۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اسلام شناسی' به 'اسلامشناسی') |
جز (جایگزینی متن - ' افریقا' به ' آفریقا') |
||
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مطالعات اسلامشناسی در کانادا''' مدخلی است که به موضوع اسلامشناسی و مطالعات اسلامشناسی در کانادا میپردازد. | '''مطالعات اسلامشناسی در کانادا''' مدخلی است که به موضوع اسلامشناسی و مطالعات اسلامشناسی در کانادا میپردازد. | ||
=گروه مطالعات اسلامی در دانشگاههای کانادا= | =گروه مطالعات اسلامی در دانشگاههای کانادا= | ||
دانشگاههای مختلفی در کانادا گروه مطالعات اسلامی دارند. هرچند بسیاری از پژوهشگران وضعیت اسلامشناسی در دانشگاههای کانادا را با دانشگاههای | دانشگاههای مختلفی در کانادا گروه مطالعات اسلامی دارند. هرچند بسیاری از پژوهشگران وضعیت اسلامشناسی در دانشگاههای کانادا را با دانشگاههای آمریکا مقایسه میکنند و بر وضعیت نامطوب مطالعات اسلامی در دانشگاههای کانادا دست میگذارند کارهای خوبی در این چند دهه در زمینۀ اسلامشناسی در کانادا صورت گرفتهاند. [[مطالعات اسلامشناسی در کانادا#%20ftn1|[1]]] مقایسۀ وضعیت اسلامشناسی در کانادا و آمریکا از آن بابت درست نیست که نه کانادا از جهت کمی میزان دانشگاههای آمریکا را دارد و نه به میزانی که آمریکاییان – بهخصوص پس از رخداد ۱۱ سپتامبر – بر مطالعات اسلامی توجه کردهاند و سرمایهگذاری کردهاند در این زمینه هزینه نمودهاند. با این همه در میان مؤسسهها و گروههای دانشگاهی که در کانادا در حوزۀ اسلامشناسی فعالیت میکنند این گروهها وضعیت اسلامشناسی در دانشگاه مکگیل بهتر و بیشتر از دانشگاههای دیگر کانادا است. | ||
== مؤسسۀ مطالعات اسلامی در دانشگاه مکگیل == | == مؤسسۀ مطالعات اسلامی در دانشگاه مکگیل == | ||
مؤسسۀ مطالعات اسلامی در دانشگاه مکگیل در سال ۱۹۵۲ با تلاشهای ویلفرد کانتول اسمیت تأسیس شد. کانتول اسمیت که درجۀ کارشناسیاش در زبانهای شرقی را از دانشگاه تورنتو گرفته بود برای مدت هفت سال بهعنوان مبلغ دینی در هندوستان تاریخ هند و اسلام را تدریس میکرد. در مدتی که او در لاهور بود مدیریت کلیسای شمال هند را برعهده داشت و کتاب «اسلام مدرن در هندوستان: یک تحلیلی اجتماعی» را به رشتۀ تحریر درآورد. البته جلوی انتشار این کتاب در هندوستان به جهت رویکرد کمونیستیاش گرفته شد. اسمیت بهوضوح جدال میان هند و پاکستان و درگیریهای خونین بین آنها را میدید؛ درگیریهایی که از تفاوتهای دینی ناشی میشدند. همین وی را به مبانی دینی علاقمندتر کرد. اسمیت در سال ۱۹۴۸ از دانشگاه پرینستون مدرک دکترایش را گرفت و به استخدام دانشگاه مکگیل در زمینۀ ادیان تطبیقی درآمد. در اینجا بود که وی مسئولان دانشگاه را متقاعد کرد که باید در زمینۀ مطالعات اسلامی کار و تلاش و سرمایهگذاری کنند. | مؤسسۀ مطالعات اسلامی در دانشگاه مکگیل در سال ۱۹۵۲ با تلاشهای ویلفرد کانتول اسمیت تأسیس شد. کانتول اسمیت که درجۀ کارشناسیاش در زبانهای شرقی را از دانشگاه تورنتو گرفته بود برای مدت هفت سال بهعنوان مبلغ دینی در هندوستان تاریخ هند و اسلام را تدریس میکرد. در مدتی که او در لاهور بود مدیریت کلیسای شمال هند را برعهده داشت و کتاب «اسلام مدرن در هندوستان: یک تحلیلی اجتماعی» را به رشتۀ تحریر درآورد. البته جلوی انتشار این کتاب در هندوستان به جهت رویکرد کمونیستیاش گرفته شد. اسمیت بهوضوح جدال میان هند و پاکستان و درگیریهای خونین بین آنها را میدید؛ درگیریهایی که از تفاوتهای دینی ناشی میشدند. همین وی را به مبانی دینی علاقمندتر کرد. اسمیت در سال ۱۹۴۸ از دانشگاه پرینستون مدرک دکترایش را گرفت و به استخدام دانشگاه مکگیل در زمینۀ ادیان تطبیقی درآمد. در اینجا بود که وی مسئولان دانشگاه را متقاعد کرد که باید در زمینۀ مطالعات اسلامی کار و تلاش و سرمایهگذاری کنند. | ||
وی بر مفهوم اسلام دست گذاشت چون معتقد بود بدون فهم دقیق اسلام فهم تاریخ اسلام و جایگاه مسلمانان در تمدنهای مختلف بشری قابل درک و هضم نیست. او همچنین بر این عقیده بود که بدون حضور خود مسلمانان بسیاری از پژوهشها و مطالعات اسلامی عقیم و ابتر میمانند و مغربزمینیان بدون مدد و یاری پژوهشگران مسلمان توان آن را ندارند که این مطالعات را بهخوبی به سامان برسانند. با تکیه بر این بینش بود که مؤسسۀ مطالعات اسلامی با یک کتابخانۀ تأسیس شد. در این مدت وقت زیادی از وی صرف این میشد که میان | وی بر مفهوم اسلام دست گذاشت چون معتقد بود بدون فهم دقیق اسلام فهم تاریخ اسلام و جایگاه مسلمانان در تمدنهای مختلف بشری قابل درک و هضم نیست. او همچنین بر این عقیده بود که بدون حضور خود مسلمانان بسیاری از پژوهشها و مطالعات اسلامی عقیم و ابتر میمانند و مغربزمینیان بدون مدد و یاری پژوهشگران مسلمان توان آن را ندارند که این مطالعات را بهخوبی به سامان برسانند. با تکیه بر این بینش بود که مؤسسۀ مطالعات اسلامی با یک کتابخانۀ تأسیس شد. در این مدت وقت زیادی از وی صرف این میشد که میان پژوهشگران مسلمان و غربی گفتوگو و مکالمه ایجاد کند تا بدین وسیله درک متفقابلی بین این پژهشگران که از فرهنگهای مختلف بودند به وجود آید. اسمیت کتابخانۀ مؤسسه را با ۲۵۰ کتاب افتتاح کرد. گسترش این کتابخانه به حدی بود که هماکنون این کتابخانه بیش از ۱۱۰۰۰۰ جلد کتاب را در خود جای داده است. از این تعداد بیش از نیمی از آثار به زبانهای اسلامی است. مجموعههای نفیسی از کتاب و آثار در این کتابخانه موجودند که در هیچ کجای دیگر جهان نمیتوان آنها را یافت. این آثار هم کتاب چاپی، هم نسخههای خطی و هم آرشیوهای صوتی – تصویری هستند. کتابهای این کتابخانۀ عظیم به زبانهای انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، اسپانیایی، روسی، اردو، فارسی، عربی و ترکی هستند. با تلاشها و کوششهای دکتر اسمیت و شاگردان وی مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مکگیل هماکنون از مهمترین مراکز اسلامشناسی در آمریکای شمالی به حساب میآید. | ||
=رابطۀ میان مؤسسۀ مطالعات اسلامی مکگیل با مراکز دانشگاهی ایران= | =رابطۀ میان مؤسسۀ مطالعات اسلامی مکگیل با مراکز دانشگاهی ایران= | ||
در این میان رابطۀ مؤسسۀ مطالعات اسلامی مکگیل با مراکز دانشگاهی ایران بهخصوص دانشگاه تهران هم قابل توجه است. دکتر مهدی محقق که سابقۀ دو سال تدریس در سالهای ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۳ در دانشکدۀ مطالعات شرقی و | در این میان رابطۀ مؤسسۀ مطالعات اسلامی مکگیل با مراکز دانشگاهی ایران بهخصوص دانشگاه تهران هم قابل توجه است. دکتر مهدی محقق که سابقۀ دو سال تدریس در سالهای ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۳ در دانشکدۀ مطالعات شرقی و آفریقائی دانشگاه لندن (SOAS) را داشت، در سال ۱۹۶۵ از طرف دانشگاه تهران برای تدریس زبان و ادب فارسی به آن مؤسسه اعزام شد و در طی سه سال اقامت خود در کانادا موفق شد که توجه استادان و دانشجویان مؤسسه را به فلسفه و کلام و عرفان و اصول فقه شیعی که تا آن وقت در آن دیار ناشناخته مانده بود جلب کند و خود به تدریس این علوم بپردازد. | ||
وی با همکاری پروفسور توشی هیکو ایزوتسو نشر مجموعهای از متون فلسفی و کلامی و عرفانی را باعنوان «سلسله دانش ایرانی» پایهریزی کرد و سپس این همکاری علمی را به تهران منتقل نمود. | وی با همکاری پروفسور توشی هیکو ایزوتسو نشر مجموعهای از متون فلسفی و کلامی و عرفانی را باعنوان «سلسله دانش ایرانی» پایهریزی کرد و سپس این همکاری علمی را به تهران منتقل نمود. | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
برخی از درسهایی که در این مؤسسه ارائه میشوند عبارتند از: زبانهای اسلامی (عربی، فارسی، ترکی و اردو)، تاریخ اسلام، نهادهای اجتماعی و اقتصادی اسلام، تفکر اسلامی و پیشرفتها و گسترشهای اسلام در زمانۀ ما در سرتاسر جهان. این درسها همانطور که از عناوین آنها هم مشخص هستند در صدد هستند نسبت میان تمدن اسلام و مبانی اسلام را برجسته کنند. | برخی از درسهایی که در این مؤسسه ارائه میشوند عبارتند از: زبانهای اسلامی (عربی، فارسی، ترکی و اردو)، تاریخ اسلام، نهادهای اجتماعی و اقتصادی اسلام، تفکر اسلامی و پیشرفتها و گسترشهای اسلام در زمانۀ ما در سرتاسر جهان. این درسها همانطور که از عناوین آنها هم مشخص هستند در صدد هستند نسبت میان تمدن اسلام و مبانی اسلام را برجسته کنند. | ||
هدف دکتر اسمیت مبنی بر اینکه مسلمانان و غیرمسلمانان با هم در گسترش مطالعات اسلامی در این مرکز با هم همکاری کنند هنوز هم دنبال میشود و در این مؤسسه | هدف دکتر اسمیت مبنی بر اینکه مسلمانان و غیرمسلمانان با هم در گسترش مطالعات اسلامی در این مرکز با هم همکاری کنند هنوز هم دنبال میشود و در این مؤسسه پژوهشگران و دانشجویانی از جای جای جهان ما حضور دارند. در این میان حضور دانشجویان مسلمان ایرانی، عرب نمایان بوده و هست. | ||
برخی از اعضای هیئت علمی این مؤسسه بدین قرارند: مالک ابی صعب (متخصص تاریخ جدید خاورمیانه و تاریخ زنان)، رولا ابی صعب (متخصص زبان عربی)، شکری گوهر (متخصص زبان عربی)، مایکل هارتمن (متخصص ادبیات عرب)، پرشنت کشاومورتی (متخصص زبان و ادبیات فارسی)، ستراگ مانوکیان (متخصص انسانشناسی و ایران)، خالد مصطفی مدنی (متخصص اسلام و سیاست در | برخی از اعضای هیئت علمی این مؤسسه بدین قرارند: مالک ابی صعب (متخصص تاریخ جدید خاورمیانه و تاریخ زنان)، رولا ابی صعب (متخصص زبان عربی)، شکری گوهر (متخصص زبان عربی)، مایکل هارتمن (متخصص ادبیات عرب)، پرشنت کشاومورتی (متخصص زبان و ادبیات فارسی)، ستراگ مانوکیان (متخصص انسانشناسی و ایران)، خالد مصطفی مدنی (متخصص اسلام و سیاست در آفریقا)، دیوید نانسکی ول (متخصص زبان عربی)، لیلا پارسونز (متخصص تاریخ خاور میانۀ جدید)، جمیل راغب (متخصص تاریخ علم در اسلام)، پونه شعبانی جدیدی (متخصص زبان و زبانشناسی فارسی) و رابرت ویسنوفسکی (متخصص فلسفه و کلام اسلامی. | ||
همچنین | همچنین پژوهشگرانی چون: تارو میمورا، رضا پورجوادی، سالی راغب و سرجری تورکین هم در این مؤسسه حضور دارند[[مطالعات اسلامشناسی در کانادا#%20ftn2|[2]]]. | ||
<br /> | <br /> | ||
----[[مطالعات اسلامشناسی در کانادا#%20ftnref1|[1]]] تکیم، نامۀ فرهنگی کانادا، ش ۳ | ----[[مطالعات اسلامشناسی در کانادا#%20ftnref1|[1]]] تکیم، نامۀ فرهنگی کانادا، ش ۳ |