۸۷٬۶۳۱
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقالهها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
</div> | </div> | ||
''' روند تقريب مذاهب اسلامی در سرزمين شام''' عنوان دومین مقاله از بخش اندیشه مجله شماره 2 [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] میباشد که به قلم دکتر [[وهبه مصطفی الزحيلی]]<ref>استاد دانشگاه دمشق، دانشكده شريعت، دكترای فقه و اصول.</ref> و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در شماره دوم، فصل بهار سال 1384 منتشر شده است.</div> | ''' روند تقريب مذاهب اسلامی در سرزمين شام''' عنوان دومین مقاله از بخش اندیشه مجله شماره 2 [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] میباشد که به قلم دکتر [[وهبه مصطفی الزحيلی]]<ref>استاد دانشگاه دمشق، دانشكده شريعت، دكترای فقه و اصول.</ref> و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در شماره دوم، فصل بهار سال 1384 منتشر شده است.</div> | ||
=چکيده= | |||
== چکيده == | |||
نوشته حاضر دارای سه بخش است: | نوشته حاضر دارای سه بخش است: | ||
* '''بخش اول''' به گزارشی از روند تقريب در سرزمين شام (سوريه، اردن، فلسطين و لبنان) و ايران پرداخته و بر تجزيه ناپذيری دين اسلام و وحدت تأکيد شده است. آثار | * '''بخش اول''' به گزارشی از روند تقريب در سرزمين شام (سوريه، اردن، فلسطين و لبنان) و ايران پرداخته و بر تجزيه ناپذيری دين اسلام و وحدت تأکيد شده است. آثار تفرقهگرايی، منشأ آن و جو غالب بر محيطهای اسلامی در پنجاه سال گذشته، هم چنين بيان نکات و نمونههايی از آگاهی مردم [[سوريه]] و [[ايران]] و ديدگاه عميق آنها نسبت به حفظ وحدت ملی از بحثهای ديگر اين بخش است. | ||
* '''بخش دوم''' به بيان مهمترين نمودهای روند تقريب در سرزمين شام اختصاص دارد. برخی از اين نمودها عبارتاند از: | * '''بخش دوم''' به بيان مهمترين نمودهای روند تقريب در سرزمين شام اختصاص دارد. برخی از اين نمودها عبارتاند از: | ||
خط ۵۵: | خط ۵۶: | ||
سپاس خداوندی را که امت اسلامی را در اصول، فعاليتها و خاستگاههای فکری وحدت بخشيد و سلام و درود بر پيامبر امين ما، محمد بن عبدالله(صلی الله عليه وآله) که اين وحدت را سامانی محکم و جاودانه داد و سلام و درود بر خاندان و يارانی که به مکتب وحی الهی و رسالت انبيا وفادارترين مردمان اند. خداوند همه آنان را بيامرزد.<br> | سپاس خداوندی را که امت اسلامی را در اصول، فعاليتها و خاستگاههای فکری وحدت بخشيد و سلام و درود بر پيامبر امين ما، محمد بن عبدالله(صلی الله عليه وآله) که اين وحدت را سامانی محکم و جاودانه داد و سلام و درود بر خاندان و يارانی که به مکتب وحی الهی و رسالت انبيا وفادارترين مردمان اند. خداوند همه آنان را بيامرزد.<br> | ||
=گزارشی از روند تقريب= | == گزارشی از روند تقريب == | ||
اين گزارش فشردهای از روند تقريب در سرزمين شام ([[سوريه]]، [[لبنان]]، [[اردن]] و [[فلسطين]]) است که در واقع تفاوت چندانی با پديده تقريب در کشورهای گوناگون اسلامی از جمله مصر، سودان، کشورهای آفريقايی، کشورهای مغرب [عربی] و کشورهای غير عربی هم چون: [[ترکيه]]، [[ايران]]، [[هند]]، [[پاکستان]]، [[اندونزی]]، [[مالزی]]، [[افغانستان]] و اقليتهای پراکنده در قارههای پنج گانه، به ويژه آمريکا، اروپا و آسيا ندارد.<br> | اين گزارش فشردهای از روند تقريب در سرزمين شام ([[سوريه]]، [[لبنان]]، [[اردن]] و [[فلسطين]]) است که در واقع تفاوت چندانی با پديده تقريب در کشورهای گوناگون اسلامی از جمله مصر، سودان، کشورهای آفريقايی، کشورهای مغرب [عربی] و کشورهای غير عربی هم چون: [[ترکيه]]، [[ايران]]، [[هند]]، [[پاکستان]]، [[اندونزی]]، [[مالزی]]، [[افغانستان]] و اقليتهای پراکنده در قارههای پنج گانه، به ويژه آمريکا، اروپا و آسيا ندارد.<br> | ||
همه اين کشورها، به رغم وجود فاصلههای گاه زياد بين مرزهای آنان يا همجواری آنها با يکديگر، بحمدالله به اين درک قطعی رسيده اند که اسلام دين تجزبه پذيری نيست و اصول و فروع آن و مواضع نظری، تاريخی، جغرافيايی، فرهنگی و تربيتی آن يکی است و آيين وحدت فکری و عملی آنها رويّه متداول و حاکم بر عرصه اسلامی است؛ هر چند گروهها و گرايشهای فرقهای شکست خوردهای يافت شود که سعی در گسترش تفرقه ميان پيروان مذاهب، برانگيختن جنگهای مذهبی و افتادن در ورطه خونريزی يا تهمت زدن يا انفعال آميخته به احساسات هوچی گرانه و چيزهايی که ای بسا به ريختن خونهای عزيز يا ويرانی يا به آتش کشيدن اماکن يا مساجد اسلامی نيز بينجامد. منشأ اين گرايش خطرناک، پردستانداز و تيره و تاريک يا نظريههای برخی علمای خام يا مواضع منحرف برخی عوام يا همراهیِ [غافلانه] سمپاشیها و بدخواهیهای خاورشناسان و سياستهای کشورهای گمراه، کافر و شرور غرب يا شرق به منظور تضعيف بنيه مسلمانان و تسهيل سلطه خود بر کشور، ثروت و سرنوشت مسلمانان و باقی نگهداشتن آنها گاهی در حالت آتش زير خاکستر و گاهی آماده انفجار برای اجرای برنامههای اردوگاه ستم گری، استعمار و طغيان است.<br> | همه اين کشورها، به رغم وجود فاصلههای گاه زياد بين مرزهای آنان يا همجواری آنها با يکديگر، بحمدالله به اين درک قطعی رسيده اند که اسلام دين تجزبه پذيری نيست و اصول و فروع آن و مواضع نظری، تاريخی، جغرافيايی، فرهنگی و تربيتی آن يکی است و آيين وحدت فکری و عملی آنها رويّه متداول و حاکم بر عرصه اسلامی است؛ هر چند گروهها و گرايشهای فرقهای شکست خوردهای يافت شود که سعی در گسترش تفرقه ميان پيروان مذاهب، برانگيختن جنگهای مذهبی و افتادن در ورطه خونريزی يا تهمت زدن يا انفعال آميخته به احساسات هوچی گرانه و چيزهايی که ای بسا به ريختن خونهای عزيز يا ويرانی يا به آتش کشيدن اماکن يا مساجد اسلامی نيز بينجامد. منشأ اين گرايش خطرناک، پردستانداز و تيره و تاريک يا نظريههای برخی علمای خام يا مواضع منحرف برخی عوام يا همراهیِ [غافلانه] سمپاشیها و بدخواهیهای خاورشناسان و سياستهای کشورهای گمراه، کافر و شرور غرب يا شرق به منظور تضعيف بنيه مسلمانان و تسهيل سلطه خود بر کشور، ثروت و سرنوشت مسلمانان و باقی نگهداشتن آنها گاهی در حالت آتش زير خاکستر و گاهی آماده انفجار برای اجرای برنامههای اردوگاه ستم گری، استعمار و طغيان است.<br> | ||
خط ۶۶: | خط ۶۷: | ||
«تقريب» هرگز به معنای ذوب مذاهب اسلامی در يکديگر نيست، بلکه به مفهوم وصول به نزدیکی در ديدگاههای مختلفِ عرصههای دينی و وحدت بخشيدن به مواضع، انديشهها، رفتارها و شيوههاست به اين منظور که مسلمانان در برابر دشمنان خارجی از کشورهای کافر و شرور صف واحدی را تشکيل بدهند؛ دشمنانی که تروريسم را بهانه ای برای کشتار و نسل کشی مسلمانان در ديارشان نمودهاند، به غارت ثروتهای آنان و به بردگی کشاندن آنها میپردازند و در پی سلطه بر منابع نفتی و غير نفتی سرزمين مسلمين، تسلط بر تمام فعاليتهای اقتصادی ايشان به بهانه «جهانی شدن» و موافقتنامههای «گات» يا تجارت آزاد و امکان دادن به شرکتهای بزرگ سرمايه داری به منظور کشيدن شيره جان ملل ديگر، به ويژه مسلمانان برای غارت ثروتهای نفتی و غيرنفتی آنها برآمدهاند.<br> | «تقريب» هرگز به معنای ذوب مذاهب اسلامی در يکديگر نيست، بلکه به مفهوم وصول به نزدیکی در ديدگاههای مختلفِ عرصههای دينی و وحدت بخشيدن به مواضع، انديشهها، رفتارها و شيوههاست به اين منظور که مسلمانان در برابر دشمنان خارجی از کشورهای کافر و شرور صف واحدی را تشکيل بدهند؛ دشمنانی که تروريسم را بهانه ای برای کشتار و نسل کشی مسلمانان در ديارشان نمودهاند، به غارت ثروتهای آنان و به بردگی کشاندن آنها میپردازند و در پی سلطه بر منابع نفتی و غير نفتی سرزمين مسلمين، تسلط بر تمام فعاليتهای اقتصادی ايشان به بهانه «جهانی شدن» و موافقتنامههای «گات» يا تجارت آزاد و امکان دادن به شرکتهای بزرگ سرمايه داری به منظور کشيدن شيره جان ملل ديگر، به ويژه مسلمانان برای غارت ثروتهای نفتی و غيرنفتی آنها برآمدهاند.<br> | ||
=نمودهای روند تقريب= | == نمودهای روند تقريب == | ||
مهمترين نمودهای روند تقريب در سرزمين شام بدين قرار است: | مهمترين نمودهای روند تقريب در سرزمين شام بدين قرار است: | ||
خط ۱۰۸: | خط ۱۰۹: | ||
آن چه گفته شد، نمونههايی از روند تقريب مذاهب اسلامی در کشور سوريه و ديگر کشورهای سرزمين شام بود که میتوان گفت تمام آنها نمونههای عملیای هستند که تفاوتهای اجتماعی ميان اهل سنت و شيعيان را در اين کشورها تقريباً از ميان بردهاند. | آن چه گفته شد، نمونههايی از روند تقريب مذاهب اسلامی در کشور سوريه و ديگر کشورهای سرزمين شام بود که میتوان گفت تمام آنها نمونههای عملیای هستند که تفاوتهای اجتماعی ميان اهل سنت و شيعيان را در اين کشورها تقريباً از ميان بردهاند. | ||
=ملاحظاتی در خصوص استراتژی تقريب مذاهب اسلامی= | == ملاحظاتی در خصوص استراتژی تقريب مذاهب اسلامی == | ||
متن پيش نويس پيشنهادی استراتژی، به رغم اعلام پيوست آن به نامه دعوت، ضميمه دعوت نامه شما نبود و احتمالا سهواً جا مانده است، ولی بههر حال، به رغم اين که پيش نويس پيشنهادی در اختيارم نيست، در اين زمينه مواردی را به شرح زير يادآور میشوم: | متن پيش نويس پيشنهادی استراتژی، به رغم اعلام پيوست آن به نامه دعوت، ضميمه دعوت نامه شما نبود و احتمالا سهواً جا مانده است، ولی بههر حال، به رغم اين که پيش نويس پيشنهادی در اختيارم نيست، در اين زمينه مواردی را به شرح زير يادآور میشوم: | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۳: | ||
ما بايد به سربازان مقاومت و دفاع از کشورها به هر وسيله ممکن، از جمله پول، سلاح، نيرو، توجيه [سربازان]، برنامه ريزی و همکاری برای حمايت از آنان در برابر نيروهای شر ياری رسانيم و اجازه انتشار يا انتقال اين بلای خانمان سوز به ديگر ملل اسلامی يکی پس از ديگری را ندهيم و اعلام کنيم به مردم]دنيا] که مسلمانان نه شيعه و سنی، بلکه عملا امت واحدی هستند. | ما بايد به سربازان مقاومت و دفاع از کشورها به هر وسيله ممکن، از جمله پول، سلاح، نيرو، توجيه [سربازان]، برنامه ريزی و همکاری برای حمايت از آنان در برابر نيروهای شر ياری رسانيم و اجازه انتشار يا انتقال اين بلای خانمان سوز به ديگر ملل اسلامی يکی پس از ديگری را ندهيم و اعلام کنيم به مردم]دنيا] که مسلمانان نه شيعه و سنی، بلکه عملا امت واحدی هستند. | ||
هم چنان که بايد برخی فتواهای گمراه کننده را، مانند اين که عمليات فدايی را عمليات انتحاری و نه | هم چنان که بايد برخی فتواهای گمراه کننده را، مانند اين که عمليات فدايی را عمليات انتحاری و نه شهادتطلبانه میخوانند و رزم در کنار نيروهای مقاومت در عراق را تحريم میکنند، به شدت محکوم کرد. چه هديه ای بهتر از اين [فتواها برای]تقديم کردن به نيروهای اشغالگر و سران ظالم، جنايتکار و سرکش آنان. هم چنين بايد فتواهای تکفيرِ ديگران را نيز کنار بگذاريم. <br> | ||
*5ـ بايد اعلاميهای صادر شود که طی آن هر گونه فعاليت تبليغی و فراخوانی به انتقال از مذهبی به مذهب ديگر منع شود، برخلاف آن چه در حال حاضر در خصوص گسترش مذهب تشيع در روستاها، آبادیها و شهرهای سوريه با تکيه بر بخشيدن اموال و پاداشهای مادی در درجه اول در برابر پذيرش تشيع شاهد آنيم. اين کار با ساده ترين اصول تقريب و نزدیکی منافات دارد و درست متضاد با آروزيی است که همگی در مورد افشاندن بذر محبت و اعتماد به جای کينه و نفرت داريم. در غير اين صورت ظاهر و باطن اوضاع [و حرف ما و عملمان] متفاوت خواهد بود. نه شيعيان آن قدر کم هستند که لازم باشد تعدادشان زياد شود و نه اهل سنت پيروان شمار بيشتر و فراوان ترند تا انتقال صدها تن از آنان به مذهب تشيع زيانی متوجه ايشان سازد. <br> | *5ـ بايد اعلاميهای صادر شود که طی آن هر گونه فعاليت تبليغی و فراخوانی به انتقال از مذهبی به مذهب ديگر منع شود، برخلاف آن چه در حال حاضر در خصوص گسترش مذهب تشيع در روستاها، آبادیها و شهرهای سوريه با تکيه بر بخشيدن اموال و پاداشهای مادی در درجه اول در برابر پذيرش تشيع شاهد آنيم. اين کار با ساده ترين اصول تقريب و نزدیکی منافات دارد و درست متضاد با آروزيی است که همگی در مورد افشاندن بذر محبت و اعتماد به جای کينه و نفرت داريم. در غير اين صورت ظاهر و باطن اوضاع [و حرف ما و عملمان] متفاوت خواهد بود. نه شيعيان آن قدر کم هستند که لازم باشد تعدادشان زياد شود و نه اهل سنت پيروان شمار بيشتر و فراوان ترند تا انتقال صدها تن از آنان به مذهب تشيع زيانی متوجه ايشان سازد. <br> | ||
خط ۱۲۸: | خط ۱۲۹: | ||
اين مطالب را خيلی صريح بيان کردم. اگر چنين نکنيم، کار و روش ما بيهوده خواهد بود و در نهان، کاری میکنيم که با آن چه در عمل و ظاهر انجام میشود، متفاوت است. <br> | اين مطالب را خيلی صريح بيان کردم. اگر چنين نکنيم، کار و روش ما بيهوده خواهد بود و در نهان، کاری میکنيم که با آن چه در عمل و ظاهر انجام میشود، متفاوت است. <br> | ||
بايد شعار اساسی و خدشه ناپذير خود را، هم در تئوری و هم در عمل، آيه: «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکمْ فَاعْبُدُونِ <ref>انبیاء(21): 92</ref>؛ به راستی اين آيين شماست، آيينی يگانه و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستيد»، قرار دهيم. سپاس خدای را که پيش از وجود مذاهب و فرقهها و تقسيم مسلمانان به گروههای مختلف و دستههای متخاصم، نعمت ا يمان و اسلام را ارزانی ما داشت. <br> | بايد شعار اساسی و خدشه ناپذير خود را، هم در تئوری و هم در عمل، آيه: «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکمْ فَاعْبُدُونِ <ref>انبیاء(21): 92</ref>؛ به راستی اين آيين شماست، آيينی يگانه و منم پروردگار شما، پس مرا بپرستيد»، قرار دهيم. سپاس خدای را که پيش از وجود مذاهب و فرقهها و تقسيم مسلمانان به گروههای مختلف و دستههای متخاصم، نعمت ا يمان و اسلام را ارزانی ما داشت. <br> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مقالهها]] | [[رده:مقالهها]] | ||
[[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] | [[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] |