۸۷٬۷۸۸
ویرایش
تقریب عملی مذاهب اسلامی، ضرورت‌ها و راهکارها (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۲
، ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'گرایشها' به 'گرایشها'
جز (جایگزینی متن - 'نهج البلاغه' به 'نهج‌البلاغه') |
جز (جایگزینی متن - 'گرایشها' به 'گرایشها') |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
بی‌شک عزّت و اقتدار [[اسلام]] از محورهای عمده و بلکه اصلی‌ترین بنیان اندیشه‌ها و آمال [[مسلمانان]] دلسوز و مصلحان حقیقی است و هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل عزّت و اقتدار [[اسلام]]، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود تمایزات و اختلافات است. به هر میزان این تقریب و هم‌گرایی در میان فرقه‌های اسلامی اعم از [[شیعه]] و [[سنی]] پررنگ‌تر شود، به همان اندازه نیز فرصتهای بی‌شماری برای اظهار وجود و قدرت نمایی امت اسلامی در برابر زیاده‌خواهی دنیای زر و زور مهیا خواهد شد. | بی‌شک عزّت و اقتدار [[اسلام]] از محورهای عمده و بلکه اصلی‌ترین بنیان اندیشه‌ها و آمال [[مسلمانان]] دلسوز و مصلحان حقیقی است و هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل عزّت و اقتدار [[اسلام]]، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود تمایزات و اختلافات است. به هر میزان این تقریب و هم‌گرایی در میان فرقه‌های اسلامی اعم از [[شیعه]] و [[سنی]] پررنگ‌تر شود، به همان اندازه نیز فرصتهای بی‌شماری برای اظهار وجود و قدرت نمایی امت اسلامی در برابر زیاده‌خواهی دنیای زر و زور مهیا خواهد شد. | ||
البته اگر در عرصه [[بیداری اسلامی]] عصر حاضر، دشمنانی در کمین نشسته باشند و در رویارویی با آن، نیرنگها به کار گیرند، امری عجیب و دور از ذهن و حتی واقعیت نیست؛ زیرا خصومت با اسلام و [[مسلمانان]] از راهبردهای دشمنان است. از سویی دیگر طبیعی است که در جریان [[بیداری اسلامی]]، | البته اگر در عرصه [[بیداری اسلامی]] عصر حاضر، دشمنانی در کمین نشسته باشند و در رویارویی با آن، نیرنگها به کار گیرند، امری عجیب و دور از ذهن و حتی واقعیت نیست؛ زیرا خصومت با اسلام و [[مسلمانان]] از راهبردهای دشمنان است. از سویی دیگر طبیعی است که در جریان [[بیداری اسلامی]]، گرایشها و شیوه‌ها و گروه‌های متعددی وجود داشته باشند و هریک طبق برنامه و روش خود در خدمت به اسلام گام بردارند، به شرط اینکه این تعددها و اختلاف‌ها به دور از تعصب و جمود فکری باشد. | ||
اما آنچه که مایه نگرانی است، شعله‌ور شدن دشمنی و کینه‌توزی در میان مذاهب و فرق مختلف اسلامی است، به گونه‌ای که مسلمانان بر ضد همدیگر به توطئه چینی و جنگ و دعوا برخیزند. در حقیقت اختلاف در مسائل فقهی و بعضی مسائل غیراساسی که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، در ذات خود خطرناک نیست و مقصود از [[تقریب مذاهب]] هم از بین بردن اصل اختلاف نیست، بلکه مهم‌ترین هدف این است که این اختلاف موجب عداوت و دشمنی نگردد و براساس مشترکات بین فرقه‌های اسلامی، دوری و مشاجره جای خود را به برادری و نزدیکی دهد. | اما آنچه که مایه نگرانی است، شعله‌ور شدن دشمنی و کینه‌توزی در میان مذاهب و فرق مختلف اسلامی است، به گونه‌ای که مسلمانان بر ضد همدیگر به توطئه چینی و جنگ و دعوا برخیزند. در حقیقت اختلاف در مسائل فقهی و بعضی مسائل غیراساسی که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، در ذات خود خطرناک نیست و مقصود از [[تقریب مذاهب]] هم از بین بردن اصل اختلاف نیست، بلکه مهم‌ترین هدف این است که این اختلاف موجب عداوت و دشمنی نگردد و براساس مشترکات بین فرقه‌های اسلامی، دوری و مشاجره جای خود را به برادری و نزدیکی دهد. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
نوشتن کتاب «الخلاف» توسط محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی، از علمای ایرانی شیعه در قرن 5 قمری و معاصر سلطان محمود غزنوی که در آن نظریات و آراء علمای فریقین را بدون تعصب و برای بیان روش فقهی در استنباط احکام در سده چهارم و پنجم جمع و گردآوری کرده و نیز تفسیر «مجمع البیان» طبرسی نشان‌دهنده توجه و عنایت بزرگان علم و دین به این امور بوده است <ref>ر. ک: بی‌آزار شیرازی، 1413ق</ref> | نوشتن کتاب «الخلاف» توسط محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی، از علمای ایرانی شیعه در قرن 5 قمری و معاصر سلطان محمود غزنوی که در آن نظریات و آراء علمای فریقین را بدون تعصب و برای بیان روش فقهی در استنباط احکام در سده چهارم و پنجم جمع و گردآوری کرده و نیز تفسیر «مجمع البیان» طبرسی نشان‌دهنده توجه و عنایت بزرگان علم و دین به این امور بوده است <ref>ر. ک: بی‌آزار شیرازی، 1413ق</ref> | ||
امام خمینی و رهبر معظم انقلاب و سایر شخصیتهای برجسته علمی در کشور اسلامی ایران و حتی در دیگر کشورهای اسلامی همین راه را پیمودند و بارها از سر دلسوزی خاطر نشان نمودند که در شرایط کنونی، نزدیکی و تقارب تمامی مذاهب و | امام خمینی و رهبر معظم انقلاب و سایر شخصیتهای برجسته علمی در کشور اسلامی ایران و حتی در دیگر کشورهای اسلامی همین راه را پیمودند و بارها از سر دلسوزی خاطر نشان نمودند که در شرایط کنونی، نزدیکی و تقارب تمامی مذاهب و گرایشهای اسلامی واجبی شرعی است. | ||
=تعریف تقریب= | =تعریف تقریب= | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
بنابراین طرح ایده تقریب مذاهب و به دنبال آن خیزش فرهنگی و بالندگی دین اسلام با توجه به الزامات حساس این برهه از زمان، که آرام آرام جوانه‌های نفرت بین شیعه و سنی در بین اقشار عامه امت رو به رویش و رشد می‌باشد، بدون ارائه راهکارهای صحیح، یک ایده آرمانی بیش نخواهد بود. پس لازم است که طرح اتحاد اسلامی به گونه‌ای پیش کشیده شود که نتایجی عملی به بار آورد. از رؤیاپروری و آرزوپردازی و خوش‌بینی ساده‌دلانه فراتر رود؛ زیرا ارائه راهکارها و راه‌حلها می‌تواند مقدمه‌ای برای تقریب مذاهب اسلامی به دور از آفات باشد. مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آفت این حرکت مقدس غفلت از توطئه‌ها و نقشه‌های دشمنان است، این غفلت موجب می‌گردد که وقتی خیرخواهان و علاقه‌مندان به وحدت کلمه در جوامع اسلامی می‌خواهند در جهت دست یافتن به این هدف تلاش کنند، سرگرم مباحث و مسائلی شوند که تنها ثمره علمی‌دارد، نه ثمره عملی. همه تلاشها در مجامع علمی خلاصه شود، آن هم به صورتی بسیار محدود، از این رو اقداماتی که در جهت بیداری اسلامی صورت می‌گیرد، وقتی با تبلیغات و توطئه‌هایی که در جهت تفرقه جوامع اسلام انجام می‌شود، مقایسه گردد. شاید اغراق نباشد که قطره‌ای است در برابر دریا! و سدی است کوتاه و ناتوان، در برابر سیلی عظیم و خروشان! | بنابراین طرح ایده تقریب مذاهب و به دنبال آن خیزش فرهنگی و بالندگی دین اسلام با توجه به الزامات حساس این برهه از زمان، که آرام آرام جوانه‌های نفرت بین شیعه و سنی در بین اقشار عامه امت رو به رویش و رشد می‌باشد، بدون ارائه راهکارهای صحیح، یک ایده آرمانی بیش نخواهد بود. پس لازم است که طرح اتحاد اسلامی به گونه‌ای پیش کشیده شود که نتایجی عملی به بار آورد. از رؤیاپروری و آرزوپردازی و خوش‌بینی ساده‌دلانه فراتر رود؛ زیرا ارائه راهکارها و راه‌حلها می‌تواند مقدمه‌ای برای تقریب مذاهب اسلامی به دور از آفات باشد. مهم‌ترین و بزرگ‌ترین آفت این حرکت مقدس غفلت از توطئه‌ها و نقشه‌های دشمنان است، این غفلت موجب می‌گردد که وقتی خیرخواهان و علاقه‌مندان به وحدت کلمه در جوامع اسلامی می‌خواهند در جهت دست یافتن به این هدف تلاش کنند، سرگرم مباحث و مسائلی شوند که تنها ثمره علمی‌دارد، نه ثمره عملی. همه تلاشها در مجامع علمی خلاصه شود، آن هم به صورتی بسیار محدود، از این رو اقداماتی که در جهت بیداری اسلامی صورت می‌گیرد، وقتی با تبلیغات و توطئه‌هایی که در جهت تفرقه جوامع اسلام انجام می‌شود، مقایسه گردد. شاید اغراق نباشد که قطره‌ای است در برابر دریا! و سدی است کوتاه و ناتوان، در برابر سیلی عظیم و خروشان! | ||
از دیگر سو این راه‌حلها باید به صورت تلاش و مجاهدتهای خالصانه و مبتنی بر آزاداندیشی و تهی از هرگونه تعصب‌ورزیهای فاقد مبانی شرعی و عقلی و با در نظر گرفتن مصالح «جهان اسلام» و توطئه‌هایی که قدرتهای جهانی و اقمار و عوامل پیدا و پنهان آنان علیه اتحاد و همبستگی مسلمانان تدارک می‌بینند و روز به روز بر شدت آنها افزوده می‌شود و همه موجودیت اسلام و ملل و سرزمینهای اسلامی را در معرض خطر اضمحلال قرار می‌دهد توسط عالمان اندیشمند و دلسوخته و دردآشنا از هر طرف و سایر نیروهای آگاه و بصیر و مسئول در همه ابعاد تحقق یابد و از زوایای گوناگون به بررسی آنها پرداخته شود. بنابراین با توجه به گستردگی مسئولیت متولیان امور مسلمانان در عرصه‌های بین‌المللی و نقشی که حکومت‌های اسلامی در ایجاد برادری و همزیستی میان پیروان مذاهب اسلامی با | از دیگر سو این راه‌حلها باید به صورت تلاش و مجاهدتهای خالصانه و مبتنی بر آزاداندیشی و تهی از هرگونه تعصب‌ورزیهای فاقد مبانی شرعی و عقلی و با در نظر گرفتن مصالح «جهان اسلام» و توطئه‌هایی که قدرتهای جهانی و اقمار و عوامل پیدا و پنهان آنان علیه اتحاد و همبستگی مسلمانان تدارک می‌بینند و روز به روز بر شدت آنها افزوده می‌شود و همه موجودیت اسلام و ملل و سرزمینهای اسلامی را در معرض خطر اضمحلال قرار می‌دهد توسط عالمان اندیشمند و دلسوخته و دردآشنا از هر طرف و سایر نیروهای آگاه و بصیر و مسئول در همه ابعاد تحقق یابد و از زوایای گوناگون به بررسی آنها پرداخته شود. بنابراین با توجه به گستردگی مسئولیت متولیان امور مسلمانان در عرصه‌های بین‌المللی و نقشی که حکومت‌های اسلامی در ایجاد برادری و همزیستی میان پیروان مذاهب اسلامی با گرایشهای مختلف ایفا می‌کنند و نیز نقش مهم آحاد جامعه و ضرورت همراهی همه مسلمانان در این امر مهم و مقدس، باید از نقطه نظر بین‌المللی، دولی و فردی راهکارهای عملی را ارائه نمایند. | ||
== راهکارهایی در عرصه بین‌المللی == | == راهکارهایی در عرصه بین‌المللی == | ||