ابوحنیفه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نُعمان بن ثابت بن زوطا بن مرزبان''' مُکنّی و مشهور به '''ابوحَنیفه''' (۸۰–۱۵۰ ه‍.ق) [[فقیه]] و [[متکلم]] نامدار [[کوفه]] و پایه‌گذار مذهب [[حنفی]] از مذاهب چهارگانهٔ [[اهل سنت|اهل سنت]] است. بیشتر منابع، می‌گویند که اصالت او به [[کابل]] بر می‌گردد.  در برخی منابع، ترمذ یا نسا به عنوان محل سرزمین اجدادی‌اش نام برده شده‌ است. جدّ وی از موالی و [[ایران|ایرانی]] بوده  و در سال ۸۰ هجری قمری در شهر کوفه متولد شده است. ابوحنیفه از [[حماد بن ابی سلیمان]]، [[ابراهیم نخعی]] و [[علقمه بن قیس شاگرد عبدالله بن مسعود]]، [[علم فقه]] و [[علم حدیث]] را اخذ کرد. [[شافعی]] و [[مالکی]] به کمالات او معترف بوده‌اند و علاوه در نزد اهل سنت یکی از بزرگ‌ترین فقها به‌شمار می‌رود و البته در زمان خود بازرگان موفقی نیز بوده است.

!نعمان بن ثابت معروف به ابوحنیفه

|محل تولد

 

 

 

 

 

|کوفه

|اساتید

|حماد بن ابی سلیمان

|شاگردان

|ابوالهذیل زفر بن هذیل بن قیس کوفی، حسن بن زیاد، ابویوسف یعقوب بن ابراهیم کوفی

|اصول مذهب ابوحنیفه

|مراجعه به قرآن، سنت نبوی، اتفاق نظر مجتهدان، صحابه و دیگران و قیاس.

|شیوه مذهب ابوحنیفه

|‏ اهل رأی بوده است.

== مشخصات ==

ابوحنیفه در سال 80 هجری قمری در [[کوفه]] و در عصر امارت [[عبدالملک بن مروان]] [[بنی‌امیه|خلیفه اموی]] به دنیا آمد و در زمان خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]] توانایی واستعداد خود را نشان داد.این شخصیت از نظر زمانی جزء تابع تابعین به حساب می‌آید، اما چون از برخی از [[صحابه]] از جمله [[انس بن مالک]] [[حدیث]] نقل کرده است، او را از [[تابعین]] شمرده‌اند.<ref> خطیب بغدادی، ج۱۵، ص۴۴۵.</ref> ابوحنیفه در نگاه بسیاری از فقهای بزرگ [[اهل سنت]]، فقیهی سر‌آمد معرفی شده است. مثلا پیشوای [[شافعیه]] مردم را در [[فقه]] وامدار ابوحنیفه خوانده است. <ref> خطیب بغدادی، ج۱۵، ص۴۶۳ـ۴۸۱ و مشهور‌ترین استادش [[حماد بن ابی سلیمان کوفی]] متوفای 120 هجری قمری بود.

== شاگردان ==

وی شاگردان بسیاری داشت که مشهورترین‌شان، [[ابوالهذیل زفر بن هذیل بن قیس کوفی]]، [[حسن بن زیاد]]، [[ابویوسف یعقوب بن ابراهیم کوفی]] که در زمان‌ [[هارون الرشید|هارون الرشید]] قاضی القضاة بوده و نیز [[محمد بن حسن شیبانی]] هستند. <ref> زهیلی وهبه، الفقه الاسلامی و ادلّته، ج ۱، ص ۴۴</ref>

معروف است که ابوحنیفه امام اهل رای بوده است.<ref> ابوالقاسم گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۹۲ش، ص۸۳</ref> وی هر چند تاکید بسیاری بر سنت نبوی و احکام تعبدی داشت، با این‌حال اخبار و روایات غیرقطعی را برای فتوا دادن کافی نمی‌دانست. <ref> احمد پاکتچی، اندیشه‌های فقهی در سده‌های ۲و ۳، ص۴۴۴</ref>

== قلمرو مذهب ابوحنیفه ==

نکته قابل توجه اینکه پیروان این مذهب نسبت به دیگر مذاهب اسلامی، بیشتر است و حیطه جغرافیای آن، شامل کشورهای [[ترکیه]]، [[افغانستان]]، [[آسیای میانه]]، [[عراق]]، [[قفقاز]]، [[هندوستان]]، [[چین]]، [[کشورهای حوزه بالکان]]، [[برزیل]]، [[سوریه]]، [[لبنان]] و [[فلسطین]] می‌شود. علاوه، حنفی‌ها به شکل محدود در ایران، [[حجاز]]، [[یمن]] و [[مصر]] نیز حضور دارند.<ref>http://www.hajij.com/fa/islamic-countries-and-sects/islamic-sects/item/660-1390-12-14-09-24-15 </ref> بنابراین به دلیل پراکندگی گسترده‌ این مذهب در سراسر جهان، می‌توان گفت حدودا یک سوم مسلمانان جهان پیرو این مذهب هستند.<ref> محمد وفاریشی، «المذهب الحنفی»، ج۱، ص۳۴۱، در المذاهب الاسلامیة الخمسة: تاریخ و توثیق، بیروت: الغدیر، ۱۴۱۹/۱۹۹۸

== رفتار‌شناسی ابوحنیفه در عمل به قواعد و نصوص ==  

معروف این است که ابوحنیفه از مدافعان رای و قیاس بود تا آنجا که به پیشوای اهل رای معروف شد. البته وی از رای در جایی استفاده می‌کرد که نصی از قرآن یا روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله وجود نداشته باشد.  

== پانویس ==

[[رده:عالمان]]

[[رده:عالمان اهل سنت]]