کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

== دین و مذهب ==

در باره مذهب او اگرچه برخی از صاحبنظران مانند «شیخ مفید» و «سید مرتضی» وی را متکلم معتزلی خوانده‏‌اند، اما هیچگاه در تشیع او تردید نکرده‏‌اند. حتی بسیاری از علماء پس از این‌که او را شیعه امامی به ‏شمار آورده، وی را از نسبتی که شیخ مفید و سید مرتضی به او داده‌‏اند، مبرا دانسته و آن را ساخته اهل‏‌سنت معرفی کرده‌‏اند. «ابن حجر» در لسان المیزان به نقل از ابن‌‏ابی‏طی وی را شیعه امامی معرفی نمود و گفته است: «شیخ مفید گواهی داد کسانی که کتابی به ابن‏ عباد در زمینه اعتزال نسبت داده‌‏اند، دروغ است و نوشته او نیست». بر پایه این گزارش، نمی‏‌توان باور داشت که شیخ مفید در کتاب نهج الحق وی را معتزلی خوانده است. «قاضی عبدالجبار معتزلی شافعی اسدآبادی» نیز با اینکه از مواهب او در زمان قضاوتش در ری و قزوین بسیار بهره‌‏‌مند بود، اما تشیع او را نتوانست کتمان کند و وقتی بر جنازه او حاضر شد بر او ترحم نکرد و گفت: «نمی‌‏دانم چگونه بر این رافضی نماز بگذارم». هم‌چنین رساله‌‏ای که وی در شرح ‏حال «عبدالعظیم بن عبدالله حسنی» تألیف کرده، شاهد دیگری بر تشیع او می‏‌تواند بوده باشد. چنان‌که وزارت او در دستگاه آل‏ بویه که مشهور به شیعه‏ گری بودند، تشیع او را بیشتر آشکار می‌‏سازد و حتی به اعتقاد برخی از صاحب نظران شیعه‏ شدن مردم اصفهان در اثر فعالیت‏‌ها و ترویج‌‏های او بوده است. در اشعار او نیز سروده‏‌های زیادی در مدح امیرالمؤمنین(علیه السلام) و اهل‏‌بیت(علیه السلام) به چشم می‏خورد که در آن‌ها به جانشینی امام علی بعد از پیامبر تصریح شده است. وی حدود ده هزار بیت در فضیلت اهل‏بیت(علیه السلام) شعر سروده و به همین دلیل «ابن شهر آشوب» او را در ردیف شاعران شجاع و مجاهر اهل‏بیت(علیه السلام) قرار داده و در سراسر کتاب مناقب، اشعار او را آورده است. در میان اشعار او به‏ خوبی می‏‌توان از مذهبش اطمینان حاصل کرد. در یکی از اشعارش که دلیل کافی بر تشیع اوست این‏ چنین سروده است:

«نبی و الوصی و سیدان

و زین العابدین و باقران

و موسی و الرضا و الفاضلان

بهم أرجو خلودی فی الجنان»

(امید من در بهشت جاویدان به پیامبر و جانشین او و دو آقا و زین العابدین و باقر و صادق و موسی و رضا و دو دانشمند محمد تقی و علی النقی هستند). در جای دیگر گفته است:

«حب علی بن ابیطالب

هو الذی یهدی الی الجنه»

«إن المحبه للوصی فریضه

أعنی أمیرالمؤمنین علیاً

قد کلف الله البریه لها

و اختاره للمؤمنین ولیاً»

منابع: (ثعالبی، یتیمه الدهر، ج3صص169 تا 260؛ فهرست ابن ندیم، ص194؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج9ص37؛ معجم الادباء، ج6صص168 تا 317؛ وفیات الاعیان، ج1ص228 به بعد؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج2صص251، 262، 291 و صفحات متعدد دیگر؛ الیقین، ابن طاوس، ص457؛ فرج المهموم، ابن طاوس، ص177؛ لسان المیزان، ابن حجر، ج1ص413 شماره 1300؛ معجم البلدان، ج4ص6 ذیل ماده طالقان؛ تاریخ ابن خلدون، ج4ص466؛ روضات الجنات، ج2صص19 تا 43؛ اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج3ص328 شماره1092؛ الغدیر، ج4صص42 تا 81؛ هدیه العارفین، ج1ص209؛ الاعلام، زرکلی، ج1ص316؛ الکنی و الالقاب، ج2صص403 تا 409)