confirmed
۵٬۹۱۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
مسئله توحید از بنیادی ترین ارکان اصول دین و به معنای یگانگی خدا می باشد.توحید نگاه عبد را نسبت به معبود تغییر می دهد و او را تسلیم موجودی می کند که هستی در سیطره فرمان اوست.این مسئله حتی در دیگر ادیان توحیدی نیز به عنوان اصلی بنیادی شناخته شده است به طوری که به انسان های توحید گرا، موحد می گویند. توحید در بستر معنا شناسی مفهومی گسترده دارد و آن را می بایست در روی کرد های عرفانی، کلامی و فلسفی تفسیر کرد.هر چند توحید از منظر فلسفه و کلام به توحید ذاتی، صفاتی، افعالی و عبادی تقسیم می شود. | |||
==معنای لغوی توحید== | ==معنای لغوی توحید== | ||
واژه «توحید» مصدر باب «تفعیل» و به معنای «یگانه دانستن» است. ریشه این کلمه از «وحد» و به معنای انفراد است و از این رو «واحد» به چیزی اطلاق می شود که جزء ندارد.<ref>کریمی، توحید از دیدگاه آیات و روایات (۲)، ۱۳۷۹ش، ص۱۹-۲۰.</ref> | |||
توحيد در لغت، یه معناس حكم به يكى بودن چيزى و علم به يكتايى چیزی است. <ref>جرجانی التعریفات ص 96 واژه التوحید | و باز تعریف کرده اند که توحيد در لغت، یه معناس حكم به يكى بودن چيزى و علم به يكتايى چیزی است. <ref>جرجانی التعریفات ص 96 واژه التوحید | ||
</ref> | </ref> | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۱: | ||
توحید در اصطلاح کلامی، اقرار به يگانگی خداوند و شريك نداشتن در صفات او است. <ref>قاضی عبد الجبار معتزلی، شرح الاصول الخمسه، ص 80</ref> | توحید در اصطلاح کلامی، اقرار به يگانگی خداوند و شريك نداشتن در صفات او است. <ref>قاضی عبد الجبار معتزلی، شرح الاصول الخمسه، ص 80</ref> | ||
==معنا شناسی توحید== | ==بحثی در معنا شناسی توحید== | ||
توحید در بستر معنا شناسی دارای سه جهت عرفانی، فلسفی و کلامی است. توحید عرفانی مبتنی بر شهود و وصول به وحدانیت خداوند است. توحید فلسفی مبتنی بر باور عقلی به وحدانیت خداوند است و توحید کلامی مبتنی بر پذیرش احدیت خداوند است. | همان طور که پیشتر اشاره شد، توحید در بستر معنا شناسی دارای سه جهت عرفانی، فلسفی و کلامی است. توحید عرفانی مبتنی بر شهود و وصول به وحدانیت خداوند است. توحید فلسفی مبتنی بر باور عقلی به وحدانیت خداوند است و توحید کلامی مبتنی بر پذیرش احدیت خداوند است. | ||
<ref> با استفاده از طباطبایی،«توحید شهودی از منظر امام خمینی»، ص۱۰۴.</ref> | <ref> با استفاده از طباطبایی،«توحید شهودی از منظر امام خمینی»، ص۱۰۴.</ref> | ||
==جایگاه توحید در اسلام== | ==جایگاه توحید در اسلام== | ||
به تصریح قرآن، پیام تمامی پیامبران، اعتقاد به توحید بوده است.<ref>همان</ref> | به تصریح قرآن، پیام تمامی پیامبران، اعتقاد به توحید بوده است.<ref>همان</ref> | ||
هر چند واژه توحید در قرآن نیامده، اما آیات فراوانی از آن درباره اثبات توحید و نفی شرک است.<ref> با استفاده از رمضانی، حسن، «توحید»، سایت دانشنامه موضوعی قرآن</ref> | |||
ملاصدرا در کتاب تفسیر خود، هدف اصلی قرآن کریم را اثبات توحید خدا می داند. <ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۵۴.</ref> | |||
شهادت بر یکتایی خدا و | علاوه، شهادت بر یکتایی خدا و پرهیز از شرک، اولین اقدامی است که پیامبر اسلام ص در ابتدای دعوت آشکار خود، خطاب به مردم مکه بیان کرده است. <ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی،دار صادر، ج۲، ص۲۴.</ref> | ||
نمایندگان پیامبر از جمله معاذ بن جبل که برای تبلیغ اسلام به سرزمین‌های مختلف می‌رفتند، همواره مردم را به پذیرش یکتایی خداوند دعوت می‌کردند. <ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی،دار صادر، ج۲، ص۷۶ و ۸۱.</ref> | نمایندگان پیامبر ص از جمله معاذ بن جبل که برای تبلیغ اسلام به سرزمین‌های مختلف می‌رفتند، همواره مردم را به پذیرش یکتایی خداوند دعوت می‌کردند. <ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی،دار صادر، ج۲، ص۷۶ و ۸۱.</ref> | ||
برخی از عالمان مسلمان با تکیه بر جایگاه ویژه و مهم آموزه توحید در اسلام، مسلمانان را «اهل التوحید» خوانده‌اند.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶.</ref> | برخی از عالمان مسلمان با تکیه بر جایگاه ویژه و مهم آموزه توحید در اسلام، مسلمانان را «اهل التوحید» خوانده‌اند.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶.</ref> | ||
و | و آن را نشانه مسلمانی قلمداد کرده‌اند.<ref>مصباح یزدی، خداشناسی (مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن ۱)، ۱۳۹۴ش، ص۱۸۰</ref> | ||
امام علی(ع)، اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند را | امام علی(ع)، اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند را پایه معرفت خدا دانسته است. <ref>نهج البلاغه، تحقیق صبحی صالح، خطبه اول، ص۳۹.</ref> | ||
توحید و یگانگی خداوند، با تعابیر و عبارات مختلف، بارها در قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته است؛ از جمله در سوره توحید که خداوند «احد» یعنی یگانه خوانده شده است.شریعتمداری، <ref>«توحید از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه (۱)»، ص۴۸.</ref> نفی خدایان دیگر، یکی بودن خدا، یک خدا برای همگان، خدای همه عالم، نکوهش معتقدان به وجود خدایان، تأکید بر نفی اعتقاد به چند خدا، رد ادعای قائلان به تثلیث و سه‌گانه‌باوری، و همچنین نفی هر گونه مثل و مانند برای خدا، از جمله مفاهیم مرتبط با توحید است که در قرآن کریم آمده است.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶و۴۰۷.</ref> | توحید و یگانگی خداوند، با تعابیر و عبارات مختلف، بارها در قرآن کریم مورد تأکید قرار گرفته است؛ از جمله در سوره توحید که خداوند «احد» یعنی یگانه خوانده شده است.شریعتمداری، <ref>«توحید از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه (۱)»، ص۴۸.</ref> نفی خدایان دیگر، یکی بودن خدا، یک خدا برای همگان، خدای همه عالم، نکوهش معتقدان به وجود خدایان، تأکید بر نفی اعتقاد به چند خدا، رد ادعای قائلان به تثلیث و سه‌گانه‌باوری، و همچنین نفی هر گونه مثل و مانند برای خدا، از جمله مفاهیم مرتبط با توحید است که در قرآن کریم آمده است.<ref>طارمی‌راد، «توحید»، ص۴۰۶و۴۰۷.</ref> | ||
آیاتی از قرآن کریم که مستقیم به توحید | و اما آیاتی از قرآن کریم که به طور مستقیم به توحید اشاره می کند، عبارت است از: | ||
قُل هُوَ اللهُ أحَد: بگو او خدای یکتاست.<ref>سوره اخلاص آیه 1</ref> | |||
لا إلٰه إلّا الله: هیچ خدایی جز الله نیست.<ref>سوره محمد آیه 19</ref> | |||
لا إلٰه إلّا هو: هیچ خدایی جز او نیست.<ref>سوره بقره آیه 163</ref> | |||
إلٰهُکُم إلٰهٌ واحِد: همانا خدای شما خدای یکتاست.<ref>سوره کهف آیه 110</ref> | |||
ما مِن إلٰهٍ إلّا الله: هیچ خدایی جز الله نیست.<ref>سوره ص آیه 65</ref> | |||
۱ «توحید» در لغت | |||
۲ جایگاه توحید در تعالیم اسلام | |||
۳ مراتب توحید | |||
۴ «توحید» از منظر مذاهب اسلامی | |||
۵ توحید در نظر شیعه | |||
۶ پانویس | |||
۷ منابع | |||
«توحید» در لغت | |||
جایگاه توحید در تعالیم اسلام | |||