confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۱
ویرایش
←ابوعبیده در شأن نزول
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
# ابن شوذب بر آن است که این آیه درباره ابوعبیده نازل شده که پدرش را در جنگ بدر به ناچار کشت؛ <ref> المعجم الکبیر، ج 1، ص 155؛ تفسیر ابن کثیر، ج 4، ص 352؛ الدرالمنثور، ج 8، ص 86</ref> البته با توجه به آنچه از واقدی منقول است که پدر ابوعبیده پیش از ظهور اسلام از دنیا رفته بود، <ref> تاریخ دمشق، ج 25، ص 447؛ تهذیب التهذیب، ج 5، ص 67</ref> پذیرش سخن ابن شوذب ناموجه می‌نماید. | # ابن شوذب بر آن است که این آیه درباره ابوعبیده نازل شده که پدرش را در جنگ بدر به ناچار کشت؛ <ref> المعجم الکبیر، ج 1، ص 155؛ تفسیر ابن کثیر، ج 4، ص 352؛ الدرالمنثور، ج 8، ص 86</ref> البته با توجه به آنچه از واقدی منقول است که پدر ابوعبیده پیش از ظهور اسلام از دنیا رفته بود، <ref> تاریخ دمشق، ج 25، ص 447؛ تهذیب التهذیب، ج 5، ص 67</ref> پذیرش سخن ابن شوذب ناموجه می‌نماید. | ||
# ماوردی در ذیل آیه 9 سوره انسان/76، به نقلی چنین آورده است: این آیه به کسانی اشاره دارد که سرپرستی اسرای بدر را بر عهده گرفتند و ابوعبیده نیز از آنان بود<ref> تفسیر ماوردی، ج 6، ص 167</ref>: | # ماوردی در ذیل آیه 9 سوره انسان/76، به نقلی چنین آورده است: این آیه به کسانی اشاره دارد که سرپرستی اسرای بدر را بر عهده گرفتند و ابوعبیده نیز از آنان بود<ref> تفسیر ماوردی، ج 6، ص 167</ref>: | ||
# | #{{متن قرآن |إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَاء وَلَا شُکُورًا |آیه 9= |سوره = انسان }}»؛ ما فقط برای خشنودی خداوند شما را اطعام می‌کنیم؛ از شما نه پاداشی می‌خواهیم و نه سپاسی. اما با توجه به قبل آیه و سیاق مجموعه آیات و نیز آنچه مفسران [[شیعه]] و [[سنی]] گفته‌اند، شأن نزول آن [[نذر]] [[امام علی]] و [[حضرت فاطمه زهرا|حضرت فاطمه(سلام الله علیها)]] و ایثارگری‌های آنان است؛ <ref> تفسیر قمی، ج 2، ص 422؛ کشف‌الاسرار، ج 10، ص 320؛ الکشّاف، ج 4، ص 670</ref> بنابراین هیچ ارتباطی به سرپرستی اسیران جنگ بدر ندارد. | ||
# قتاده از حسن بصری نقل می‌کند که آیه 90 سوره مائده/5، پس از آن [[نزول قرآن|نازل]] شد که جمعی از جمله ابوعبیده جراح، در خانه سعد بن ابی وقاص گرد آمدند و پس از صرف غذا با [[شراب]] پذیرایی شدند و چون خبر به پیامبر (صلی الله علیه) رسید، این آیه نازل شد: {{متن قرآن |یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ... رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ...|آیه = 90 سوره = مائده }} و بدین گونه از نوشیدن [[شراب]] نهی شدند. <ref> البرهان، ج 2، ص 360</ref> | # قتاده از حسن بصری نقل می‌کند که آیه 90 سوره مائده/5، پس از آن [[نزول قرآن|نازل]] شد که جمعی از جمله ابوعبیده جراح، در خانه سعد بن ابی وقاص گرد آمدند و پس از صرف غذا با [[شراب]] پذیرایی شدند و چون خبر به پیامبر (صلی الله علیه) رسید، این آیه نازل شد: {{متن قرآن |یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ... رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ...|آیه = 90 |سوره = مائده }} و بدین گونه از نوشیدن [[شراب]] نهی شدند. <ref> البرهان، ج 2، ص 360</ref> | ||
# نقل است که آیه 51 سوره قلم/68 در شأن ابوعبیده و دوستانش نازل شده است؛ آنگاه که پس از نصب علی (علیه‌السلام) به [[امامت]] و خلافت در [[غدیرخم]] به یکدیگر می‌گویند: چشمان پیامبر را ببین که همچون چشمان دیوانگان می‌چرخد<ref> الکافی، ج 4، ص 566ـ567؛ بحارالانوار، ج 37، ص 172</ref>: {{متن قرآن |وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ |آیه = 51 |سوره = قلم }}»؛ هر چند با توجه به نزول آیه که پیش از هجرت بوده و نیز سیاق آن، این نقل را نمی‌توان پذیرفت. | # نقل است که آیه 51 سوره قلم/68 در شأن ابوعبیده و دوستانش نازل شده است؛ آنگاه که پس از نصب علی (علیه‌السلام) به [[امامت]] و خلافت در [[غدیرخم]] به یکدیگر می‌گویند: چشمان پیامبر را ببین که همچون چشمان دیوانگان می‌چرخد<ref> الکافی، ج 4، ص 566ـ567؛ بحارالانوار، ج 37، ص 172</ref>: {{متن قرآن |وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ |آیه = 51 |سوره = قلم }}»؛ هر چند با توجه به نزول آیه که پیش از هجرت بوده و نیز سیاق آن، این نقل را نمی‌توان پذیرفت. | ||
# آیه 74 سوره توبه/9: | # آیه 74 سوره توبه/9: {{متن قرآن |یَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُواْ وَلَقَدْ قَالُواْ کَلِمَةَ الْکُفْرِ وَکَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَهَمُّواْ بِمَا لَمْ یَنَالُواْ... |آیه = 74 |سوره = توبه}} اینان به خدا [[سوگند]] یاد می‌کنند که نگفته‌اند؛ ولی به راستی سخن کفرآمیز را گفته‌اند و پس از اسلام آورد نشان [[کافر|کافر]] شده و آهنگِ کاری را کرده‌اند که به آن دست نیافتند... به نقل از حذیفه و [[عمار]] آیه درباره عده‌ای از جمله ابوعبیده نازل شده که بر آن بودند پیامبر (صلی الله علیه) را به‌گونه‌ای از پای درآورند. <ref>بحارالانوار، ج 21، ص 222ـ223؛ البرهان، ج 2، ص 819</ref> | ||
# از [[امام محمد باقر|امام باقر]] و [[موسی بن جعفر|امام کاظم(علیه‌السلام)]] نیز در ذیل آیه 108 سوره نساء/4: «إِذْ یُبَیِّتُونَ مَا لاَ یَرْضَی مِنَ الْقَوْلِ» نقل شده که این آیه در شأن چند تن از جمله ابوعبیده است که در مجالس خود سخنانی برخلاف رضایت خدا بر زبان می‌آوردند. <ref> تفسیر عیاشی، ج 1، ص 275</ref> | # از [[امام محمد باقر|امام باقر]] و [[موسی بن جعفر|امام کاظم(علیه‌السلام)]] نیز در ذیل آیه 108 سوره نساء/4: «إِذْ یُبَیِّتُونَ مَا لاَ یَرْضَی مِنَ الْقَوْلِ» نقل شده که این آیه در شأن چند تن از جمله ابوعبیده است که در مجالس خود سخنانی برخلاف رضایت خدا بر زبان می‌آوردند. <ref> تفسیر عیاشی، ج 1، ص 275</ref> | ||
[[کلینی|کلینی]] از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه‌السلام)]] نقل می‌کند که آیات 79ـ80 سوره زخرف/43: | [[کلینی|کلینی]] از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه‌السلام)]] نقل می‌کند که آیات 79ـ80 سوره زخرف/43: {{متن قرآن |أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ × أَمْ یَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُم |آیات = 79ـ80 |سوره = زخرف }} در شأن همه آنان نازل شده که در نشستی پنهانی بر آن شدند تا پس از پیامبر (صلی الله علیه) نگذارند خلافت در [[بنی‌هاشم]] باشد، و در این معاهده، ابوعبیده نقش کاتب را داشته است<ref> الکافی، ج 8، ص 179ـ180، بحارالانوار، ج 24، ص 325</ref>. | ||
خداوند در این آیات سخن از توطئه آنان به میان آورده، می‌فرماید: آنان می‌پندارند ما اسرار پنهانشان را نمی‌دانیم. در همین [[روایت]] آیات 25ـ26 سوره محمد/47 نیز بر این افراد تطبیق شده <ref> الکافی، ج 1، ص 421؛ البرهان، ج 4، ص 884</ref> که پس از روشن شدن راه هدایت به گذشته جاهلی خویش بازگشته مرتد شدند. آیه 7 سوره مجادله/58 را نیز درباره ابوعبیده و جلسه مخفیانه پیش گفته دانسته‌اند: | خداوند در این آیات سخن از توطئه آنان به میان آورده، می‌فرماید: آنان می‌پندارند ما اسرار پنهانشان را نمی‌دانیم. در همین [[روایت]] آیات 25ـ26 سوره محمد/47 نیز بر این افراد تطبیق شده<ref> الکافی، ج 1، ص 421؛ البرهان، ج 4، ص 884</ref> که پس از روشن شدن راه هدایت به گذشته جاهلی خویش بازگشته مرتد شدند. آیه 7 سوره مجادله/58 را نیز درباره ابوعبیده و جلسه مخفیانه پیش گفته دانسته‌اند: {{متن قرآن |مَا یَکُونُ مِن نَّجْوَی ثَلَاثَةٍ...| آیه = 7 |سوره = مجادله }}. | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||