اصحاب الاعراف: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
اعراف در اصطلاح قرآنی به معنای دیواری میان [[بهشت]] و [[جهنم]] است. <ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم، ۱۴۱۲ ق چاپ اول، ص۵۶۲.</ref> برخی‌ از مفسران در تفسیر آیات مربوط به اصحاب‌الااعراف، ‌ مفهوم‌ لغوی‌ِ عُرف‌ را «هر چیز بلند‌‌پایه‌ و مرتفع‌» دانسته‌اند
اعراف در اصطلاح قرآنی به معنای دیواری میان [[بهشت]] و [[جهنم]] است. <ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم، ۱۴۱۲ ق چاپ اول، ص۵۶۲.</ref> برخی‌ از مفسران در تفسیر آیات مربوط به اصحاب‌الااعراف، ‌ مفهوم‌ لغوی‌ِ عُرف‌ را «هر چیز بلند‌‌پایه‌ و مرتفع‌» دانسته‌اند
<ref>طبری‌، تفسیر طبری، ج۸، ص۱۳۶.</ref> <ref>عبدالله‌ بن‌ قتیبه‌، تفسیر غریب‌ القرآن‌، به‌ کوشش‌ احمد صقر، بیروت‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م، ج۱، ص۱۶۸،</ref> <ref>ازهری‌ محمد، معجم تهذیب‌‌اللغه، ج۲، ص۳۴۶، به ‌کوشش‌ عبدالله‌ محمدهارون‌ و دیگران‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.</ref>
<ref>طبری‌، تفسیر طبری، ج۸، ص۱۳۶.</ref> <ref>عبدالله‌ بن‌ قتیبه‌، تفسیر غریب‌ القرآن‌، به‌ کوشش‌ احمد صقر، بیروت‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م، ج۱، ص۱۶۸،</ref> <ref>ازهری‌ محمد، معجم تهذیب‌‌اللغه، ج۲، ص۳۴۶، به ‌کوشش‌ عبدالله‌ محمدهارون‌ و دیگران‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.</ref>
و بر همین‌ پایه‌، اعراف‌ِ مورد نظر در آیات‌ [[قرآن]] را همان‌ حجاب‌ میان‌ بهشت‌ و [[دوزخ‌]] <ref>سوره اعراف‌، سوره۷، آیه۴۶.</ref> شمرده‌، و غالباً در تفسیر این‌ حجاب‌، آن‌ را سوری‌ (دیواری‌) میان‌ آن‌دو دانسته‌اند. <ref>طبری‌، تفسیر طبری، ج۸، ص۱۳۶-۱۳۷.</ref> <ref>یحیی‌ فراء، معانی‌ القرآن‌، ج۱، ص۳۷۹، به ‌کوشش‌ احمد یوسف‌ نجاتی‌ و محمدعلی‌ نجار، قاهره‌، ۱۹۷۲م‌. </ref> <ref>عبدالله‌ بن‌ قتیبه‌، تفسیر غریب‌ القرآن‌، ج۱، ص۱۶۸، به‌ کوشش‌ احمد صقر، بیروت‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.</ref> برخی‌ دیگر از مفسران‌، با در نظر داشتن‌ کاربردهای‌ شناخته‌ شده عُرف‌، اعراف‌ را بخش‌ زبرین‌ از سورِ حائل‌ میان‌ بهشت‌ و دوزخ‌ دانسته‌اند.<ref>ازهری‌ محمد، معجم تهذیب‌ اللغه، ج۲، ص۳۴۶، به ‌کوشش‌ عبدالله‌ محمدهارون‌ و دیگران‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.</ref> <ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، بیروت‌، داراحیاء التراث‌ العربی‌ ج۱۴، ص۸۷.</ref> <ref>ابن‌ منظور، لسان‌ العرب، ذیل‌ عرف‌، به‌ نقل‌ از زجّاج‌.</ref> <ref>سیوطی‌، الدر المنثور، به‌ نقل‌ از سعید بن‌ جبیر، قاهره‌، ۱۳۱۴ق‌،ج۳، ص۸۶، </ref>  
و بر همین‌ پایه‌، اعراف‌ِ مورد نظر در آیات‌ [[قرآن]] را همان‌ حجاب‌ میان‌ بهشت‌ و [[دوزخ‌]] <ref>سوره اعراف‌، سوره۷، آیه۴۶.</ref> شمرده‌ و غالباً در تفسیر این‌ حجاب‌، آن‌ را سوری‌ (دیواری‌) میان‌ آن‌دو دانسته‌اند. <ref>طبری‌، تفسیر طبری، ج۸، ص۱۳۶-۱۳۷.</ref> <ref>یحیی‌ فراء، معانی‌ القرآن‌، ج۱، ص۳۷۹، به ‌کوشش‌ احمد یوسف‌ نجاتی‌ و محمدعلی‌ نجار، قاهره‌، ۱۹۷۲م‌. </ref> <ref>عبدالله‌ بن‌ قتیبه‌، تفسیر غریب‌ القرآن‌، ج۱، ص۱۶۸، به‌ کوشش‌ احمد صقر، بیروت‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.</ref> برخی‌ دیگر از مفسران‌ با در نظر داشتن‌ کاربردهای‌ شناخته‌ شده عُرف‌، اعراف‌ را بخش‌ زبرین‌ از سورِ حائل‌ میان‌ بهشت‌ و دوزخ‌ دانسته‌اند.<ref>ازهری‌ محمد، معجم تهذیب‌ اللغه، ج۲، ص۳۴۶، به ‌کوشش‌ عبدالله‌ محمدهارون‌ و دیگران‌، قاهره‌، ۱۳۸۴ق‌/۱۹۶۴م‌.</ref> <ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، بیروت‌، داراحیاء التراث‌ العربی‌ ج۱۴، ص۸۷.</ref> <ref>ابن‌ منظور، لسان‌ العرب، ذیل‌ عرف‌، به‌ نقل‌ از زجّاج‌.</ref> <ref>سیوطی‌، الدر المنثور، به‌ نقل‌ از سعید بن‌ جبیر، قاهره‌، ۱۳۱۴ق‌،ج۳، ص۸۶، </ref>  


== مقصود از اعراف در قرآن ==
== مقصود از اعراف در قرآن ==
مفسران مسلمان از این که اعراف در قرآن به چه معنایی آمده است، عقاید مختلفی بیان کردند.<ref>طباطبائی سیدمحمد حسین، المیزان، ج۸، ص۱۲۶.</ref> که بیشتر آنها به این معنا برمی‌گردد که مقصود از آن؛ حائلی(دیوار) میان بهشتیان و جهنمیان است. <ref>شیخ مفید، تصحیح الاعتقادات، ص۲۲۳؛ راغب اصفهانی، مفردات، ص۳۳۲.</ref>
مفسران مسلمان از این که اعراف در قرآن به چه معنایی آمده است، عقاید مختلفی بیان کردند.<ref>طباطبائی سیدمحمد حسین، المیزان، ج۸، ص۱۲۶.</ref> که بیشتر آنها به این معنا برمی‌گردد که مقصود از آن حائلی(دیوار) میان بهشتیان و جهنمیان است. <ref>شیخ مفید، تصحیح الاعتقادات، ص۲۲۳؛ راغب اصفهانی، مفردات، ص۳۳۲.</ref>


== بررسی آیات مربوط به اصحاب الاعراف در قرآن و روایات ==
== بررسی آیات مربوط به اصحاب الاعراف در قرآن و روایات ==
خط ۲۹: خط ۲۹:
یا اینان همان کسان نبودند که سوگند یاد می‌کردید که خدا آنان را به رحمتی نخواهد رسانید [اینک] به بهشت درآیید نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین می‌شوید
یا اینان همان کسان نبودند که سوگند یاد می‌کردید که خدا آنان را به رحمتی نخواهد رسانید [اینک] به بهشت درآیید نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین می‌شوید


بررسی آیات فوق نشان می‌دهد که دو گونه صفات مختلف و متضاد برای این اشخاص ذکر شده است: در آیه اول و دوم، افرادی که بر اعراف قرار دارند چنین معرفی شده‌اند که آرزو دارند وارد بهشت شوند، ولی موانعی از این امر جلوگیری کرده است به هنگامی که نگاه به بهشتیان می‌کنند بر آنها درود می‌فرستند، و می‌خواهند با آنها باشند، اما هنوز نمی‌توانند، و به هنگامی که نظر به دوزخیان می‌افکنند، از سرنوشت آنها وحشت کرده و به خدا پناه می‌برند، ولی از آیه سوم و چهارم استفاده می‌شود که آنها افرادی با نفوذ و صاحب قدرت هستند که دوزخیان را مؤاخذه و سرزنش می‌کنند و به واماندگان در اعراف کمک می‌نمایند که از آن بگذرند و به سر منزل سعادت برسند.
بررسی آیات فوق نشان می‌دهد که دو گونه صفات مختلف و متضاد برای این اشخاص ذکر شده است: در آیه اول و دوم، افرادی که بر اعراف قرار دارند چنین معرفی شده‌اند که آرزو دارند وارد بهشت شوند، ولی موانعی از این امر جلوگیری کرده است به هنگامی که نگاه به بهشتیان می‌کنند بر آنها درود می‌فرستند و می‌خواهند با آنها باشند، اما هنوز نمی‌توانند و به هنگامی که نظر به دوزخیان می‌افکنند، از سرنوشت آنها وحشت کرده و به خدا پناه می‌برند، ولی از آیه سوم و چهارم استفاده می‌شود که آنها افرادی با نفوذ و صاحب قدرت هستند که دوزخیان را مؤاخذه و سرزنش می‌کنند و به واماندگان در اعراف کمک می‌نمایند که از آن بگذرند و به سر منزل سعادت برسند.
و اما روایاتی که در زمینه اعراف و اصحاب اعراف نقل شده است نیز ترسیم کننده این دو گروه متضاد است. در بسیاری از روایات که از [[امامان اهل بیت (علیهم الاسلام)]] نقل شده است می‌خوانیم: نحن الاعراف: (مائیم اعراف) یا ([[آل محمد]] هم الاعراف):(خاندان [[پیامبر (ص)]]اعراف اند) و مانند این تعابیر.
و اما روایاتی که در زمینه اعراف و اصحاب اعراف نقل شده است نیز ترسیم کننده این دو گروه متضاد است. در بسیاری از روایات که از [[اهل بیت (علیهم السلام)|امامان اهل بیت (علیهم الاسلام)]] نقل شده است می‌خوانیم: نحن الاعراف: (مائیم اعراف) یا ([[آل محمد]] هم الاعراف):(خاندان [[پیامبر (ص)]]اعراف اند) و مانند این تعابیر.
و در بعضی دیگر از روایات می‌خوانیم: هم اکرم الخلق علی الله تبارک و تعالی: (آنها گرامی‌ترین مردم در پیشگاه خدایند) و یا هم الشهداء علی الناس و النبیون شهدائهم: (آنها گواهان بر مردم‌اند و پیامبران گواهان آنها هستند) و روایات دیگر که حکایت دارد آنها پیامبران و امامان و صلحاء و بزرگان‌اند. با این حال دسته سومی از روایات نیز وجود دارد که می‌گوید: اصحاب‌الاعراف واماندگانی هستند که بدی‌ها و نیکی‌های‌شان مساوی بوده است، یا گناه‌کارانی هستند که اعمال نیکی نیز داشته‌اند. در‌این‌باره حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: هم قوم استوت حسناتهم و سیئاتهم فان ادخلهم النار فبذنوبهم و ان ادخلهم الجنة فبرحمته: (آنها گروهی هستند که حسنات و سیئات‌شان مساوی است. اگر خداوند آنها رابه دوزخ بفرستد به‌دلیل گناهان‌شان است و اگر به بهشت بفرستد، به برکت رحمت اوست.)
و در بعضی دیگر از روایات می‌خوانیم: هم اکرم الخلق علی الله تبارک و تعالی: (آنها گرامی‌ترین مردم در پیشگاه خدایند) و یا هم الشهداء علی الناس و النبیون شهدائهم: (آنها گواهان بر مردم‌اند و پیامبران گواهان آنها هستند) و روایات دیگر که حکایت دارد آنها پیامبران و امامان و صلحاء و بزرگان‌اند. با این حال دسته سومی از روایات نیز وجود دارد که می‌گوید: اصحاب‌الاعراف واماندگانی هستند که بدی‌ها و نیکی‌های‌شان مساوی بوده است، یا گناه‌کارانی هستند که اعمال نیکی نیز داشته‌اند. در‌این‌باره حدیثی از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: هم قوم استوت حسناتهم و سیئاتهم فان ادخلهم النار فبذنوبهم و ان ادخلهم الجنة فبرحمته: (آنها گروهی هستند که حسنات و سیئات‌شان مساوی است. اگر خداوند آنها رابه دوزخ بفرستد به‌دلیل گناهان‌شان است و اگر به بهشت بفرستد، به برکت رحمت اوست.)
<ref>شیخ کلینی الکافی تهران نشر دارالکتب الاسلامیه، سال 1407 قمری، چاپ چهارم، ج 2 ص 382</ref> علاوه، احادیث متعدد دیگری در منابع تفسیری اهل سنت از حذیفة بن یمان و عبدالله بن عباس و سعید بن جبیر با همین مضمون نقل شده است. در منابع مذکور نیز شواهدی مبنی بر اینکه اصحاب اعراف، صالحان، فرشتگان و یا علما هستند به چشم می‌خورد.<ref>سبحانی جعفر، منشور جاوید، ج۹، ص۵۲۹؛</ref> <ref>مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص۱۸۹</ref>.
<ref>شیخ کلینی الکافی تهران نشر دارالکتب الاسلامیه، سال 1407 قمری، چاپ چهارم، ج 2 ص 382</ref> همچنین احادیث متعدد دیگری در منابع تفسیری اهل سنت از حذیفة بن یمان و عبدالله بن عباس و سعید بن جبیر با همین مضمون نقل شده است. در منابع مذکور نیز شواهدی مبنی بر اینکه اصحاب اعراف، صالحان، فرشتگان و یا علما هستند به چشم می‌خورد.<ref>سبحانی جعفر، منشور جاوید، ج۹، ص۵۲۹؛</ref> <ref>مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، ج۶، ص۱۸۹</ref>.


== مصادیق اصحاب الاعراف در قرآن ==
== مصادیق اصحاب الاعراف در قرآن ==
Writers، confirmed، مدیران
۸۸٬۰۰۹

ویرایش