه لزوم تشکیل حکومت در قرآن وجود دارد با برداشت مذکور از آیات فوق مخالفت دارد.  


ثانیا مفاداین ایات ان است که انسان‌ها در پذیرش دین مجبور نیستند و پیامبرص نمی‌تواند آنها را با اکراه مومن گرداند. مردم در پذیرش حق مختارند و این غیر از مساله رهبری سیاسی و اجتماع پیامبر ص است که به حکم عقل و نقل امری ضروری است.  
ثانیا مفاداین آیات ان است که انسان‌ها در پذیرش دین مجبور نیستند و پیامبرص نمی‌تواند آنها را با اکراه مومن گرداند. مردم در پذیرش حق مختارند و این غیر از مساله رهبری سیاسی و اجتماع پیامبر ص است که به حکم عقل و نقل امری ضروری است.  


ثالثا اگرایات فوق بیانگر نفی تشکیل حکومت است در اینصورت با سیره انبیاء‌الهی از جمله سیره نبی اکرم ص که تشکیل حکومت دادند منافات خواهد داشت – و نیز حکومت موسی علیه السلام بعد از مبارزه با فرعون حکومت سلیمان علیه السلام و ....
ثالثا اگرایات فوق بیانگر نفی تشکیل حکومت است در اینصورت با سیره انبیاء‌الهی از جمله سیره نبی اکرم ص که تشکیل حکومت دادند منافات خواهد داشت – و نیز حکومت موسی علیه السلام بعد از مبارزه با فرعون حکومت سلیمان علیه السلام و ....
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۸۸۶

ویرایش